AdBlock kullandığınızı tespit ettik.

Bu sitenin devam edebilmesi için lütfen devre dışı bırakın.

Devletin Yasama Yürütme Ve Yargı Organları Neler?

haberci

Yeni Üye
Katılım
4 Şubat 2025
Mesajlar
51.363
Tepkime puanı
1
Puan
1
Devletin Yasama Yürütme Ve Hak Organları Neler?,
Devletin temel organları,
Devletin Yasama Yürütme Ve Yargı Organları,
Yasama Yürütme Ve Yargı Organları ,
Devletin Esas Organları
Güçler ayrılığı ilkesine emrindeki olarak Tüzük'da yasama, yürütme ve adalet organları ile kimi halk kurum ve kuruluşlarının devir ve yetkileri düzenlenmiştir
Yasama Organı
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) 550 milletvekilinden oluşur Milletvekili seçimleri beş yılda bir yapılır Meclis, süre dolmadan seçimlerin yenilenmesine karar verebileceği gibi, Cumhurbaşkanı da Tüzük'dan kaynaklanan yetkisi çerçevesinde seçimlerin yenilenmesine karar verebilir Meclis, savaş sebebiyle seçimlerin bir yıl ertelenmesini kararlaştırabilir TBMM üyeliklerinde boşalma olması durumunda, her seçim döneminde bir kere ara tercih yapılır Seçimler, serbest, eşdeğer, dar, tek dereceli, genel oy, açık sayım ve döküm esaslarına göre, yargı organlarının genel idare ve denetimi aşağı yapılır Seçimlerle ilgili konularda son söz Yüksek Seçim Kurulu'nundur Yüksek Tercih Kurulu, Yargıtay ve Danıştay üyelerinden oluşur Onsekiz yaşını dolduran her Türk vatandaşı seçme, otuz yaşını dolduran ve ilköğretimi tamamlayan her Türk yurttaşı da seçilme hakkına sahiptir Seçim yöntemi yasayla belirlenir Yasa, temsilde yargı ve yönetimde kararlılıkilkelerini gözetmek zorundadır Önce Tüzük Mahkemesi kararlarıyla saptanmış olan bu ilkeler, 23 Temmuz 1995 tarihinde yapılan son değişiklikle Tüzük'ya girmiştir Milletvekilleri bütün milleti temsilcilik ederler ve göreve başlarken, metni Anayasa'da bulunan andı içerler Milletvekillerinin Meclis çalışmalarındaki oy ve sözleri ile açıkladıkları düşüncelerinden nedeniyle yasama dokunulmazlıkları vardır Suçüstü durumları haricen haklarında soruşturma ve kovuşturma yapılması Meclis Genel Kurulu kadar dokunulmazlıklarının kaldırılmasına bağlıdır Bahşedilen cezalar milletvekillikleri sona erdikten sonradan uygulanabilir Milletvekilliğinin düşmesine Meclis karar verir Anayasa Mahkemesi kararıyla açıklama ve eylemleri ile tabi bulun duğu partinin kapatılmasına neden olduğu saptanmış şahısların milletvekilliği de düşer Milletvekilliğinden ayrılma, istemin Meclis Genel Kurulu'nda kabulüne bağlıdır Parti sinden ayrılan milletvekillerinin milletvekilliği egemen olarak sürer Yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ve milletvekilliğinin düşmesine ilişkin kararların iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurulabilir TBMM çalışmalarını kendi yaptığı içtüzüğe kadar yürütür Tüzük ve ıçtüzük, Meclis'in komisyonlar şeklinde çalışmasını öngörmüştür Çeşitli uzmanlık konularına göre oluşturulan komisyonlar hazırlık çalışmalarını yaparlar; son söz Genel Kurulundur Tatbik Komisyonu'na her yurttaş başvuruda ve şikayette bulunabilir TBMM'nin, Tüzük ile bahşedilen özel devir ve yetkileri yanında, yasa düzenlemek, başkalaşmak, kaldırmak, Bakanlar Kurulu'nu ve bakanları denetlemek, belirli konularda Bakanlar Kurulu'na yasa gücünde kararname sonuç yetkisi atamak, bütçe ve kesinhesap yasa tasarılarını kabul etmek gibi atama ve yetkileri bulunmaktadır Keza para basılmasına, savaş, sıkıyönetim ve doğaüstü koşul ilanına karar vermek, milletlerarası anlaşmaların imzalanmasını uygun bulmak, genel ve özel af ilanına ve mahkemelerce verilip kesinleşen vefat cezalarının yerine getirilmesine karar devretmek de TBMM'nin tahsis ve yetkileri arasındadır
TBMM, kuruluşundan (23 Nisan 1920) 1961 Anayasası dönemine kadar 7478, 1961 Anayasası geçici döneminde 351, 1961 ve 1982 anayasaları döneminden Temmuz 1999 tarihine kadar 4393 yasa kabul etmiştir Meclis, 28 yasayla Bakanlar Kurulu'na yetki vermiş; bu yetkiye dayanılarak Bakanlar Kurulu göre yasa gücünde kararname çıkarılmıştır
Yürütme Organı
Yürütme organı Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu'ndan oluşur Yönetim birimi de Tüzük'nın yürütme bölümünde yer almış ve kimi yönetsel birimlere yeniden bu bölümde yer verilmiştir Bu Nedenle, Tüzük'da adından ve örgüt yapısından söz edilen kurumlar anayasal kurumlarstatüsü kazanmışlardır Yükseköğretim kurumları, millet kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu ve Diyanet ışleri Başkanlığı bu kurumlar arasındadır
Cumhurbaşkanı
Cumhurbaşkanı Devlet'in başıdır Bu sıfatla Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk Milleti'nin birliğini temsilcilik eder TBMM tarafından, kırk yaşını doldurmuş, yükseköğrenim görmüş milletvekilleri ya da milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından, dar oyla ve Meclis aza tamsayısının üçte iki çoğunluğuyla seçilir Görev süresi yedi yıldır Cumhurbaşkanı seçilen kişinin, varsa partisi ile ilişiği kesilir ve TBMM üyeliği sona erer Bir kimse iki kere Cumhurbaşkanı seçilemez Cumhurbaşkanı, görevine başlarken Anayasa'da metni yer alan andı içer Cumhurbaşkanı Tüzük'nın uygulanmasını, Devlet organlarının uyumlu ve düzenli çalışmasını gözetir Yasama, yürütme ve yargı alanına ilişkin tayin ve yetkileri vardır Yasama alanındaki görevleri; gerektiğinde TBMM'ni toplantıya çağırmak, yasaları yayımlamak ve gerekli gördüğünde tekrar görüşülmek üzere Meclis'e geri yollamak, Tüzük değişikliklerini gerekli gördüğünde halkoyuna sunmak, yasa ve yasa gücünde kararname dahil etmemek, Meclis ıçtüzüğü'ne ilişkin olarak Anayasa'ya aykırılık savıyla Anayasa Mahkemesi'nde dava açılmak, koşulları oluştuğunda TBMM seçimlerinin yenilenmesine karar vermektir Yargıya ilişkin görevleri de, yüksek mahkemelere üye seçmekle sınırlıdır Cumhurbaşkanı, Başbakanı ve onun önerisi üzerine Bakanları atar Tanıdık Olmayan ülkelere Türk Devleti'nin temsilcilerini gönderir; Türkiye Cumhuriyeti'ne gönderilen yabancı devletlerin temsilcilerini kabul eder Anayasa, Cumhurbaşkanlığı ile ilgili bölümde iki anayasal kuruma yer vermiştir: Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ve Devlet Denetleme Kurulu Devlet Teftiş Kurulu, yönetimin hukuka uygunluğunun, uyumlu ve verim li biçimde yürütülmesinin ve geliştirilmesinin sağlanması amacıyla devir yapar Cumhurbaşkanı'nın isteği üstüne, bütün halk kurum ve kuruluşlarında, halk kurumu niteliğindeki meslek örgütlerinde, her düzeydeki işçi ve işveren meslek örgütlerinde, kamuya yararlı dernekler ve vakıflarda her türlü inceleme, araştırma ve denetlemeleri yürütür Silahlı Kuvvetler ve adalet organları Devlet Yoklama Kurulu'nun devir alanı dışındadır
Bakanlar Kurulu
Bakanlar Kurulu, Başbakan ve Bakanlardan oluşur Başbakan, Cumhurbaşkanı göre milletvekilleri arasından atanır Bakanlar, milletvekilleri veya milletvekili seçilme yeterliğine sahip olanlar arasın dan Başbakan göre seçilir ve Cumhurbaşkanı'nca atanır Bakanların görevlerine, gerektiğinde Başbakan'ın önerisi üstüne Cumhurbaşkanı kadar son verilebilir
Bakanlar Kurulu oluştuğunda, programı TBMM'nde okunur ve güvenoyuna başvurulur Güvenoyu alan hükümet göreve başlar ve Bakanlar Kurulu genel siyasetin yürütülmesinden birlikte sorumludur Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, tayin, yetki ve örgütsel oluşumu yasayla olur Her bakanlığın ayrı bir tayin ve örgüt yasası vardır Anayasa'nın, Bakanlar Kurulu ile ilgili bölümünde ulusal savunmaya da yer verilmiştir Bu bölümde atama ve yetkileri düzenlenen kurumlar, Başkomutanlık, Genelkurmay Başkanlığı ve Ulusal Emniyet Kurulu'dur Milli Güvenlik Kurulu, Cumhurbaşkanı'nın başkanlığında Başbakan, Genelkurmay Başkanı, Ulusal Savunma, ıçişleri ve Dışişleri Bakanları, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanları ile Jandarma Genel Komutanı'ndan oluşur Ulusal emniyet siyasetinin belirlenmesi, saptanması ve uygulanması ile ilgili kararlar alır Bu kararları Bakanlar Kurulu'na nasihat eder Kurul'un, devletin varlığı ve bağımsızlığı, ülkenin bütünlüğü ve bölünmezliği, toplumun rahat ve güvenliğinin korunması hususunda alınmasını zorunlu gördüğü önlemlere ilişkin kararlar Bakanlar Kurulu'nca öncelikle dikkate alınır
Idare
Yönetim, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve yasayla düzenlenir Yönetimin kuruluş ve görevleri merkezden idare ve yerinden idare esaslarına dayanır Türkiye, merkezi yönetim olarak iller, ilçeler, bucaklar ve köyler biçiminde yapılanmıştır Yerel yönetimler; il özel idareleri, belediyeler ve köylerdir Bunlar il, belde ve köy halkının yerel müşterek gereksinmelerini yerine getirmek üzere, karar organları seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzel kişileridir
Yargı
Türkiye'de adalet yetkisi egemen mahkemeler ve yüksek hak organları göre kullanılır Tüzük'da adalet bölümü, hukuk devleti ilkesi esas alınarak mahkemelerin ve yargıçların bağımsızlığı ve yargıç güvencesi temeli üzerine oturtulmuştur Bu, adalet arama özgürlüğünün gereği, insan yargı ve özgürlüklerinin güvencesidir
Duruşmalar, özel durumlarda kararla belirlenen kapalılık açık havada herkese açıktır Kabahat ve cezada yasallık ilkesi, cinayet sorumluluğunun bireysel olması, suçsuzluk karinesi geçerlidir Herkesin yargıç önünde hak arama özgürlüğü vardır
Tüzük'da işlevsel yönden üçlü hak sistemi benimsenmiş ve buna tarafından adalet mercileri adli hak, yönetimle ilgili hak ve özel hak yerleri biçiminde ayrılmıştır Adli ve idari hak iki derecelidir Tüzük'da yer alan özel hak mercileri, askeri mahkemeler ve Devlet Emniyet Mahkemeleri'dir
Tüzük Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek Idare Mahkemesi ve Uyuşmazlık Mahkemesi, Tüzük'nın yargı bölümünde yer bahşedilen yüksek mahkemelerdir Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ve Sayıştay yine Tüzük'nın yargı bölümünde yer alan özel görevli iki kuruluştur *
 
Devletin temel organları; yasama, yürütme ve yargı organlarıdır. Bu organlar, güçler ayrılığı ilkesi doğrultusunda Tüzük'te düzenlenmiş ve belirli yetki ve sorumluluklar almışlardır.

1. Yasama Organı: Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) olup, 550 milletvekilinden oluşmaktadır. Milletvekilleri seçimle belirlenir ve beş yılda bir seçim yapılır. TBMM'nin görevleri arasında yasa düzenlemek, Bakanlar Kurulunu denetlemek, bütçeyi onaylamak gibi yetkiler bulunmaktadır.

2. Yürütme Organı: Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu'ndan oluşur. Cumhurbaşkanı devletin başıdır ve TBMM tarafından seçilir. Yönetim birimi olarak Tüzük'te belirtilen kurumlar, anayasal statü kazanarak yürütme organında yer alır. Bakanlar Kurulu ise genel siyasetin yürütülmesinden sorumludur.

3. Yargı Organı: Türkiye'de adalet yetkisi mahkemeler ve yüksek hak organları tarafından kullanılır. Yargı organları, adil yargılanma hakkını temin eder ve yasama, yürütme organlarını hukuka uygun olarak denetler. Yargı organları arasında Tüzük Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve Uyuşmazlık Mahkemesi gibi kurumlar bulunmaktadır.

Türkiye'de devletin esas organları olarak bilinen yasama, yürütme ve yargı organları, toplumun huzuru, güvenliği ve refahı için önemli görevler üstlenirler. Bu organların görev ve sorumlulukları net bir şekilde belirlenmiş olup, güçler ayrılığı ilkesi doğrultusunda işleyişlerini sürdürürler.
 
Geri
Üst