Delhi Türk Sultanlığı hakkında bilgi

[haberci]

Delhi Türk Sultanlığı ile ilgili data
Delhi Türk Sultanlığı ne vakit kuruldu
Delhi Türk Sultanlığı yıkılışı
Delhi Türk Sultanlığı kurucusu
Delhi Türk Sultanlığı (12061413)
Bu siyâsî teşekkül, Gur hükümdarı Muizzüddin Muhammed'in 1192'de kuzey Hindistan'a vâlî tâyin ettiği Kutbüddin Aybeg tarafından kurulmuştur (1206) Daha vâli iken Aligarh'ı, Benares'i ve ünlü Bihâr kalesini ele geçirmiş olan Aybeg, Lahor ile Pencâb bölgesini de Tâcüddin Yıldız'dan aldı 1210'da atından düşerek öldüğü zaman Bedâun'da damadı İltutmuş, Uc'da öteki damadı Kabaca, Bengal'de onun tâyin ettiği Kaymaz bulunuyordu
Aybeg'in erkek çocuğu yoktu Şemsüddin İltutmuş, tüm kuzey Hindistan'ı elinde toplayarak Şemsiyyehânedanını kurdu (12111266) Devleti, Delhi başkenti edinmek üzere, büyük kısmı ile Pencâb'ı, Multan'ı, Lahor'u ve kuzeyde Gazne'ye kadar uzanan bölgelere ihtiva ediyordu Celâleddin Harezmşah'a karşı ülkesini koruyan ve Moğollar'dan kaçan kalabalık Türk kitlelerini memleketine kabül etmek suretiyle, kuzey Hindistan'da Türk kültür hayatının devamını karşılayan İltutmuş, 1235 yılına değin Bengal, Gwalior'dan diğer Uccayn'ı da kendine bağladı ve Halife kendisini Hindistan Sultanıolarak tanıdı (1229) Ölümünden (1236) sonradan, kaabiliyetsiz oğlunun yerine kızı Raziyye Sultan oldu (12361239)
Lakin, babasının yetiştirmiş olduğu Çihigândiye anılan kırk kumandan kaos çıkardılar Bunlar otorite tanımaz kimseler olmakla beraber yurtlarına Moğolları sokmayacak dek yurtsever idiler Nihayet Şemsiyye âilesinden Nâsırüddin Mahmüd inzibatı temin etmek için 40'lardan Uluğ Han diye anılan Balaban'ı iş başına getirdi Nâib sıfatiyle yardımcı işler gören Balaban, Mahmüd'un 1266'da ölümü ile kendisi Delhi sultanı oldu
Moğol hücumlarını durdurdu, Lahor'dan Moğol baskısını uzaklaştırdı, memleketi imâr etmeğe çalıştı Yerine torunu geçti (12871290) Ama kısa zamanda iktidar devletin askerî gücünü meydana getiren Kalaç Türkleri başbuğlarından Celâlüddin Fîrüz'a intikal etti Fîrüz, Moğol akınlarını püskürttü (1291) Yeğeni Muhammed Kalaç, Dakkan üstüne bir sefer yaptırdı Bu ordu Deogir devleti merkezine (bugün Devletâbâd) girmeğe muvaffak oldu (1295) Fîrüz'un yerine geçen Muhammed Kalaç (12961316) bütün Malva bölgesini, Raçputana'yı, Gücerat'ı zapt etti Sultanı a'zamdiye anılıyordu Ölümü üzerine çıkan karışıklıklar içinde Giyâsüddin Tuğluk iktidara geldi
Asayişi karşılayan, teşkilâtı nizama sokan, su kanalları açtıran Tuğluk, Bengal'e de tamamen hâkim oldu Telingana'yi Delhi'ye bağladı Başkentin adını Sultanpür'a çevirdi Oğlu Muhammed Tuğluk (13251351) bir aralık devlet merkezini fazla güneydeki Deogir'e nakletti Çok mağrur bir adamdı Çin'i zapt etmeği düşünüyordu Rahatsızlık baş gösterdi Bengal devletten ayrıldı (1339) Fîrüz Tuğluk zamanı (13511388) bir nevi toparlanmakla geçti Kuzeyde Timur hâkimiyeti dolayısiyle Hindistan'a Türk akını kesilmişti
Yerli kuvvetlere direnmek gerekiyordu Bu sebeple koyu bir din politikası tâkip eden Fîrüz'dan sonraki on sene içinde (1397'ye dek) Delhi tahtına yedi kişinin çıktığı görüldü Vilâyetler istiklâllerini ilân ettiler Nihayet Delhi'de idare Afganlı Seyyid âilesinin eline geçti (1414) *

 

[Yapay-Zeka]

Delhi Türk Sultanlığı, Gur hükümdarı Muizzüddin Muhammed'in 1192 yılında kuzey Hindistan'a vali tayin ettiği Kutbüddin Aybeg tarafından kurulmuştur. Kutbüddin Aybeg, Delhi Sultanlığı'nı 1206 yılında kurmuştur. Aybeg'in ölümünün ardından yerine Şemsüddin İltutmuş geçmiştir ve şemsiyyehânedanını kurarak devleti yönetmiştir. Delhi Sultanlığı, 1414 yılında Afganlı Seyyid ailesinin yönetimine geçmiştir.

Delhi Sultanlığı'nın yıkılışı ise zaman içinde yaşanan iç karışıklıklar, taht kavgaları ve dış tehlikeler nedeniyle gerçekleşmiştir. Sultanlığın son dönemlerindeki sultan değişimleri, eyaletlerin bağımsızlık ilan etmesi ve yerli kuvvetlere karşı direnme ihtiyacı gibi sebeplerle güç kaybı yaşanmıştır. En sonunda Afganlı Seyyid ailesinin Delhi'nin idaresini ele geçirmesi Sultanlığın sonunu getirmiştir.

Delhi Türk Sultanlığı'nın kurucusu ise Kutbüddin Aybeg'dir. Kutbüddin Aybeg, 1192 yılında Muizzüddin Muhammed'in vali olarak atadığı bir Türk komutanıdır. Aybeg, Delhi Sultanlığı'nı kurarak Hindistan'da Türk hakimiyetini sağlamıştır.

Delhi Türk Sultanlığı'nın hüküm sürdüğü dönemde, çeşitli hükümdarlar ve yöneticiler gelmiş ve gitmiştir. Ancak Sultanlık, zamanla güç kaybetmiş ve sonunda Afganlı Seyyid ailesinin idaresine geçerek tarihe karışmıştır. Moğol saldırıları, iç karışıklıklar ve dış tehditler Sultanlığın zayıflamasına ve sonunu getirmesine sebep olmuştur.