De Facto Ve De Jure Ne Demek?

zeberus · 28 Şubat 2024

De facto ve de jure ne demek? sorusu, hukuki bir ayrımı ifade eder. De facto, fiilen var olan anlamına gelirken, de jure, yasal olarak var olan anlamına gelir. İki kavram arasındaki fark, mevcut olanın gerçekliğiyle yasal statüsü arasındaki ayrımı vurgular. De facto durumlar, pratikte var olan ancak hukuki olarak tanınmayan durumları ifade ederken, de jure durumlar, yasalarla tanınmış ve geçerli olan durumları ifade eder. Örneğin, bir ülkenin de facto lideri, gerçek gücü elinde bulunduran kişi iken, de jure lideri, anayasal olarak yetkili olan kişidir. De facto ve de jure kavramları, hukuk ve siyaset alanında sıklıkla kullanılan terimlerdir.
İçindekiler

De Facto ve De Jure Ne Demek?

De Facto ve De Jure terimleri hukuk alanında sıklıkla kullanılan terimlerdir. Peki, bu terimler ne anlama gelir?
De Facto, Latince kökenli bir terim olup “fiili olarak” veya “gerçekte” anlamına gelir. Bir durumun veya durumun gerçekten mevcut olduğunu ifade eder. De Facto bir durum, hukuki olarak tanınmamış olsa bile gerçekten var olan bir durumu ifade eder.
De Jure ise yine Latince kökenli bir terim olup “hukuken” veya “yasal olarak” anlamına gelir. Bir durumun veya durumun yasal olarak tanındığını ifade eder. De Jure bir durum, resmi olarak tanınmış ve yasalara uygun olan bir durumu ifade eder.
Örneğin, bir ülkede bir grup hükümetin kontrolünü ele geçirip fiili olarak yönetimi sağladığını düşünelim. Bu durumda, bu grup De Facto hükümet olarak kabul edilir çünkü gerçekte yönetimi elinde tutmaktadır. Ancak, bu grup hükümet hala uluslararası topluluk tarafından tanınmamışsa, yani yasal olarak tanınmamışsa, o zaman De Jure olarak kabul edilmez.
Bir başka örnek ise evlilik durumunu ele alalım. De Facto evlilik, bir çiftin evli gibi birlikte yaşamasını ve birlikte bir hayat sürdürdüğünü ifade eder. Ancak, bu çiftin yasal olarak evli olmamaları durumunda, yani evlilikleri resmi olarak tanınmamışsa, o zaman De Jure evlilik olarak kabul edilmez.
Özetlemek gerekirse, De Facto bir durum gerçekten mevcut olan, fiili olarak var olan bir durumu ifade ederken, De Jure bir durum resmi olarak tanınan, yasal olarak kabul edilen bir durumu ifade eder.

De Facto ve De Jure Arasındaki Fark Nedir?

De Facto ve De Jure terimleri arasındaki temel fark, bir durumun gerçekte mevcut olup olmadığı ve yasal olarak tanınmasıdır. De Facto durumlar, gerçekten var olan ancak yasal olarak tanınmayan durumları ifade ederken, De Jure durumlar resmi olarak tanınan ve yasalarla uyumlu olan durumları ifade eder.
De Facto durumlar, genellikle siyasi, sosyal veya hukuki bir durumu ifade eder. Örneğin, bir ülkede bir hükümetin iktidarı ele geçirip fiili olarak yönetimi sağlaması bir De Facto durumu oluşturur. Ancak, bu hükümetin yasal olarak tanınmamış veya anayasaya uygun olmaması durumunda, bu durum De Jure olarak kabul edilmez.
Diğer bir örnek ise işyeri ilişkileri üzerinden verilebilir. Bir işyerinde çalışanların fiili olarak sendikaya üye olması veya sendikanın işyerinde etkili olması bir De Facto durumu ifade eder. Ancak, bu sendikanın yasal olarak tanınmamış veya işyeri ile resmi bir anlaşması olmaması durumunda, bu durum De Jure olarak kabul edilmez.
De Facto ve De Jure terimleri, hukukun farklı alanlarında ve çeşitli bağlamlarda kullanılır. Her iki terim de bir durumun gerçekte nasıl olduğunu ve hukuki olarak nasıl tanındığını ifade etmek için kullanılır.

De Facto ve De Jure Örnekleri Nelerdir?

De Facto ve De Jure terimlerine örnek olarak aşağıdaki durumları verebiliriz:
– Bir ülkede askeri bir darbenin gerçekleşmesi ve darbecilerin fiili olarak iktidarı ele geçirmesi De Facto bir hükümet oluştururken, uluslararası toplum tarafından tanınmaması durumunda De Jure olarak kabul edilmez.
– İki kişinin birlikte yaşaması ve evlilik dışı bir ilişki sürdürmesi De Facto bir ilişki oluştururken, bu ilişkinin yasal olarak tanınmaması durumunda De Jure olarak kabul edilmez.
– Bir şirkette çalışanların sendikaya üye olması ve sendikanın işyerinde etkili olması De Facto bir sendika durumunu ifade ederken, bu sendikanın yasal olarak tanınmaması veya resmi bir anlaşması olmaması durumunda De Jure olarak kabul edilmez.
– Bir ülkenin fiilen başka bir ülke tarafından işgal edilmesi De Facto bir işgal durumunu ifade ederken, bu işgalin yasal olarak tanınmaması durumunda De Jure olarak kabul edilmez.
Bu örneklerde, De Facto durumlar gerçekten mevcut olan ancak yasal olarak tanınmayan durumları ifade ederken, De Jure durumlar resmi olarak tanınan ve yasalarla uyumlu olan durumları ifade eder.