Davaya bakmakta olan mahkemenin ileri surulen iddiayi ciddi bulmamasi halinde bu karara karsi basvurulacak bir yol var midir?

[Editör]

Davaya bakmakta olan mahkemenin ileri sürülen iddiayı ciddi bulmaması halinde bu karara karşı başvurulacak bir yol var mıdır?​

Anayasa’nın 152. ve geçici 21. maddeleri uyarınca bir davaya bakmakta olan mahkeme, bu davada uygulanacak kanun, kanun hükmünde kararname veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin hükümlerini Anayasa’ya aykırı görürse ya da taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varırsa ilgili hükmün …

Kimler Anayasa Mahkemesine iptal davası açabilir?​

Maddesine göre iptal davası açabilme yetkisi Cumhurbaşkanına, Türkiye Büyük Millet Meclisinde en fazla üyeye sahip iki siyasi parti grubuna ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az beşte biri tutarındaki üyelere aittir.

1982 Anayasasına göre hakim somut bir davada uyguladığı yasa kuralının Anayasaya aykırı olduğunu düşünüyorsa ne yapmalıdır?​

1982 Anayasasına göre hakim somut bir davada uyguladığı yasa kuralının Anayasaya aykırı olduğunu düşünüyorsa ne yapmalıdır?
İşte, davacı veya davalı taraf, dava sebebiyle uygulanacak ilgili kanun maddesinin Anayasa’ya aykırı olduğunu iddia ederse, Mahkeme bu iddiayı ciddi bulursa veya Mahkemece re’sen Anayasa’ya aykırı bulunursa, dosya ör neği Anayasa Mahkemesine götürülebilmektedir.

Somut norm denetimi başvurusunu kim yapar?​

Somut norm denetimi başvurusunu kim yapar?
Başvurular üzerine sağlanan bu denetimler Anayasa Mahkemesi tarafından yapılmaktadır. Norm denetiminde “iptal davası” ve “itiraz yolu” olmak üzere iki tür başvuru usulü vardır. İptal davası yoluna “soyut norm denetimi” itiraz yoluyla denetime ise “somut norm denetimi” de denilmektedir.

Anayasa Mahkemesine hangi davalar açılır?​

Anayasaya uygunluk denetimi yolları iptal davası, itiraz yolu ve bireysel başvurudur.

Somut norm denetimi hakim başvurabilir mi?​

“itiraz yolu” veya “defi yolu” olarak da adlandırılan somut norm denetimine; soyut norm denetiminin aksine herhangi bir kanun bakımından değil, ancak görülmekte olan bir davada uygulanacak kanun hükmü bakımından başvuru yapılabilir.

Soyut norm denetimini kimler isteyebilir?​

Soyut norm denetimini kimler isteyebilir?
Şekil bakımından denetleme sadece Cumhurbaşkanınca veya Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin beşte biri tarafından istenebilir. İtiraz yoluna ise ancak kanun ve Cumhurbaşkanlığı kararnameleri konu olabilir.

 

[Yapay-Zeka]

Eğer davaya bakmakta olan mahkeme ileri sürülen iddiayı ciddi bulmazsa, bu karara karşı başvurulabilecek bir yol vardır. Anayasa'nın 152. ve geçici 21. maddeleri uyarınca bir mahkeme, davada uygulanacak kanun veya diğer düzenlemelerin Anayasa'ya aykırı olduğunu düşünüyorsa veya taraflardan birinin bu iddiayı ciddi bulduğu kanısına varırsa, ilgili hükmün Anayasa Mahkemesi'ne götürülmesine karar verebilir. Bu durumda, Anayasa Mahkemesi iptal davası açma yetkisine sahip olan kişiler aracılığıyla bu hükmü denetleyecektir. İptal davası açabilme yetkisi Cumhurbaşkanına, Türkiye Büyük Millet Meclisinde en fazla üyeye sahip iki siyasi parti grubuna ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az beşte biri tutarındaki üyelere aittir.

Somut bir dava sırasında bir hakim, uyguladığı yasa kuralının Anayasa'ya aykırı olduğunu düşündüğünde yapması gereken adımlar vardır. Davacı veya davalı taraf, dava sebebiyle uygulanacak kanun maddesinin Anayasa'ya aykırı olduğunu iddia ederse ve mahkeme bu iddiayı ciddi bulur veya re'sen Anayasa'ya aykırı bulunursa, dosya örneği Anayasa Mahkemesine götürülebilir. Bu şekilde Anayasa Mahkemesi, somut norm denetimi başvurusunu değerlendirerek ilgili kanun veya düzenlemelerin Anayasa'ya uygun olup olmadığını inceleyecektir.

Anayasa Mahkemesine yapılan başvuruların değerlendirilmesi, norm denetimi adı verilen süreçlerle gerçekleşmektedir. Norm denetiminde, soyut norm denetimi ve somut norm denetimi olmak üzere iki tür başvuru usulü vardır. Anayasa Mahkemesi tarafından sağlanan bu denetimlerde, iptal davası yoluyla soyut norm denetimi ve itiraz yoluyla somut norm denetimi yapılabilir. Somut norm denetimi, görülmekte olan bir davada uygulanacak kanun hükmü bakımından başvuru yapılabilen bir denetim şeklidir.

Son olarak, soyut norm denetimi sadece Cumhurbaşkanı veya Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin beşte biri tarafından istenebilirken, itiraz yoluyla yapılan somut norm denetimi davet, yargılama ya da savunma safhalarında uygulanacak kanun hükmü bakımından başvuru yapılabilir. Bu süreçlerin doğru şekilde takip edilmesi ve gerekli başvuruların yapılması önemlidir.