SoruCevap
Yeni Üye
- Katılım
- 17 Ocak 2024
- Mesajlar
- 350.999
- Çözümler
- 1
- Tepkime puanı
- 17
- Puan
- 308
- Yaş
- 36
- Konu Yazar
- #1
COVİD 19 hastalığı ne vakit ve nerede başlamıştır?.
COVİD 19 hastalığı, birinci olarak 31 Aralık 2019 tarihinde Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) Çin ofisine, Hubei bölgesinde yer alan yaklaşık 11 milyon kişinin yaşadığı Wuhan kentinde sebebi bilinmeyen bir pnömoni salgını olarak bildirilmiştir. 7 Ocak 2020 tarihinde bu salgına yol açan mikroorganizmanın yeni bir koronavirüs (nCoV) olduğu tespit edilmiştir.
30 Ocak 2020’de salgın memleketler arası ehemmiyete sahip bir halk sıhhati acil durumu olarak kabul edilmiş ve 11 Şubat 2020’de DSÖ yeni koronavirüs hastalığına COVID- 19 ismini vermiştir. Virüsler üzerine çalışan memleketler arası komite nCoV’ü, Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 (SARS-CoV-2) olarak isimlendirmiş ve 12 Mart’da DSÖ koronavirüs salgınını, pandemi olarak ilan etmiştir.
COVİD 19 hastalığı dünyada ve ülkemizde nasıl yayılmıştır?
Çin’de başlayan koronavirüs salgını kısa mühlet içinde tüm dünya ülkelerine yayılmış ve önemli sayıda ölümlere yol açmıştır.
13 Ocak’ta Tayland’da, 15 Ocak’ta Japonya’da ve 20 Ocak’ta Kore’de birinci olgu görülmüş ve Wuhan kentinde 6 kişinin öldüğü bildirilmiştir. Daha sonra İran, Amerika Birleşik Devletleri, Vietnam, Singapur, Avustralya üzere ülkelerde ortaya çıkmış ve 25 Ocak 2020’de tarihinde Fransa’dan başlayarak Avrupa ülkelerine yayılmıştır.
Türkiye’de birinci COVID-19 olgusu Sıhhat Bakanlığı tarafından 10 Mart 2020’de açıklanmış ve hastalığa bağlı birinci mevt 15 Mart 2020’de gerçekleşmiştir.
Yayılmasını önlemeye yönelik dünyada ve ülkemizde neler yapılmaktadır?
Enfeksiyonun yayılmasına yönelik toplumsal ve ferdî tedbirler mevcuttur. Bu çerçevede başlangıçta çabucak tüm ülkelerde toplu halde yapılan aktiviteler, kentler ortası ve ülkeler ortası seyahatler kısıtlanmış olmakla birlikte yaz aylarında denetimli olağan hayata geçiş sağlanmış ancak sonbaharda hasta sayılarının artması ile bir arada kısıtlama önlemlerine geri dönülmüştür. Günümüzde hala bu önlemler uygulanmakta olup bilhassa maske-mesafe -temizlik kuralları çerçevesinde ferdî korunma önlemleri ön planda tutulmaktadır.
Etken virusun özellikleri:
Koronavirüsler zarflı, tek zincir RNA virüslerdir. İnsanlarda 4 tip koronavirüsün (hCoV-229E, NL63, OC43 ve HKU1) üst teneffüs yolu enfeksiyonu ve soğuk algınlığı üzere hafif seyreden hastalıklara neden olduğu bilinmektedir. Hayvan orijinli koronavirüsler (SARS-CoV 2002, MERS-CoV 2012 ve yeni tip koronavirüs nCoV-2019)’ün ise beşerde ölümcül teneffüs yetmezliğine yol açabileceği belirtilmektedir.
Koronavirüsler üzerlerindeki Spike (S)-proteini ile hücre üzerindeki angiotensin converting enzim 2’ye (ACE2) bağlandığı, bilhassa teneffüs sistemi epitel hücreleri ve barsak hücrelerinde yerleşip çoğalarak hastalık oluşturduğu tesbit edilmiştir.
Klinik Bulgular
COVID-19 hastalığı büyük ölçüde asemptomatik yahut hafif seyrederken (%80), bazen ağır pnömoni ve mevte de yol açabilmektedir. Çoklukla 60 yaş üzerinde ve hipertansiyon, kardiyovasküler hastalık, kronik akciğer hastalığı ve kanser üzere ek hastalığı olan bireylerde daha şiddetli seyretmektedir. Çocuklarda ise daha az ve hafif seyretmektedir. Kuluçka müddeti 1-14 gün (ortalama 5-6 gün) olan hastalığın klasik semptom ve bulguları ortasında yüksek ateş, kuru öksürük, nefes darlığı, kas ağrısı, yorgunluk ve daha az olarak bulantı, kusma ve ishal bildirilmiştir. Ayrıyeten akciğer tomografisinde çift taraflı buzlu cam görünümünde tutulum görülmektedir.
Hastalığın Tanısı
COVID-19 hastalığının tanısı, hastadan alınan örnekte virüse ilişkin genetik gerecin moleküler mikrobiyolojik prosedürlerle tespiti usulü ile konulabilmektedir. Yüksek ateş, yurtdışı seyahat, coronavirüslü bireylerle temaslı COVID-19 kuşkulu hastalardan ve bu hastalar ile temas etmiş bireylerden alınan nazofarenks sürüntüsü yahut tükrük örneklerinde 2019-nCoV için spesifik RT-PCR kitleriyle RdRp ve değişken S geni tespit edilmeye çalışılmaktadır. Ayrıyeten faal yahut hastalığı geçirmiş bireyleri tespit etmek için serum immünoglobulin (Ig)M ve IgG’de bakılmaktadır.
Hastalığın Yayılımı
COVID-19’un geçişinin daha çok semptomatik hastalarla yakın temas içinde bulunan şahıslara damlacık yolu ve virüs bulaşmış şahıslarla direkt temasla olduğu bilinmektedir. Yayılımı engellemek için toplumsal izolasyon ve korunma son derece kıymetlidir. Hapşırma, öksürme ve nefes vermeyle ortama salınan virus yüklü damlacıklar ağız, burun mukozası ve göz mukozası (konjonktiva) ile temas edebilir. Bu nedenle DSÖ, COVID-19 şüphenilen bir hasta ile temasta sıhhat işçisinin kesinlikle gözlerini, ağız ve burnunu muhafazası (gözlük, maske, N95, FFP2, FFP3 üzere özel filtreli maskeler, yüz kollayıcı siperler) gerektiğini belirtilmektedir.
SARS-CoV-2 ve Göz Tutulumu
İnsanlarda birtakım koronavirüslerin konjonktivit yaptığı bilinmektedir. SARS-CoV-2 virusunun da oküler yüzeyde tutunabileceği ACE2 ve transmembran proteaz serin 2 (TMPRSS2) reseptörlerinin olduğu gösterilmiş ve bu da direkt virüs enfeksiyonu ve bulaşma açısından tartışma konusu olmuştur.
Yapılan çalışmalarda COVİD 19 olumlu hastaların %7’sinde konjoktiva sürüntülerinde olumluluk mevcut olmakla birlikte göz yüzeyi yoluyla bulaşın çok fazla olmadığı; bunda göz yüzeyini koruyan gözyaşı proteinlerinin ve virusun tutunma gayelerinin azlığının rol oynayabileceği bildirilmiştir.
COVID-19 göz tutulumu konjonktivit, ön üveit, retinit ve nörit formunda olabileceği bunlardan da en sık konjonktivite rastlandığı belirtilmektedir. Ayrıyeten konjonktivitin, semptom öncesi devirdeki bir hastanın birinci bulgusu olabileceği ve kuluçka devrinde viral geçişin muhtemel olduğu akılda bulundurulmalıdır.
Ayrıyeten bu devirde konjonktivitin COVID-19 dışında başka virüslerle de oluşabileceği unutulmamalıdır.
1. En sık sorulan soru: Kontakt lens mi? Gözlük mü?
2. KL kullanımının gözlükten daha riskli olduğu gösterilemedi.
3. Lakin aşağıdaki genel kurallara ahenk çok kıymetli:
4. 1- Su ve sabunla eller sık olarak yıkanmalı,
5. 2- Kontakt lens kapları bireye ilişkin olmalı ve paklığına itina gösterilmeli,
6. 3- Tercihen kullan-at biçiminde lens kullanımına geçilmeli, gözlük ile dönüşümlü kullanılmalı,
4- Mümkün semptomu olan hasta KL kullanımını bırakmalı ve doktora başvurmalı,
5- Kontakt lensler göz tabibi denetiminde takılmalı ve tertipli denetimleri yapılmalıdır
COVİD 19 hastalığı, birinci olarak 31 Aralık 2019 tarihinde Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) Çin ofisine, Hubei bölgesinde yer alan yaklaşık 11 milyon kişinin yaşadığı Wuhan kentinde sebebi bilinmeyen bir pnömoni salgını olarak bildirilmiştir. 7 Ocak 2020 tarihinde bu salgına yol açan mikroorganizmanın yeni bir koronavirüs (nCoV) olduğu tespit edilmiştir.
30 Ocak 2020’de salgın memleketler arası ehemmiyete sahip bir halk sıhhati acil durumu olarak kabul edilmiş ve 11 Şubat 2020’de DSÖ yeni koronavirüs hastalığına COVID- 19 ismini vermiştir. Virüsler üzerine çalışan memleketler arası komite nCoV’ü, Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 (SARS-CoV-2) olarak isimlendirmiş ve 12 Mart’da DSÖ koronavirüs salgınını, pandemi olarak ilan etmiştir.
COVİD 19 hastalığı dünyada ve ülkemizde nasıl yayılmıştır?
Çin’de başlayan koronavirüs salgını kısa mühlet içinde tüm dünya ülkelerine yayılmış ve önemli sayıda ölümlere yol açmıştır.
13 Ocak’ta Tayland’da, 15 Ocak’ta Japonya’da ve 20 Ocak’ta Kore’de birinci olgu görülmüş ve Wuhan kentinde 6 kişinin öldüğü bildirilmiştir. Daha sonra İran, Amerika Birleşik Devletleri, Vietnam, Singapur, Avustralya üzere ülkelerde ortaya çıkmış ve 25 Ocak 2020’de tarihinde Fransa’dan başlayarak Avrupa ülkelerine yayılmıştır.
Türkiye’de birinci COVID-19 olgusu Sıhhat Bakanlığı tarafından 10 Mart 2020’de açıklanmış ve hastalığa bağlı birinci mevt 15 Mart 2020’de gerçekleşmiştir.
Yayılmasını önlemeye yönelik dünyada ve ülkemizde neler yapılmaktadır?
Enfeksiyonun yayılmasına yönelik toplumsal ve ferdî tedbirler mevcuttur. Bu çerçevede başlangıçta çabucak tüm ülkelerde toplu halde yapılan aktiviteler, kentler ortası ve ülkeler ortası seyahatler kısıtlanmış olmakla birlikte yaz aylarında denetimli olağan hayata geçiş sağlanmış ancak sonbaharda hasta sayılarının artması ile bir arada kısıtlama önlemlerine geri dönülmüştür. Günümüzde hala bu önlemler uygulanmakta olup bilhassa maske-mesafe -temizlik kuralları çerçevesinde ferdî korunma önlemleri ön planda tutulmaktadır.
Etken virusun özellikleri:
Koronavirüsler zarflı, tek zincir RNA virüslerdir. İnsanlarda 4 tip koronavirüsün (hCoV-229E, NL63, OC43 ve HKU1) üst teneffüs yolu enfeksiyonu ve soğuk algınlığı üzere hafif seyreden hastalıklara neden olduğu bilinmektedir. Hayvan orijinli koronavirüsler (SARS-CoV 2002, MERS-CoV 2012 ve yeni tip koronavirüs nCoV-2019)’ün ise beşerde ölümcül teneffüs yetmezliğine yol açabileceği belirtilmektedir.
Koronavirüsler üzerlerindeki Spike (S)-proteini ile hücre üzerindeki angiotensin converting enzim 2’ye (ACE2) bağlandığı, bilhassa teneffüs sistemi epitel hücreleri ve barsak hücrelerinde yerleşip çoğalarak hastalık oluşturduğu tesbit edilmiştir.
Klinik Bulgular
COVID-19 hastalığı büyük ölçüde asemptomatik yahut hafif seyrederken (%80), bazen ağır pnömoni ve mevte de yol açabilmektedir. Çoklukla 60 yaş üzerinde ve hipertansiyon, kardiyovasküler hastalık, kronik akciğer hastalığı ve kanser üzere ek hastalığı olan bireylerde daha şiddetli seyretmektedir. Çocuklarda ise daha az ve hafif seyretmektedir. Kuluçka müddeti 1-14 gün (ortalama 5-6 gün) olan hastalığın klasik semptom ve bulguları ortasında yüksek ateş, kuru öksürük, nefes darlığı, kas ağrısı, yorgunluk ve daha az olarak bulantı, kusma ve ishal bildirilmiştir. Ayrıyeten akciğer tomografisinde çift taraflı buzlu cam görünümünde tutulum görülmektedir.
Hastalığın Tanısı
COVID-19 hastalığının tanısı, hastadan alınan örnekte virüse ilişkin genetik gerecin moleküler mikrobiyolojik prosedürlerle tespiti usulü ile konulabilmektedir. Yüksek ateş, yurtdışı seyahat, coronavirüslü bireylerle temaslı COVID-19 kuşkulu hastalardan ve bu hastalar ile temas etmiş bireylerden alınan nazofarenks sürüntüsü yahut tükrük örneklerinde 2019-nCoV için spesifik RT-PCR kitleriyle RdRp ve değişken S geni tespit edilmeye çalışılmaktadır. Ayrıyeten faal yahut hastalığı geçirmiş bireyleri tespit etmek için serum immünoglobulin (Ig)M ve IgG’de bakılmaktadır.
Hastalığın Yayılımı
COVID-19’un geçişinin daha çok semptomatik hastalarla yakın temas içinde bulunan şahıslara damlacık yolu ve virüs bulaşmış şahıslarla direkt temasla olduğu bilinmektedir. Yayılımı engellemek için toplumsal izolasyon ve korunma son derece kıymetlidir. Hapşırma, öksürme ve nefes vermeyle ortama salınan virus yüklü damlacıklar ağız, burun mukozası ve göz mukozası (konjonktiva) ile temas edebilir. Bu nedenle DSÖ, COVID-19 şüphenilen bir hasta ile temasta sıhhat işçisinin kesinlikle gözlerini, ağız ve burnunu muhafazası (gözlük, maske, N95, FFP2, FFP3 üzere özel filtreli maskeler, yüz kollayıcı siperler) gerektiğini belirtilmektedir.
SARS-CoV-2 ve Göz Tutulumu
İnsanlarda birtakım koronavirüslerin konjonktivit yaptığı bilinmektedir. SARS-CoV-2 virusunun da oküler yüzeyde tutunabileceği ACE2 ve transmembran proteaz serin 2 (TMPRSS2) reseptörlerinin olduğu gösterilmiş ve bu da direkt virüs enfeksiyonu ve bulaşma açısından tartışma konusu olmuştur.
Yapılan çalışmalarda COVİD 19 olumlu hastaların %7’sinde konjoktiva sürüntülerinde olumluluk mevcut olmakla birlikte göz yüzeyi yoluyla bulaşın çok fazla olmadığı; bunda göz yüzeyini koruyan gözyaşı proteinlerinin ve virusun tutunma gayelerinin azlığının rol oynayabileceği bildirilmiştir.
COVID-19 göz tutulumu konjonktivit, ön üveit, retinit ve nörit formunda olabileceği bunlardan da en sık konjonktivite rastlandığı belirtilmektedir. Ayrıyeten konjonktivitin, semptom öncesi devirdeki bir hastanın birinci bulgusu olabileceği ve kuluçka devrinde viral geçişin muhtemel olduğu akılda bulundurulmalıdır.
Ayrıyeten bu devirde konjonktivitin COVID-19 dışında başka virüslerle de oluşabileceği unutulmamalıdır.
1. En sık sorulan soru: Kontakt lens mi? Gözlük mü?
2. KL kullanımının gözlükten daha riskli olduğu gösterilemedi.
3. Lakin aşağıdaki genel kurallara ahenk çok kıymetli:
4. 1- Su ve sabunla eller sık olarak yıkanmalı,
5. 2- Kontakt lens kapları bireye ilişkin olmalı ve paklığına itina gösterilmeli,
6. 3- Tercihen kullan-at biçiminde lens kullanımına geçilmeli, gözlük ile dönüşümlü kullanılmalı,
4- Mümkün semptomu olan hasta KL kullanımını bırakmalı ve doktora başvurmalı,
5- Kontakt lensler göz tabibi denetiminde takılmalı ve tertipli denetimleri yapılmalıdır
