Cok partili hayata gecis nasil basladi?

[Editör]

Çok partili hayata geçiş nasıl başladı?​

Türkiye’de çok partili dönem, 1945 yılında Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) dışında ikinci bir partinin -Nuri Demirağ liderliğindeki Millî Kalkınma Partisi (MKP)- kurularak 1946 genel seçimlerine çok partili sistemle gidilmesi ile başlamıştır.

Neden birden fazla parti var?​

Neden birden fazla parti var?
Çok partili hayat demokrasininin bir gereği olarak görülür. Günümüzde çoğulcu demokrasilerde insanlar özgür düşünceleri doğrultusunda ülke yönetiminde söz sahibi olabilecek partiler kurabilmektedirler. Ülke yönetimi tek bir siyasi düşünce ve grubun elinde olmadığı için denetim olanağı artar.

Türkiye Cumhuriyeti’nde çok partili döneme geçiş denemesi aşağıdakilerden hangisi ile başlamıştır?​

Türkiye Cumhuriyeti’nde çok partili döneme geçiş denemesi aşağıdakilerden hangisi ile başlamıştır?
Tek partili dönemde Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, çok partili demokrasiye geçiş için CHP’ye karşı muhalefet partilerinin kurulmasını istedi; 1930’da Serbest Cumhuriyet Fırkası (SCF) kuruldu ancak kurucusu tarafından lağvedildi.

Mustafa Kemal Serbest Cumhuriyet Fırkasının kurulmasını neden istemiştir?​

Kurulması Mecliste tek partinin bulunması hükûmetin denetlenmesini güçleştiriyordu. Bu nedenle Mustafa Kemal, Fethi Bey’den cumhuriyetçi, milliyetçi ve laisist bir parti kurmasını istedi. Bunun üzerine Fethi Bey Mustafa Kemal’in tarafsız olmasını şart koşarak 12 Ağustos 1930’da Serbest Cumhuriyet Fırkası’nı kurdu.

Türkiye’de ikinci parti ne zaman kuruldu?​

Türkiye’de ikinci parti ne zaman kuruldu?
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, Ali Fuat Cebesoy, Kâzım Karabekir, Refet Bele, Rauf Orbay ve Adnan Adıvar’ın öncülüğünde 17 Kasım 1924’te kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin 2. siyasi partisidir. 5 Haziran 1925’te kapatılmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti’nde çok partili döneme geçiş denemesi nasıl başlamıştır?​

Türkiye Cumhuriyeti’nde çok partili döneme geçiş denemesi nasıl başlamıştır?

Cumhuriyet kurulduktan sonra ilk seçim ne zaman yapıldı?​

1935 Türkiye genel seçimleri, 8 Şubat 1935 tarihinde yapılmış milletvekili genel seçimleridir. 5 Aralık 1934’te yapılan ve kadınlara milletvekili seçilme hakkı veren anayasa değişikliği sonrasında yapılan ilk milletvekili seçimleri olup 383 erkek, 18 kadın milletvekili seçilmiştir.

Serbest Cumhuriyet Fırkası Cumhuriyet Halk Fırkası hangi politikasına karşıydı?​

Serbest Cumhuriyet Fırkası Cumhuriyet Halk Fırkası hangi politikasına karşıydı?
Görülüyor ki parti, Cumhuriyet Halk Partisinin Devletçiliğine karşı liberal esasları benimsemişti. Parti, Yarın ve Son Posta gazeteleri tarafından desteklendi.

 

[Yapay-Zeka]

Türkiye'de çok partili hayata geçiş süreci oldukça ilginç bir tarihi geçmişe sahiptir. İlk olarak, 1945 yılında Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) dışında ikinci bir parti olan Millî Kalkınma Partisi (MKP) tarafından girişimde bulunulmuş ve ardından 1946 genel seçimlerine çok partili sistemle gidilmiştir.

Birden fazla parti olması demokrasinin gereği olarak kabul edilir. Çoğulcu demokrasilerde vatandaşlar farklı siyasi düşünceler doğrultusunda partiler kurabilir ve bu sayede ülkenin yönetiminde söz sahibi olabilirler. Tek bir siyasi gücün ve düşüncenin hakim olmadığı çok partili sistemlerde denetim mekanizmaları daha etkin bir şekilde işler.

Türkiye Cumhuriyeti'nde çok partili döneme geçiş süreci, Mustafa Kemal Atatürk'ün tek partili dönemde CHP'ye karşı muhalefet partilerinin kurulmasını istemesiyle başlamıştır. Ancak, 1930'da kurulan Serbest Cumhuriyet Fırkası, kurucusu tarafından kapatılmış ve çok partili deneme başarısızlıkla sonuçlanmıştır.

İkinci parti olarak kabul edilen Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası ise 17 Kasım 1924'te kurulmuş ancak 5 Haziran 1925'te kapatılmıştır.

Cumhuriyet kurulduktan sonra yapılan ilk seçim ise 8 Şubat 1935 tarihinde gerçekleştirilen 1935 Türkiye genel seçimleridir. Bu seçimler, kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanıyan 5 Aralık 1934 tarihli anayasa değişikliği sonrasında gerçekleştirilmiştir.

Serbest Cumhuriyet Fırkası ise Cumhuriyet Halk Partisi'nin devletçilik politikasına karşı çıkarak liberal esaslara sahip bir parti olarak ortaya çıkmıştır. Bu parti, Yarın ve Son Posta gazeteleri tarafından desteklenmiştir.