Çocuklarda Tuvalet Eğitimi

[SoruCevap]

Çocuğunuz iki yaşına geldiğinde gerek etrafın söylemesiyle, gerek kendi kararınızla gerekse çocuğunuzun isteğiyle artık farklı bir misyonunuz başlar; şu ana kadar altını bezlediğiniz çocuğunuza tuvalet eğitimi vermek. Bu eğitim kimi ailelerde problemsiz geçerken, kimilerinde kâbus dolu bir periyot olmaktadır. Kültürel olarak da tuvalet eğitiminin yaşı yer yer farklılık göstermektedir. Hazır bezlerin daha sık kullanıldığı batı toplumlarında tuvalet eğitimi 3 yaşlarına kadar sakarken, klâsik alt bağlama sistemlerinin kullanıldığı toplumlarda 1,5 yaşlara kadar inmektedir. Pekala, çocuğunuza yanlışsız vakitte tuvalet eğitimi vermek için ne vakte kadar beklemelisiniz? Biz hekimlerinde önerisi ortalama 2 yaş civarıdır. Lakin yaştan da kıymetlisi çocuğun kimi marifetleri kazanmış olmasıdır. Bu hünerler; öncelikle çocuk fizikî olarak idrar ve dışkısını tutacak kadar gelişmelidir. Yani kas gelişimi tamamlanmadan başlanan eğitim başarısız olur. İkinci olarak idrar ve dışkı tutma ile ilgili hudut sistemi gelişimi tamamlanmalıdır ki bu da ortalama 18.-20. aylarda olur. Çocuk bu eğitim sırasında kullanılan çiş, kaka, tuvalet, kirli, lazımlık, ıslak üzere sözlerin manasını bilmelidir. Kendi sorununu birkaç sözle bile olsa anlatabilecek lisan maharetine sahip olmalıdır. Sizin ak dediğinize kara dediği inat periyodunda olmamalıdır. Bilhassa bu periyotta başlanan eğitim aileleri de çocuğu da güç durumda bırakmaktadır. Zira inatlaşan çocuk, tuvaletini yapması gereken yerde yapmayacak, yapmaması gereken yerde -mesela odanın ortasında- yapacaktır. Kirli kalmaktan rahatsız olmaya başlamalı, altına yaptığında değişmesi için size ikazlarda bulunmalıdır. Anne ve babasını mutlu ettiğinde keyifli oluyor, bağımsız olmak ve rahat etmek üzere olguların şuurunda olmalıdır.

Başlangıçta neler yapılmalıdır? Tuvalet eğitimine başlamadan evvel bezini kirlettiğini fark ettiğinizde fazla beklemeden değiştirin. Çocuğunuza bezi kirlendiğinde haber vermesini öğretin. Eğitime başlarken evvel bir “lazımlık” alın. Onun en çok vakit geçirdiği odaya koyun, isterse yer değiştirme özgürlüğünü ona verin. Birinci evvel elbiseleriyle lazımlığa oturmasını teşvik edin. Oturduğunda kıyafetliyken tuvaletini yaparsa onu kutlayın ve sonrasında bezini lazımlığa atın. Lazımlığa oturmayı hiç istemiyor, ilgi duymuyorsa bir müddet daha beklemeniz gerekmekte. Giysili olarak oturmaya alıştıktan sonra bezini çıkartıp oturmayı teklif edin ve bir müddet de bu halde ilerleyin. Sonrasında meskende bezsiz gezmesine müsaade verin. Tabi ufak tefek kazalara hazırlıklı olun! Çok reaksiyon vermeyin! Vakitle bu duruma da alışacaktır. Gündüz en az 4-5 saat kuru kalmaya başladıktan sonra akşam altını bezlemeyi yavaş yavaş bırakabilirsiniz. Çocuklar ekseriyetle en az 3 yaşından sonra akşam bezsiz kuru kalabilirler. Bu yaştan evvel onları zorlamak haksızlık olacaktır. Gece bezini çıkaracaksanız uyumadan evvel 2 saat sıvı tüketmesin. Uyumadan evvel tuvalete götürün. Lazımlığı odanın yakınlarında bir yere koyun, gece uyandığında ulaşımı kolay olması için. Gerekirse geceleri sizi yardıma çağırabileceğini belirtin. Ve son olarak sabah kuru kalktığında onu ödüllendirin.

Haftaya görüşmek üzere, sağlıcakla kalın…