SoruCevap
Yeni Üye
- Katılım
- 17 Ocak 2024
- Mesajlar
- 350.999
- Çözümler
- 1
- Tepkime puanı
- 17
- Puan
- 308
- Yaş
- 36
Çocuklarda görülen şeker hastalığı ile ilgili soru ve cevaplar
Sadece insülin değil, keton da şeker hastası çocuklar için büyük tehlike... Ceyda gibi yüzlerce çocuk bir sabah aniden keton komasına girebiliyor. Prof. Dr. Hülya Günöz, diyabetli çocuklar için ketonu anlattı...
İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Büyüme-Gelişme ve Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hülya Günöz, çocuklarda görülen şeker hastalığı ile ilgili soruları yanıtladı.
Kan şekerini düzenli ölçen ve diyetine uyan bir çocuğun komaya girme riski nedir?
Diyabet hastalarının bir enfeksiyon veya ani hastalığa yakalanmamaları çok önemlidir. Kan şekerini düzenli ölçen, rejimine uyan, kendine düzenli insülin iğnesi yapan diyabetli bir çocuğun bile, herhangi bir hastalık sırasında soğuk algınlığı ve enfeksiyon gibi durumlarda vücudunda insülin eksikliği oluşabiliyor. Buna bağlı keton artışı yüzünden çocuk komaya girebiliyor.
VÜCUDA ENERJİ GEREK
Keton nedir? Çocuğa ketonu öğretmek lazım mı?
Tabii ki; evet... Eğer diyabet hastasıysanız 'keton' kelimesini bilmeniz çok önemli! Tip 1 diyabetli hastalar için, ketonlar hakkında bilgi sahibi olmak hasta geçirilen günlerde hayatınızı kurtarabilir. Ketonlar, vücut enerjisi için yağ hücrelerini parçaladığında oluşur. Bu olay, vücudunuz enerji için şeker yerine yağ kullanmaya başladığında meydana gelir. Aşırı miktarda keton oluşumu, vücuttaki hassas kimyanın bozulmasına ve kişinin diyabetik komaya girmesine neden olur.
SUSUZ KALMASIN!
Peki keton ölçümü ne zaman yapılmalı?
Çocuk; bir enfeksiyon veya nezle nedeniyle hasta olduğunda, duygusal veya fiziksel anlamda stres altındaysa, kandaki glukoz düzeyi sürekli yüksekse ki; bunun seviyesi 250 mg/dL'den yüksektir, bu durumda keton testi yapılır.
Diyabetik komanın belirtileri neler?
Çocuklarda, derin ve hızlı nefes alıp-verme, karın ağrısı, kusma, aşırı halsizlik, dalgınlık ve uyuklama halidir. Diyabette en önemli şey; susuz kalmamaktır. Onun için çocuğa bardak bardak su içirin. Kandaki asiditenin önlenmesi için çocuğa maden suyunun içirilmesi gereklidir; ama şekerli ve meyveli olmayanlardan tercih edin! Eğer çocuk kusmaya başlamışsa artık durum dönüşü olmayan bir noktaya gelmiş demektir.
Ne sıklıkla kan şekeri ölçümü yapılmalı?
Açlık ve toklukta kan şekeri ölçümü günde en az altı-yedi kez kan şekeri ölçülmelidir. Gerektiğinde saat 03.00'te bile ölçülebilir.
Kan şekerinin dengede olması için öneriler nelerdir?
Diyabetli bir hasta için kan şekerinin dengede olması çok önemlidir. Düzenli ve dengeli beslenme ile egzersiz; diyabetli bir hastanın asla ihmal etmemesi gereken unsurlardır. Hasta ve çevresindekiler, kan şekerini yükselten nedenleri çok iyi bilmeli, böyle bir durumla karşılaştıklarında duruma hemen müdahale edebilmelidirler
CEYDA ALTI YAŞINDAYKEN BABAANNESİ GİBİ HASTA OLDU
Kızım altı yaşındaydı. Bir sabah kalktığımızda kendinde değildi; baygındı, konuşamıyordu. Hastaneye kaldırdığımızda keton komasına girdiğini söylediler. Keton nedir, hiç bilmiyorduk. Diyabet hastalığı nedeniyle keton komasına girdiğini söylediler. İnanamadık... Babaannesi diyabet hastasıydı. 'Altı yaşında bir kızda diyabet olur mu?' derken, bu hastalıkla yaşamayı öğrendik. Ceyda şimdi dokuz yaşında. Dört yıl içinde diyabetin ne olduğunu öğrendi. Ceyda ölçümlerini artık kendisi yapıyor. (Emine Kayaoğlu)
KETONU KANDAN ÖLÇÜN!
Keton, şeker gibi evden de takip edilebilir mi? Ölçme yöntemi nedir?Bunun için keton ölçüm aletleri var. Yaygın olarak keton, idrarda ölçülür. Ama kanda keton ölçümü; daha hızlı sonuç verir. Bu yüzden hastalara kandan ölçüm yapmalarını öneriyoruz. Eğer çocuğun kan şekerini, günde iki kere, 300 mg üzerinde bulduysanız; yarım saat sonra bir kez daha ölçün!
SGK HER ŞEYİ KARŞILAR MI?
Diyabet kontrolü için çocuğun hayat boyu kullandığı ürünleri SGK karşılıyor mu?Tip 1 Diyabet tanısı alan bir çocuğun düzenli kan şekeri kontrolü için tabii ki öncelikle insüline ihtiyacı vardır. Ayrıca kan şekeri ölçüm cihazına, kan şekeri ölçüm stribine, ölçümde parmak delmek için kullanılan iğnelere ve keton ölçüm stribine gerek vardır. Bugün için SGK hastaya heyet raporu çıkartıldıktan sonra insülinleri üstelik tüm tipleri karşılanır. Ayda 150 tane kan şekeri ölçüm striplerini ve yılda 50 tane keton ölçüm stripleri SGK tarafından karşılanır. Yine kan şekeri düşüklüğünde kullanılan Glukagon iğnesi de sosyal güvence kapsamındadır. Kan şekeri ölçümünde parmak delmek için kullanılan lanset denilen iğneleri ise SGK tarafından karşılanmıyor. İnsülin pompası kullanan hastalar için ise SGK, cihaz ücretinin çoğunu ödemek zorunda. Hasta katkı payı ise yaklaşık 1000 lira. İnsülin pompası infüzyon seti için ise hasta katkı payı yaklaşık ayda 80 lira.
OKUYAN ÖLÇEBİLİR
Çocuk kaç yaşından itibaren kendi kan şekerini ölçebilir, insülin yapabilir?Tip 1 Diyabetli bir çocuk okuma yazma öğrendikten ve cihaz kullanımı ile ilgili eğitim aldıktan sonra kendi kan şekerini ölçebilir ve kendi kendine insülin yapabilir.
MUTLAKA DİYABET GÜNLÜĞÜ TUTUN!
Diyabet körlüğe yol açar mı, diyabetli çocuklar, ileride böbrek hastası olur mu?Diyabet iyi kontrol edildikçe, çocuğun komplikasyon gösterme oranı da o ölçüde azalıyor. Bir çocukta insülinin yeterli olup olmadığına, günlük kan şekerine bakarak anlıyoruz. Şeker hastası olan miniklerin mutlaka diyabet izleme defterinin olması lazım. Çocukta bir ateşlenme varsa, bir streslenme mevcutsa, bu değişikliklerin de mutlaka not edilmesi gerekir. Ayrıca hemoglobin A1 ve C dediğimiz üç aylık kan şekeri ortalamasını gösteren bir değerlendirmemiz var. Diyabetlilerin her üç ayda bir kan şekerlerini ölçtürmeleri ve bu değerlere de baktırmaları gerekiyor.
TEDAVİ EKİBİ KURUN
Çocuğa şeker hastası tanısı konduktan sonra bu hastalığın takip ve tedavisi nerede yapılmalı?
Çocuk hastalar hem diyabeti hem de çocuğu bilen merkezler tarafından tedavi edilmeli. Tek başına diyabeti bilen merkez, çocuk konusunda yeterli bilgi birikimi yoksa başarılı olamaz. Çocukların, çocuk endokrin uzmanlarının bulunduğu merkezlerde takip edilmesi önemlidir. Tabii, diyabet takibi sadece endokrin uzmanı ile sınırlı değildir. Diyabet konusunda çocuğu bilgilendirecek bir diyabet hemşiresine ve bir diyetisyene ihtiyaç vardır. Kronik olması nedeniyle sürekli enjeksiyon yapılması, çocukların her şeyi yemek istemesi de, hastalığın psikolojik boyutudur.
ERGENLİKTE SABAH KOMASINA DİKKAT
Vücutta insülin eksikliği, çocuğunuzun hasta olduğu bir dönemde, nezle ve gripken, insülin dozunu artırmadığınızda ya da ergenlik dönemlerinde ortaya çıkabilir.
Küçük çocuklarda bulantı ve kusma, ketonların arttığını gösteren ilk belirtilerdir.
Çocuk yatmadan önceki insülin enjeksiyonu unutulursa, sabah bulantı ve kusma ile uyanır. Kusan bir diyabetli çocukta insülin eksikliğinden ve ketonların artmasından şüphe edilmelidir.
Keton değerleri ölçülüp, kontrol altına alınmadığında sonuç; baygınlık ve komadır
Sadece insülin değil, keton da şeker hastası çocuklar için büyük tehlike... Ceyda gibi yüzlerce çocuk bir sabah aniden keton komasına girebiliyor. Prof. Dr. Hülya Günöz, diyabetli çocuklar için ketonu anlattı...
İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Büyüme-Gelişme ve Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hülya Günöz, çocuklarda görülen şeker hastalığı ile ilgili soruları yanıtladı.
Kan şekerini düzenli ölçen ve diyetine uyan bir çocuğun komaya girme riski nedir?
Diyabet hastalarının bir enfeksiyon veya ani hastalığa yakalanmamaları çok önemlidir. Kan şekerini düzenli ölçen, rejimine uyan, kendine düzenli insülin iğnesi yapan diyabetli bir çocuğun bile, herhangi bir hastalık sırasında soğuk algınlığı ve enfeksiyon gibi durumlarda vücudunda insülin eksikliği oluşabiliyor. Buna bağlı keton artışı yüzünden çocuk komaya girebiliyor.
VÜCUDA ENERJİ GEREK
Keton nedir? Çocuğa ketonu öğretmek lazım mı?
Tabii ki; evet... Eğer diyabet hastasıysanız 'keton' kelimesini bilmeniz çok önemli! Tip 1 diyabetli hastalar için, ketonlar hakkında bilgi sahibi olmak hasta geçirilen günlerde hayatınızı kurtarabilir. Ketonlar, vücut enerjisi için yağ hücrelerini parçaladığında oluşur. Bu olay, vücudunuz enerji için şeker yerine yağ kullanmaya başladığında meydana gelir. Aşırı miktarda keton oluşumu, vücuttaki hassas kimyanın bozulmasına ve kişinin diyabetik komaya girmesine neden olur.
SUSUZ KALMASIN!
Peki keton ölçümü ne zaman yapılmalı?
Çocuk; bir enfeksiyon veya nezle nedeniyle hasta olduğunda, duygusal veya fiziksel anlamda stres altındaysa, kandaki glukoz düzeyi sürekli yüksekse ki; bunun seviyesi 250 mg/dL'den yüksektir, bu durumda keton testi yapılır.
Diyabetik komanın belirtileri neler?
Çocuklarda, derin ve hızlı nefes alıp-verme, karın ağrısı, kusma, aşırı halsizlik, dalgınlık ve uyuklama halidir. Diyabette en önemli şey; susuz kalmamaktır. Onun için çocuğa bardak bardak su içirin. Kandaki asiditenin önlenmesi için çocuğa maden suyunun içirilmesi gereklidir; ama şekerli ve meyveli olmayanlardan tercih edin! Eğer çocuk kusmaya başlamışsa artık durum dönüşü olmayan bir noktaya gelmiş demektir.
Ne sıklıkla kan şekeri ölçümü yapılmalı?
Açlık ve toklukta kan şekeri ölçümü günde en az altı-yedi kez kan şekeri ölçülmelidir. Gerektiğinde saat 03.00'te bile ölçülebilir.
Kan şekerinin dengede olması için öneriler nelerdir?
Diyabetli bir hasta için kan şekerinin dengede olması çok önemlidir. Düzenli ve dengeli beslenme ile egzersiz; diyabetli bir hastanın asla ihmal etmemesi gereken unsurlardır. Hasta ve çevresindekiler, kan şekerini yükselten nedenleri çok iyi bilmeli, böyle bir durumla karşılaştıklarında duruma hemen müdahale edebilmelidirler
CEYDA ALTI YAŞINDAYKEN BABAANNESİ GİBİ HASTA OLDU
Kızım altı yaşındaydı. Bir sabah kalktığımızda kendinde değildi; baygındı, konuşamıyordu. Hastaneye kaldırdığımızda keton komasına girdiğini söylediler. Keton nedir, hiç bilmiyorduk. Diyabet hastalığı nedeniyle keton komasına girdiğini söylediler. İnanamadık... Babaannesi diyabet hastasıydı. 'Altı yaşında bir kızda diyabet olur mu?' derken, bu hastalıkla yaşamayı öğrendik. Ceyda şimdi dokuz yaşında. Dört yıl içinde diyabetin ne olduğunu öğrendi. Ceyda ölçümlerini artık kendisi yapıyor. (Emine Kayaoğlu)
KETONU KANDAN ÖLÇÜN!
Keton, şeker gibi evden de takip edilebilir mi? Ölçme yöntemi nedir?Bunun için keton ölçüm aletleri var. Yaygın olarak keton, idrarda ölçülür. Ama kanda keton ölçümü; daha hızlı sonuç verir. Bu yüzden hastalara kandan ölçüm yapmalarını öneriyoruz. Eğer çocuğun kan şekerini, günde iki kere, 300 mg üzerinde bulduysanız; yarım saat sonra bir kez daha ölçün!
SGK HER ŞEYİ KARŞILAR MI?
Diyabet kontrolü için çocuğun hayat boyu kullandığı ürünleri SGK karşılıyor mu?Tip 1 Diyabet tanısı alan bir çocuğun düzenli kan şekeri kontrolü için tabii ki öncelikle insüline ihtiyacı vardır. Ayrıca kan şekeri ölçüm cihazına, kan şekeri ölçüm stribine, ölçümde parmak delmek için kullanılan iğnelere ve keton ölçüm stribine gerek vardır. Bugün için SGK hastaya heyet raporu çıkartıldıktan sonra insülinleri üstelik tüm tipleri karşılanır. Ayda 150 tane kan şekeri ölçüm striplerini ve yılda 50 tane keton ölçüm stripleri SGK tarafından karşılanır. Yine kan şekeri düşüklüğünde kullanılan Glukagon iğnesi de sosyal güvence kapsamındadır. Kan şekeri ölçümünde parmak delmek için kullanılan lanset denilen iğneleri ise SGK tarafından karşılanmıyor. İnsülin pompası kullanan hastalar için ise SGK, cihaz ücretinin çoğunu ödemek zorunda. Hasta katkı payı ise yaklaşık 1000 lira. İnsülin pompası infüzyon seti için ise hasta katkı payı yaklaşık ayda 80 lira.
OKUYAN ÖLÇEBİLİR
Çocuk kaç yaşından itibaren kendi kan şekerini ölçebilir, insülin yapabilir?Tip 1 Diyabetli bir çocuk okuma yazma öğrendikten ve cihaz kullanımı ile ilgili eğitim aldıktan sonra kendi kan şekerini ölçebilir ve kendi kendine insülin yapabilir.
MUTLAKA DİYABET GÜNLÜĞÜ TUTUN!
Diyabet körlüğe yol açar mı, diyabetli çocuklar, ileride böbrek hastası olur mu?Diyabet iyi kontrol edildikçe, çocuğun komplikasyon gösterme oranı da o ölçüde azalıyor. Bir çocukta insülinin yeterli olup olmadığına, günlük kan şekerine bakarak anlıyoruz. Şeker hastası olan miniklerin mutlaka diyabet izleme defterinin olması lazım. Çocukta bir ateşlenme varsa, bir streslenme mevcutsa, bu değişikliklerin de mutlaka not edilmesi gerekir. Ayrıca hemoglobin A1 ve C dediğimiz üç aylık kan şekeri ortalamasını gösteren bir değerlendirmemiz var. Diyabetlilerin her üç ayda bir kan şekerlerini ölçtürmeleri ve bu değerlere de baktırmaları gerekiyor.
TEDAVİ EKİBİ KURUN
Çocuğa şeker hastası tanısı konduktan sonra bu hastalığın takip ve tedavisi nerede yapılmalı?
Çocuk hastalar hem diyabeti hem de çocuğu bilen merkezler tarafından tedavi edilmeli. Tek başına diyabeti bilen merkez, çocuk konusunda yeterli bilgi birikimi yoksa başarılı olamaz. Çocukların, çocuk endokrin uzmanlarının bulunduğu merkezlerde takip edilmesi önemlidir. Tabii, diyabet takibi sadece endokrin uzmanı ile sınırlı değildir. Diyabet konusunda çocuğu bilgilendirecek bir diyabet hemşiresine ve bir diyetisyene ihtiyaç vardır. Kronik olması nedeniyle sürekli enjeksiyon yapılması, çocukların her şeyi yemek istemesi de, hastalığın psikolojik boyutudur.
ERGENLİKTE SABAH KOMASINA DİKKAT
Vücutta insülin eksikliği, çocuğunuzun hasta olduğu bir dönemde, nezle ve gripken, insülin dozunu artırmadığınızda ya da ergenlik dönemlerinde ortaya çıkabilir.
Küçük çocuklarda bulantı ve kusma, ketonların arttığını gösteren ilk belirtilerdir.
Çocuk yatmadan önceki insülin enjeksiyonu unutulursa, sabah bulantı ve kusma ile uyanır. Kusan bir diyabetli çocukta insülin eksikliğinden ve ketonların artmasından şüphe edilmelidir.
Keton değerleri ölçülüp, kontrol altına alınmadığında sonuç; baygınlık ve komadır