Çocuklara özel diyet

[SoruCevap]

Düzenli bir beslenme programı uygulayarak obezitenin önüne geçebilirsiniz...

Günümüzün en büyük tehditlerden biri olan obezitenin önüne, çocuklara düzenli bir beslenme programı yapılarak geçilebiliyor. Gerekli durumlar görüldüğünde çocuklara da diyetler uygulandığını söyleyen Diyetisyen Ayça Ilıca, büyüme çağında olan çocuklara iştah kesici ilaçlar verilmesinin de doğru olmadığı görüşünü savunuyor. Ilıca, çocuklar ve diyet konusuyla ilgili en çok merak edilen soruları cevaplıyor.
Çocuklar zayıflamak için diyet yapar mı? Örneğin; yemek yerine yetişkinler gibi salata yemek vs. gibi.
Eğer söz konusu olan metabolik bir rahatsızlık, ciddi bir sağlık sorunu ise tabiki tedavisine destek amaçlı diyet yapması gerekir. Eğer çocuğun yaşına, boyuna göre belli ölçüde kilo fazlalığı varsa o zaman sadece yaşına uygun, gereksinimlerini karşılayacak, büyüme ve gelişimine destek olucak ve en önemlisi gelecekte sağlıklı bir birey olmasının temeli olan doğru yeme davranışı kazandıracak bir beslenme planı hazırlıyoruz. Bunun yanısıra günlük hareketini artırarak enerji yakımını sağlamaya çalışıyoruz.
Kilo sorunu bulunan çocukları diyet listelerine yönlendirmek her zaman gerekli mi? Sorunla başa çıkmak için başka hangi alternatifler denenmeli?
Eğer çocuğun kilo fazlalığı sağlığını tehtit edicek boyutta ise o zaman diyet programına yönlendirilmesi şarttır. Ancak ne olursa olsun hepsinin temelinde doğru beslenme alışkanlığı kazandırma olmalıdır. Bahsettiğimiz, henüz bedeni, karakteri, yaşamı yeni yeni şekillenen küçük bireyler. Onların her açıdan sağlıklı yetişkenler olabilmeleri için doğru davranışların aşılanması gerekir. Geçici bir süre diyet yaptırılması çocuğun sadece o anlık sıkıntısını çözüme ulaştıracaktır ancak davranış değişikliğine yönderilen çocuk, hem gereksinimlerini alacak yaşına uygun sağlıklı gelişimini tamamlayacak hem de zamanımızın en korkutucu hastalıklarının temeli olan obezite ile tanışmayıp uzun vadede sağlıklı bir birey olarak hayatını devam ettirecektir. Bu neden ile kilo fazlalığı belirli ölçüde olan çocukların yaşına uygun gereksinimleri belirlenerek, beslenmeleri sosyal çevresine uyumlu bir şekilde planlanıp, neyi neden yaptığımızı onların anlayabilecekleri şekilde anlatarak yapmalarını istersek ve hareketliliklerinide artırmalarını sağlarsak, kilo ile ilgili herhangi bir sıkıntı yaşanmayacaktır.
Çocukların diyet listelerine uyması zor değil mi? Ne kadar uyguluyorlar?
Tabii ki çocukların yetişkinler kadar iradeli ve planlı olmalarını beklemiyoruz ama onların anlayabilecekleri dilde niye böyle bir beslenme planı içine girdiklerini anlatmanız, sadece aile ile değil de çocuğuda işin içine katarak, onun fikir ve isteklerini göz önünde bulundurarak beslenme planını hazırlarsanız daha uzun süreli ve istikrarlı beslenme planı uygulamalarını sağlayabilirsiniz. Aksi taktirde, sizin istediğiniz veya sadece ailenin istekleri üzerinden hazırlanan bir plan çok fazla gerçekçi ve uzun süreli olmaz. Beslenme planını uygulayacak, hayatına geçirecek çocuk olduğunu düşünülürse tabii ki onun istek ve önerileri dinlenmelidir. Bu şekilde hazırlanmış bir beslenme planı çok rahatlıkla benimsenir, çocuğun normal beslenme davranışı haline gelir.
Çocukların kilolarında aşırı titizlenmek aneroksiya vb. sorunlara zemin hazırlayabilir mi?
Eğer çocuğun kilo fazlalığı, onu irrite edecek, toplum içinde utandıracak, sıkıntıya sokacak şekilde bilinçsizce dile getiriliyorsa, bu durumdan çocuğun psikolojisi olumsuz etkilenebilir. Bu bize malesef aneroksiya gibi birçok yeme bozukluğu olarak geri dönebilir.
Diyete kız çocukları mı daha meraklı, erkek çocukları mı?
Böyle bir ayırım pek yok aslında hem kız hem de erkek çocuk hastalarımız var. Ancak gözlemlediğim; özellikle anne ve babanın diyete bakış açıları, bu konu hakkında sarfettikleri cümleler, davranışlar ve beslenme konusuna gösterdikleri önem ve bunu gösterme şekilleri çocukları çok etkiliyor.
İştah kesici ilaçları çocuklara vermek doğru mu?
Büyüme gelişme çağında olan bir çocuğa iştah kesmek veya bu şekilde kilo kaybını sağlamak amaçlı ilaç verilmesini ben doğru bulmuyorum. Çünkü bizim isteğimiz davranış değişikliği sağlayabilmek ve bu şekilde sağlıklı kiloya gelip gelişimi tamamlamak. Tabii ki bahsettiğimiz sağlıklı, sadece yaşına ve boyuna göre belirli ölçülerde kilo fazlalığı olduğunu bildiğimiz bir çocuk. Ancak çocuğun kilo fazlalığı sağlığını tehdit eden bir faktör olmuş, vücudunda farklı sistemlerin çalışmasında problem yaratmaya başlamış ve çocuğun acil kilo vermesi gerekiyor ancak çocuk diyete uyumu gösteremiyor, herhangi bir beslenme planı uygulanamıyor ve benimsetilemiyorsa o zaman konunun uzmanı bir doktor tarafından ilaç tedavisi uygulanabilir.
Anne-baba ve okula bu konuda düşen görevler nedir?
Aile bireyleri, özellikle anne ve baba, sınıf öğretmenleri ve okul yöneticileri çocukların beslenmesi konusunda önemli bir role sahipler. Çok tehlikeli diye bildiğimiz birçok hastalığın temelini fazla kilo-obezitenin yol açtığını artık hepiz biliyoruz. Yeme davranışının ve disiplinin küçük yaşlarda oluştuğunu düşünürsek, aile sofrasının ve ilk eğitimin ne kadar önemli olduğunu anlayabiliriz. Bu durumda özellikle anne-baba, kreşler, anaokulları, sınıf öğretmenlerine düşen görev çok büyük ve çok önemli. Çocuklarına doğru beslenmeyi aşılamak, her türlü gıdanın lezzeti ile tanıştırmak, yemek saatlerini düzenlemek, sofra kurmak, okuldaki beslenmesini takip etmek oldukça önemli. Hatta, okullarda beslenme dersinde çok faydalı olacaktır.