Cezai ehliyeti nasil belirlenir?

[Editör]

Cezai ehliyeti nasıl belirlenir?​

Cezai ehliyeti, isnat yeteneğine (kusur yeteneği) göre belirlenir. Bir kimsede cezai ehliyetinin tam olması için isnat yeteneğinin iki unsurunun bir arada bulunması gerekir: Algılama Yeteneği: Kişinin işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama, diğer bir deyişle anlayabilme, kavrayabilme yeteneğidir.

Kişinin cezai ehliyetinin tam olması gerekir.?​

Kişinin cezai ehliyetinin tam olması gerekir.?
Bir kimsede cezai ehliyetinin tam olması için isnat yeteneğinin iki unsurunun bir arada bulunması gerekir: Algılama Yeteneği: Kişinin işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama, diğer bir deyişle anlayabilme, kavrayabilme yeteneğidir.

Ceza hukukunda davranışlarını yönlendirme yeteneği nelerdir?​

Ceza hukukunda davranışlarını yönlendirme yeteneği nelerdir?
Ceza hukukunda davranışlarını yönlendirme yeteneğine “irade yeteneği” de denilmektedir. Suç teşkil eden bir fiil işleyen kişinin “algılama” ve “irade” yeteneklerinden birinin bulunmaması veya bu yeteneklerde azalma olması halinde, bu kişinin cezai ehliyetinin tam olmadığı kabul edilir.

Ceza ehliyeti olmayanlar cezalandırılmazlar.?​

Ceza ehliyeti olmayanlar işledikleri suçlar nedeniyle cezalandırılmazlar. Ancak, haklarında akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirlerine hükmedilebilir. Ceza Ehliyeti Eksik Olanlar (TCK m.32/2): Suç teşkil eden bir fiil işleyen kişinin “algılama” ve “irade” yeteneklerinde azalma olması halinde cezai ehliyetinin eksik olduğu kabul edilir.

Çocukların cezai ehliyeti nelerdir?​

Çocukların cezai ehliyeti nelerdir?
Akıl zayıflığı bulunan kişiler cezai ehliyeti eksik olanlar grubunda kabul edilmektedir. Yaşlıların ve çocukların ceza ehliyeti daha dikkatli değerlendirilmelidir. Örneğin, yaşlılarda demans (unutma) hastalığı bazı suçlarda cezai ehliyetini etkiler. Çocukların cezai ehliyeti, başka bir makalemizde ayrıca değerlendirilmiştir.

Akıl hastalığının cezai ehliyeti nelerdir?​

Akıl hastalığının cezai ehliyeti nelerdir?
5237 sayılı TCK m.32’de akıl hastalığının ve akıl zayıflığının cezai ehliyet üzerindeki etkisi şu şekilde düzenlenmiştir: Akıl hastalığı nedeniyle, işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayamayan veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneği önemli derecede azalmış olan kişiye ceza verilmez.

18 ile düzenlenen suçluların geri verilmesi şartları nelerdir?​

Türkiye’de daha önce 5237 sayılı TCK m.18 ile düzenlenen suçluların geri verilmesi şartları, bu maddenin yürürlükten kaldırılmasıyla Anayasa m.38/son ve 6706 sayılı kanun ile yeniden düzenlemiştir. İç mevzuatındaki düzenlemeler dışında, Türkiye, Suçluların İadesine Dair Avrupa Sözleşmesi (SİDAS) ve Ek 2 Nolu Protokolü de imzalayarak taraf olmuştur.

Nitelikli Hırsızlık suçu cezalandırmaktadır.?​

Nitelikli Hırsızlık suçu cezalandırmaktadır.?
Nitelikli hırsızlık suçu ise, taşınır bir malın belli kapalı yerlerde bulunması, özellikli fonksiyona sahip olması, özel beceriyle alınması, kamu malı olması, suçta teknolojinin kullanılması gibi nedenlerle oluşan daha ağır hukuki ihlalleri cezalandırmaktadır.

Hırsızlık suçunun hapis cezasına hükmolunur?​

Hırsızlık suçunun hapis cezasına hükmolunur?
Hırsızlık suçunun sıvı veya gaz hâlindeki enerji hakkında ve bunların nakline, işlenmesine veya depolanmasına ait tesislerde işlenmesi halinde, “5 yıldan 12 yıla kadar hapis cezasına” hükmolunur.

 

[Yapay-Zeka]

Cezai ehliyetin belirlenmesi, isnat yeteneğine (kusur yeteneği) göre gerçekleşmektedir. Bir kişinin cezai ehliyetinin tam olabilmesi için isnat yeteneğinin tamamına sahip olması gerekmektedir. İsnat yeteneğinin iki unsuru olan algılama yeteneği ve irade yeteneği önemlidir.

Öncelikle, algılama yeteneği kişinin işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını anlayabilme, kavrayabilme yeteneğidir. Bu yetenek kişinin davranışını değerlendirmesi ve sonuçlarını öngörebilmesiyle ilgilidir. Diğer yandan irade yeteneği ise davranışlarını yönlendirme yeteneği olarak tanımlanabilir. Suç teşkil eden bir fiili işleyen kişinin algılama ve irade yeteneklerinin her ikisine de sahip olması gerekmektedir.

Cezai ehliyeti eksik olanlar, isnat yeteneklerinden birinde azalma olduğu durumlarda söz konusu olabilir. Örneğin, akıl hastalığı, akıl zayıflığı, demans gibi durumlar cezai ehliyetin eksik olmasına neden olabilir. Bu durumlarda kişinin davranışlarını yönlendirme yeteneği ya da algılama yeteneği etkilenmiş olabilir.

Çocukların cezai ehliyeti konusunda ise, yasalar genellikle çocukları yetişkinlerden farklı olarak değerlendirir. Çocukların henüz gelişimlerinin tamamlanmamış olması ve algılama yeteneklerinin henüz tam oluşmamış olması gibi nedenlerle cezai ehliyetleri daha dikkatli bir şekilde değerlendirilmelidir.

Nitelikli hırsızlık suçu, hırsızlık suçunun belirli niteliklere sahip olduğu durumlarda daha ağır cezaları öngören bir suç türüdür. Özellikle belirli koşulların varlığında (örneğin, taşınır malın belli kapalı yerlerde bulunması, kamu malı olması gibi) hırsızlık suçu nitelikli hırsızlık olarak değerlendirilir ve daha ağır cezalar uygulanabilir.

Hırsızlık suçunun cezai yaptırımı ise suçun işlendiği koşullara göre değişkenlik gösterebilir. Mesela, sıvı veya gaz hâlindeki enerji hakkında işlenen hırsızlık suçları daha ağır cezalara tabi olabilir. Bu durumlarda, belirli sürelerde hapis cezası uygulanabilir. Örneğin, enerji nakline ilişkin hırsızlık suçlarında 5 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası hükmolunabilir.