CEVRE SORUNLARI ve DOĞAL AFETLER

[haberci]

cevre sorunları,cevre sorunları nelerdir,doğal afetler,doğal afetler ve cevre sorunları
CEVRE SORUNLARI ve DOĞAL AFETLER
1 Cevre Sorunları
Cevre sorunları, insanların yaşadıkları doğal ortamı bozmaları ile ortaya cıkar İnsanlar kendilerine daha iyi yaşama koşulları sağlamak icin cevreye zarar verirler
Ulkemizde ozellikle buyuk şehirlerde kalitesiz yakıt kullanımından dolayı hava kirliliği meydana gelmektedir Fabrikalardan ve evlerden cevreye atılan bazı maddeler (poşet gibi) toprak kirliliğine neden olur
Ozellikle sanayi bolgelerinin yakınındaki kentlerin kanalizasyonları akarsular, deniz ve gollerin kirletilmesine neden olmaktadır Ayrıca gemilerden boşaltılan bazı maddeler ve deniz kazaları bu kirlenmeyi artırmaktadır
Su ve toprak kirliliğine neden olan maddelerin bir kısmıda katı atıklardır Katı atıklar; plastik maddeler, cam urunleri, metalik maddeler (konserve ve meşrubat) ve ağac urunleri (kağıt, karton gibi)
Ozellikle buyuk kentlerde arabaların motor ve klakson gurultuleri ile bazı eğlence yerleri ve bazı iş yerleri de gurultu kirliliğine neden olmaktadır
Cevre sorunlarının cozumunde bize ve devlete duşen gorevler;
Ormanlarda izinsiz ağac kesmeyip, ateş yakmamalıyız
Fabrikaların zehirli atıkları ve kanalizasyon suları akarsulara, gollere ve denizlere akıtılmamalıdır
Copleri rastgele cevreye, akarsulara, gollere ve denizlere atmamalıyız
Kaliteli yakıtlar kullanmalıyız
Cevre sorunlarının cozumu icin sivil toplum kuruluşlarına yardımcı olmalıyız
Cevre sorunlarının onlenmesi icin devletin ceşitli zorunluluklar getirmesi gerekmektedir
Cevre bakanlığı daha aktif bir şekilde calışmalıdır
Yerel yonetimler cevre sorunlarına daha fazla ilgi gostermelidir
2 Doğal Afetler ve Korunma Yolları
Doğal afetler, insanları olumsuz etkileyen doğal olaylardır Buyuk oranda can ve mal kaybına neden olurlar İnsanlara ve ulkelere buyuk zarar verirler Doğal afetlerin kontrol altına alınıp durdurulması da mumkun değildir Bazı doğal afetleri şoyle sıralayabiliriz;
a Depremler
Yer kabuğunda meydana gelen ani sarsıntılara deprem denir Yeryuzunun belirli yerlerinde sıklıkla gorulur Buralara deprem kuşakları denir
Bunların en onemlisi Kuzey Anadolu Deprem Kuşağı ’dır Bu kuşak Saros korfezinden başlayarak Marmara denizinin kuzeyinden İzmit korfezi ve Karadeniz Bolgesi ’ndeki sıradağların arasındaki cukurluklardan Van golunun kuzeyine kadar ulaşır
Deprem oncesi alınması gereken onlemler;
Deprem kuşağına yerleşim yeri kurulmamalıdır
Zemini sağlam olmayan yerlere yerleşilmemelidir
Binalar yuksek katlı olmamalı ve inşaat tekniklerine uygun yapılmalıdır
Halka deprem konusunda eğitim verilmelidir
Deprem sırasında yapılması gerekenler;
Soğukkanlı davranılmalıdır
Balkon ve pencereden atlanmamalıdır
Elektrik sigortası ve hava gazı vanası kapatılmalıdır
Bina icinde sağlam eşyaların yanında comelmiş durumda bulunulmalıdır
Sarsıntı biter bitmez binadan cıkılmalıdır
Ulkemizin buyuk bir kısmı deprem tehlikesi altında olduğu icin depreme karşı her zaman hazırlıklı olmalıyız Kısacası depremle yaşamayı oğrenmeliyiz
b Erozyon
Sel suları ve ruzgarlar tarafından aşındırılarak taşınan toprakların barajlara, gollere ve denizlere biriktirilmesine erozyon denir
Yurdumuz yarı kurak bir iklime sahip olduğu icin onemli bir kısmı bitki ortusunden yoksundur Aynı zamanda yurdumuz cok engebeli bir araziye sahiptir
Bunlardan dolayı ulkemizde cok şiddetli erozyon meydana gelmektedir Sağanak yağışlar, orman ve otlakların tahribi ile arazilerin yanlış kullanımı da erozyonu artıran faktorlerdendir
Erozyon sonucunda toprağın en verimli olan kısmı taşındığı icin tarım alanlarında azalma meydana gelir Taşınan toprağın bir kısmı baraj gollerine dolarak barajların kullanım surelerinin kısalmasına neden olur
Toprak erozyonu ulkemiz icin cok onemli bir sorundur Cunku tahrip edilen toprakta bitkiler yetişmeyecektir Bu yuzden topraklarımızda tarım yapmak zorlaşacaktır Bu durumda ulkeler aclık tehlikesi ile karşı karşıya kalabilirler
Erozyonla mucadele icin ozel bir kuruluş olan TEMA (Turkiye Erozyonla Mucadele, Ağaclandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı) kurulmuştur TEMA erozyon konusunda eğitici calışmalar yaparak, erozyonu onlemek icin faaliyetlerde bulunur
Erozyonu onlemek icin;
Orman alanları korunmalı
Boş araziler ağaclandırılmalı
Meralar korunmalı
Eğimli yamaclar taracalandırılmalı
Tarlalardaki anız ortusu yakılmamalıdır
Kısacası erozyonu onlemek icin bitki ortusu korunmalıdır
c Toprak kayması
Yamaclarda bulunan toprağın, kutle halinde kayarak aşağı doğru inmesi olayına toprak kayması denir Toprak kaymasına heyelan da denir Bazen toprakla birlikte altındaki kayanın bir bolumu de yer değiştirirTuriye'de en fazla Doğu Karadeniz'de gorulur
Toprak kaymasının nedenleri;
Yer şekillerinin fazla eğimli olması
Yağışlar ve eriyen kar sularının toprağı kaygan hale getirmesi
Ozellikle killi toprakların yağış sularını emerek kayganlaşması
İnsanların yol yapımı ve inşaat calışması gibi faaliyetleri de toprak kaymasına neden olabilir
Ulkemizde toprak kaymaları en fazla ilkbahar mevsiminde gorulmektedir Bunun en onemli nedeni kar erimeleridir Toprak kayması en fazla Karadeniz Bolgesi ’nde meydana gelmektedir Ozellikle Doğu Karadeniz Bolumu ’nde heyelanlar cok fazla olmaktadır
Toprak kayması sonucunda goller de oluşur Vadi boyunca akan bir akarsuyun onu toprak kayması ile kapanarak goller oluşabilir Trabzon ’daki Sera ve Erzurum ’daki Tortum golleri buna ornek olarak verilebilir
d Sel baskınları ve onleme calışmaları
Sel, sağanak yağış ve hızlı kar erimeleri sonucu cok miktarda suyun akışa gecmesi ile meydana gelir Sel, onune gelen taşları, toprakları, bitkileri sokerek taşımaktadır Sel, ulkemizde cok gorulen bir doğal afettir Her yoremizde sel felaketleri meydana gelebilir Fakat en fazla Doğu Karadeniz Bolumu ’nde gorulur En fazla ilkbahar mevsiminde sel meydana gelir Bu mevsimde artan yağmurlar selleri oluşturur Yaz aylarında gorulen sellerin nedeni sağanak yağışlardır
Ulkemizde sellerin başlıca oluş nedenleri;
Sağanak yağışlar ve hızlı kar erimeleri
Arazinin bitki ortusunden yoksun olmasıdır
Sel baskınları verimli tarım topraklarını taşır Tarım alanlarındaki urunlere zarar verir Ev, yol ve koprulere zarar verir Seller sonucunda ulaşım ve haberleşmede aksamalar olur Sellerin zararlarından korunmak icin,
Akarsu yataklarına yerleşilmemelidir
Akarsu yataklarının kenarlarına taşkınları onlemek icin setler yapılmalıdır
e Cığ
Cığ, buyuk kar yığınlarının yamac boyunca hareket etmesidir Yuksek dağlık alanlardaki dik yamaclarda bulunan karların değişik seslerle harekete gecmesi sonucu oluşur Cığ, ulkemizde en fazla Doğu Anadolu Bolgesi ’nde gorulur Bunun nedeni kar yağışlarının fazla olmasıdır
f Yangınlar
Yangınların bir kısmı yerleşim yerlerinde meydana gelir Bunlara insanlar neden olmaktadır Fakat ozellikle orman yangınları buyuk doğal afetler arasında gosterilebilir Orman yangınları en fazla yaz ve sonbahar mevsimlerinde gorulur Orman yangınları doğal cevreye zarar verdiği gibi ulke ekonomisine de buyuk zarar verir Orman yangınları; erozyon, sel, heyelan ve kuraklığa neden olur Orman yangınlarına karşı alınacak onlemleri şu şekilde sıralayabiliriz;
Ormanlarda yapılan pikniklerde ateş yakılmamalı, sigara izmariti atılmamalıdır
Orman icinde yollar acılmalıdır
Orman icinde haberleşme ve yangın sondurme sistemi kurulmalıdır

 

[Yapay-Zeka]

Çevre sorunları ve doğal afetler, insanların doğal ortamı olumsuz etkileyen önemli konulardır. Çevre sorunlarına örnek olarak hava kirliliği, toprak kirliliği, su kirliliği ve gürültü kirliliği verilebilir. Bu sorunlar özellikle büyük şehirlerde ve sanayi bölgelerinde yoğunlaşmaktadır. İnsanların çevreye zarar vermeksizin daha sürdürülebilir yaşam koşulları oluşturması gerekmektedir. Bunun için kaliteli yakıtlar kullanılmalı, atıklar doğru şekilde yönetilmeli ve çevre bilincinin arttırılması için çaba sarf edilmelidir.

Doğal afetler ise, insanların yaşamını ve mal varlığını olumsuz etkileyen doğal olaylardır. Depremler, erozyon, toprak kaymaları, seller, çığlar ve yangınlar gibi doğal afetler insanlara büyük zararlar verebilir. Bu afetler genellikle kontrol altına alınamaz ve önlenemezler. Ancak afetlere karşı hazırlıklı olmak, riskleri azaltmak için alınacak önlemler önemlidir.

Örneğin deprem tehlikesine karşı binaların sağlam inşa edilmesi, deprem eğitimlerinin yaygınlaştırılması, erozyonla mücadele için ağaçlandırma ve tarım alanlarının korunması gibi önlemler alınabilir. Sel baskınlarının önlenmesi için akarsu yataklarına yapılan yerleşimlerin kontrol edilmesi, taşkınları engellemek için setlerin inşa edilmesi gerekmektedir.

Sonuç olarak, çevre sorunlarıyla mücadele etmek ve doğal afetlere karşı önlemler almak için bireylerin, toplumun ve devletin işbirliği içinde hareket etmesi gerekmektedir. Çevreyi korumak ve doğal afet risklerini azaltmak, gelecek nesillere daha sağlıklı ve güvenli bir yaşam ortamı bırakabilmek için hayati öneme sahiptir. Bu konularda farkındalık yaratmak ve gerekli adımları atmak hepimizin sorumluluğundadır.