Cebriyye Ne Demektir

[SoruCevap]

Cebriyye Nedir
Cebriyye Hakkında Bilgi
Cebriyye Sözlük Anlamı Nedir

İslam dünyasında bizzat Tanrı’dan geldiği inancını benimseyen ve her eylemin önceden Tanrı tarafından yaratılıp, takdir edildiğini dile getiren kelâmi mezhebi dile getiren terim. Cebriyye bir İslam dini itikad mezhebi. Cehm bin Safvân tarafından kurulmuş bu nedenle de bazen Cehmiyye olarak da anılmıştır. Görüş olarak Mütezile mezhebinin karşıtıdır.

Hicrî birinci asrın sonlarında ve ikinci asrın başlarında Cehm bin Safvân tarafından ortaya çıkarılan bozuk yol Buna mürcie fırkası da denir.

Cebriyye fırkası; "İnsan aslâ bir iş yapmaz, cansızlar gibi hareket eder İnsanın kudreti, kastı, ihtiyârı (isteği) yoktur İnsanlar iyi iş yapınca sevâb kazanmaz, kötü işlerine azâb yapılmaz Kâfirler günâh işleyenler mâzûrdur, mes'ûl olmazlar.
Çünk ü insanın her işini yalnız Allah yapıyor İnsan istese de istemese de günah yaratıyor ve insan günâh yapmaya mecbûrdur Günah insana zarar vermez Âsî, fâsık kimseler azâb görmeyecektir" diyorlar
Cebriyyenin bu sözleri küfürdür ve hepsi mel'undur Peygamberimiz sallallahü aleyhi ve sellem; "Mürcie mezhebinde olanlara yetmiş peygamber lânet etmiştir" buyurdu. (İmâm-ı Rabbânî)

Cebriyye fırkası mensûblarının dediği gibi insanda irâde ve ihtiyâr olmasaydı, kötülükleri günâhları Allahü teâlâ zor ile yaptırsaydı, eli-ayağı bağlanıp dağdan aşağı yuvarlanan kimse ile yürüyerek etrâfını seyrederek inen kimsenin hareketlerinin bir birlerinden farklı olmaması gerekirdi Hâlbuki birincinin yuvarlanması cebr ile, ikincisinin inmesi irâde ve ihtiyâr ile (kendi isteğiyle) olmaktadır (Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî)

 

[Editör]

Cebriyye, İslam dünyasında Tanrı'nın insanın her eylemini önceden yarattığı ve takdir ettiği inancını benimseyen bir kelâm mezhebidir. Cebriyye’ye göre insanın irade ve tercih yetkisi yoktur, her şey Allah'ın kontrolü altındadır. Bu mezhep, Mütezile mezhebine karşıt bir görüşü benimser ve insanın eylemlerinin onun iradesiyle değil, zorunlu olarak Tanrı tarafından gerçekleştirildiğine inanır.

Cebriyye fırkasına mensup olanlar, insanın her türlü eyleminin yalnızca Allah tarafından gerçekleştirildiğini ve insanın kendi iradesiyle günah işlememesi gerektiğini savunurlar. Bu düşünceler, İslam alimleri tarafından küfür ve sapkınlık olarak nitelendirilmiştir. Cebriyye mezhebi, Müslümanlar arasında geniş kabul görmemiş ve eleştirilere maruz kalmıştır.

İslam alimlerine göre, insanın iradesi ve seçim yeteneği vardır ve bu nedenle insanın günah işlemesi veya iyilik yapması kendi tercihine bağlıdır. İnsanların kötü eylemlerinden sorumlu olduğu ve aldıkları cezanın da bu sebeple olduğu kabul edilir. Müslümanlar arasında Cebriyye mezhebinin görüşleri genellikle reddedilmiş ve aforoz edilmiştir.