AdBlock kullandığınızı tespit ettik.

Bu sitenin devam edebilmesi için lütfen devre dışı bırakın.

Canlıların Ortak Yaşamı

haberci

Yeni Üye
Katılım
4 Şubat 2025
Mesajlar
51.379
Tepkime puanı
1
Puan
1
Canlılarda Ortak Hayat alanlar
Canlılarda Ortak Hayat hakkında data
Canlılarda Ortak Yaşam
Canlılar dünyasındaki öteki acayip bir fenomen ise ortakyaşam olgusudur Birbirinden öbür iki veya daha fazla türün bir arada yaşamasına ortakyaşam denir Ortakyaşamda ara sıra bir nesil üstünlük elde ederken diğeri hasar görür (parasitism), bazen birinin menfaati diğerinde hiçbir zarar veya yarara sebep olmaz (commensalism), bazen ise iki taraf da ortak olarak yarar sağlarlar (mutualism)
Tasarım delili için bunların en önemlisi iki türün varlığının birbirleri için olmazsa olmaz koşul olduğu, bir türün yokluğunda diğerinin var olamayacağı durumlardır Olanak açısından yeni özellikleri olan bir türün ortaya çıkmasının ne dek imkânsız olduğu buraya kadar işlendi Bu tarzda bir ortakyaşamla ise yepyeni bir olasılıksal zorluk ortaya çıkmaktadır Tekinin bile oluşması tesadüfen muhtemel olmayan iki türün benzer anda ve Dünya ’da benzer noktada buluşmaları gerekmektedir oysa bu türler ortakyaşamlarını başlatıp sürdürebilsinler Evrenin tüm alanı ve zamanı, tek bir proteinin bile raslantı ortaya çıkışını açıklamaya yetmezken; natüralistateist güya ‘tesadüfen ’ ortaya çıkmış olması gereken on binlerce proteine sahip bambaşka iki türün, aynı anda ve Dünya ’nın benzer noktasında oluşmuş olmaları ve buluşup yaşamlarını sürdürmeleri hiç muhtemel değildir Bu türlerden biri diğeri olmadan yaşamını sürdüremeyeceği için, birinin önce oluşup, bekleyip, sonra diğeriyle buluşması da olası değildir Bu ise ihtimal hesapları açısından imkânsız olan sonuçları daha da imkânsızlaştıran bir olgudur
Ortakyaşam bir hayvanla bir bitki arasında, iki hayvan aralarında veya iki bitki aralarında olabilir, özellikle bitkilerin çok önemli bir kısmı böcekler, kuşlar ve diğer hayvanlar baştan sona tohumlarını yayar ve varlıklarını sürdürürler Ortakyaşamın en tanıdık örneklerinden biri olan likenler, mantarların ve alglerin bir arada yaşaması bir uçtan bir uca oluşurlar (gerekli ortakyaşam) Mantarlar alglere su ve inorganik maddeler sağlarlar; algler ise mantarlara fotosentez aracılığıyla elde ettikleri organik maddeleri verirler Ilginç bir ortakyaşam öyküsü ise Riftia adlı, besinleri yutacak ve sindirecek bir sistemi olmayan solucansı bir canlı ile kükürtyükseltgeyici bakteriler arasındadır Riftia bakterilerden, indirgenmiş karbon molekülleri alır ve bunun karşılığında bakteriye kimyasalkendibeslek mekanizmasına yakıt sağlayacak hammaddeler olan karbondioksit, oksijen ve hidrojen sülfürü verir Riftia ’nın bedeninde hidrojen sülfürün zehirleyiciliğine karşı çok özel düzenlemeler vardır84 Bir De kükürt bakterileriyle ortakyaşam, dağıtılmış hayvan gruplarında birbirlerinden egemen olarak tekrar tekrar meydana gelmiştir85
Karınca ile yaprak biti arasındaki ortakyaşam da ilginçtir Yaprak bitleri bitkilerin özsuyunu emer, bunu yapamayan karıncalar, bu özsuyunu yaprak bitlerinden alır ve karşılığında, yaprak bitlerinin yavrularına bakar, yaprak bitlerini ve yavrularını düşmanlarına karşı savunurlar Natüralistateist evrimcilerin en meşhur ismi Richard Dawkins, şöyle bir izahı, bu ortakyaşam örneğinin açıklaması olarak görmektedir: “Bu çeşit temel bir asimetri karşılıklı işbirliği taşıyan, evrimsel açıdan istikrarlı stratejilere yol açabilir Yaprak bitlerinde bitki özsuyunu emebilecek türden bir ağız vardır, ancak bu cins bir ağız kendini savunma konusunda işe yaramaz Karıncalar ise bitkilerin özsuyunu emmezler, ancak dövüşmeyi iyi becerirler Yaprak bitlerini besleme ve koruma genleri, karıncaların gen havuzunda başarılı olmuşlardır; karıncalarla işbirliği yapma genleri ise yaprak bitlerinin gen havuzunda…86 Dawkins haklıdır; böylesi bir ortakyaşam için karıncaların genlerinde yaprak bitleri ile nasıl ilişkiye gireceklerinin, yaprak bitlerinin genlerinde ise karıncayla nasıl ilişkiye gireceklerinin kodlu olması gerekir Lakin bu bir tanımlama değildir, sahiden bu nokta natüralistateist teşebbüs için tam da sorun olan yerdir Hücredeki kolay bir işlev için gerekli bir molekülün bile genlerde raslantı kodlu olması matematiksel açıdan imkânsızdır Birbirleriyle ilgisiz iki türün birbirleriyle ilişkileri gibi karmaşık bir fenomenin, her iki türün de genlerinde tesadüfen kodlu olduğunu ve bu iki türün tesadüfen bir araya gelip yaşamlarını sürdürdüklerini benimsemek ise hiç muhtemel değildir
Balıkların dişlerini temizleyen balıklardan, bağırsaklardaki parazitlere değin birçok ortakyaşam örneği vardır Gerekli ortakyaşam tasarım delili için en önemlisi olsa da öteki ortakyaşam örnekleri de göz ardı edilmemelidir Parazitlerin birçok, içinde veya üzerinde yaşadıkları bedenin dıştan yaşayamaz Bu yüzden parazitin oluştuğu anda, içinde ya da üstünde yaşayacağı bir bedenle buluşması gerekir Bunun tedasüfen oluşma olasılığının hesabı için; parazitin tesadüfen oluşmasının olasılığı olan bedenindeki proteinlerin ve bunların organizasyonunun ve şifresinin oluşma olasılığının, yaşamını üstünde ya da içinde sürdürebileceği bir bedenle buluşmasının olasılığıyla çarpılması gerekir (olmazsa olmaz şartların tümü birbirleriyle çarpılır) Sonuçta türlerin ortaya çıkışının teker teker izah edilmesi dek türlerin gıda, korunma ve ortakyaşam gibi ilişkilerinin de açıklanması natüralistateist girişim için aşılması imkânsız bir sorundur Ama türlerin somut oluşumlarını ve ilişkilerini kudreti ve bilgisi fazla yüksek, bilinçli bir Baskı ile ifade eden tasarım delili için, incelemeler ilerledikçe daha fazla ortaya çıkan komplekslik ve farklılık ek deliller oluşturmaktadır
netten seçme parça *
 
Canlılar arasındaki ortak yaşam, farklı türlerin bir arada yaşayarak farklı ilişkiler geliştirdiği bir fenomendir. Bu ilişkiler, bir türün diğerine üstünlük sağladığı durumlardan (parasitism), hiçbir zarar veya yarar olmadığı durumlara (commensalism) ve iki tarafın da birlikte yarar sağladığı durumlara (mutualism) kadar çeşitlilik gösterir.

Özellikle bitkiler ve hayvanlar arasındaki ortak yaşamı gözlemlediğimizde, birlikte yaşamanın doğada ne kadar karmaşık ve mucizevi bir dengeye sahip olduğunu görebiliriz. Likenler gibi bitkilerin ve mantarların bir arada yaşadığı organizmalar, bitkilerin tohumlarını yayarak varlıklarını sürdürmelerinde önemli bir rol oynarlar.

Örnekler arasında Riftia adındaki solucansı bir canlının kükürt yükseltgeni bakterileriyle olan ilişkisi, karıncaların yaprak bitleriyle olan ortak yaşamı ve balıkların dişlerini temizlemek için diğer balıkları kullandığı durumlar yer alır. Bu örnekler, tasarım delili için önemli bir kanıt oluşturur çünkü bu kadar karmaşık ilişkilerin rastlantısal oluşumu neredeyse imkansızdır.

Ortak yaşamın incelenmesi, doğadaki karmaşıklığın ve farklılığın arkasındaki tasarımı ve bilinci daha da açıkça gösterir. Bu nedenle, canlılar arasındaki etkileşimlerin detaylı incelenmesi, yaratılışın ve tasarımın varlığını destekleyen daha fazla kanıt sunmaktadır.
 
Geri
Üst