Canlılardaki Ortak Özellikler Nelerdir?

[zeberus]

canlıların ortak özellikleri - canlılarda beslenme - canlılarda metabolizma - canlılarda solunum


1. Yapısal Benzerlik: Bütün canlılar hücrelerden meydana gelmiştir. Canlılar hücre yapısına göre prokaryot ve ökaryot; hücre sayısına göre ise tek hücreli ve çok hücreli olarak gruplandırılabilir.

2. Beslenme: Canlılar ihtiyaç duydukları enerjiyi veya yapı elementlerini besinlerden karşılar. Bazı canlılar kendi besinlerini kendileri yaparken (ototrof) bazı canlılarda dışarıdan hazır olarak alırlar ( heterotrof)

3. Solunum: Besinlerin enerji elde etmek amacıyla parçalanmasına solunum denir. Eğer bu işlemde O2 kullanılıyor ise oksijenli solunum (aerobik solunum) kullanılmıyor ise oksijensiz solunum (anaerobik solunum, fermantasyon, mayalanma) denir. oksijenli solunum sonucunda 40 ATP (38 ATP) Oksijensiz solunumda 4 ATP (2 ATP) çıkar. Oksijensiz solunum sitoplâzmada oksijenli solunum mitokondride gerçekleşir. Bazı bakterilerde ve mayalarda görülür. Bunun dışındaki canlılarda oksijenli solunum görülür.

Metabolizma: Canlı hücresinde meydana gelen tüm yapım ve yıkım tepkimelerine denir.

Hücredeki metabolizma olayları ikiye ayrılır:

a) Anabolizma (Yapım=Sentez) :
Küçük moleküllü maddelerden büyük moleküllü maddelerin meydana getirilmesidir.Bu olaylar sırasında genellikle su açığa çıkar. (dehidrasyon sentezi)
Örnek: Protein sentezi, Nişasta sentezi.

b) Katabolizma (Yıkım = Yadımlama) :
Büyük moleküllü maddelerin daha küçük parçacıklara ayrışması olayıdır.
Bu olaylar sırasında genellikle su kullanılır. Örnek: Sindirim.
NOT:
Fotosentez, anabolik bir tepkime olmasına rağmen su kullanan, hücre solunumu ise katabolik bir tepkime olmasına rağmen su açığa çıkaran bir olaydır.

Bazal metabolizma: bir kişinin hayatsal olaylarının devamı için bir günde alması gereken enerji miktarıdır. Yemekten 12 saat sonra tam istirahat halinde uyanıkken ve ısı değişimi olmayan ortamda tüketilen oksijen miktarı ölçülerek hesaplanır. Bir insan için yaklaşık 1500–1600 kcal. Dir. Basitçe bunun altında enerji alınırsa zayıflanır üstünde enerji alınırsa şişmanlanır. Büyüme döneminde anabolizma baskın, yetişkinlik döneminde eşit, yaşlılıkta ise katabolizma baskın durumdadır.

4. büyüme ve gelişme: tek hücreli canlılarda hücre sitoplazması artarak çok hücreli canlılarda ise hücre sayısı artarak büyüme gerçekleşir. Belirli bir büyüklüğe erişen canlı üreme yeteneğini kazanır. (ergenlik)

5 İrkilme ve Hareket: Canlıların çevreden gelen çe-(Terbiyeden-Yoksunum)-şitli fiziksel ve kimyasal etkilere karşı gösterdikleri tepkiye irkilme denir.
Hayvanlar, insanlar ve tek hücreliler yer değiştirirken bitkiler ise su, ışık, sıcaklık gibi etkilere karşı yönelim (tropizma) gösterirler.

6 Üreme: Canlıların nesillerini devam ettirmek için kendine benzer bireyler meydana getirmeleridir. Canlılığın devamı için zorunlu değildir. Eşeysiz ve eşeyli olmak üzere canlılarda 2 çeşit üreme görülür. Üremenin esası hücre bölünmesidir.

Boşaltım: Metabolizma sonucu açığa çıkan işe yaramayan maddelerin organizmadan (canlıdan) uzaklaştırılmasıdır.
Bu olayla organizmada homeostasi (iç denge) sağlanır.

7. Sindirim: Büyük moleküllü besin maddelerini en küçük yapı taşlarına (monomer) parçalayarak enerji hammaddesini elde etmektir.

8.Canlılarda hücre içi ve hücre dışı olmak üzere iki şekilde gerçekleşir.
Çepersiz bir hücreliler ve basit hayvanlar (sünger, hidra) haricindeki canlılar hücre dışı sindirim yaparlar.

9. Organizasyon: Çok hücreli canlıların hücreleri, tek hücrelilerin ise hücre içinde bulunan yapıları arasında bir koordinasyon ve görev dağılımı vardır. Organizasyonun Basitten Karmaşığa Doğru Dizilişi
AtomàMolekülàOrganelàHücreàDokuàOrganàSistemàOrgan izma Şeklindedir.

alıntı