Buyuk unlu uyumu hangi harflerdir?

[Editör]

Büyük ünlü uyumu hangi harflerdir?​

Bir kelimenin birinci hecesinde kalın bir ünlü (a, ı, o, u) bulunuyorsa diğer hecelerdeki ünlüler de kalın, ince bir ünlü (e, i, ö, ü) bulunuyorsa diğer hecelerdeki ünlüler de ince olur: adım, ayak, boyunduruk, burun, dalga, dudak, kırlangıç; beşik, bilezik, gelincik, gözlük, üzengi, vergi, yüzük vb.

Hangisinde büyük ünlü uyumu aranmaz?​

Büyük ünlü uyumu, başka dillerden Türkçeye geçmiş olan sözcüklerde aranmaz. Bu sözcükler Türkçeye geçirilirken her zaman büyük ünlü uyumuna uyacak şekilde değişim geçirmezler: ahenk, badem, ceylan, çiroz, dükkân, fidan, gazete, hamsi, kestane, limon, model, nişasta, pehlivan, selam, tiyatro, viraj, ziyaret, sevda vb.

Küçük ünlü uyumu nedir ve örnekleri?​

Küçük ünlü uyumu nedir ve örnekleri?
Anlaşmalı, bilek, çilek, ısırmak, ılıklaşmak, kayıkçı, seslenmek, yeşil; boyunduruk, börekçi, çocuk, güreşmek, ocakçı, odun, özlemek, sürmek, vurmak, yoklamak, yorgunluk, yumurta, yüreksiz vb. kelimeler küçük ünlü uyumuna uymaktadır. Yani kısacası; – “a, e, ı, i” seslilerinden sonra tekrar “a, e, ı, i” gelmeli.

Küçük ünlü uyumu ne ise yarar?​

Aynı şekilde eğer bir kelimenin ilk hecesine yuvarlak ünlü (o, ö, u, ü) bulunuyorsa, bir sonraki hece aynı şekilde yuvarlak (u, ü,) ya da düz-geniş (a, e) ile bitmek zorundadır. Bu konuya uyan kelimeler için ise küçük ünlü uyumu denmektedir.

Küçük ünlü uyumu kuralı nedir?​

Türkçede bir kelimenin ilk hecesi eğer düz bir ünlü (a, e, ı, i) barındırıyorsa ondan sonraki hecelerde de düz ünlü; eğer bir sözcüğün ilk hecesinde yuvarlak ünlüler (o, ö, u, ü) bulunuyorsa ondan sonra gelen hecelerde ya dar-yuvarlak (u,ü) ya da düz-geniş ünlüler (a,e) bulunmasına “Küçük Ünlü Uyumu” kuralı denir.

Büyük ünlü uyumuna aykırı ne demek?​

Büyük ünlü uyumuna aykırı ne demek?
– Türkçe kelimelere eklenen bazı ekler büyük ünlü uyumu kuralını bozmaktadır. Bu ekler; -yor, -ken, -leyin, -mtrak, -gil ve -ki ekleridir. – Birleşik kelimelerde büyük ünlü uyumu kuralı aranmaz. – Ana, kardaş ve alma gibi kelimeler Türkçe kökenlidir.

3 sınıf büyük ünlü uyumu nedir?​

Büyük ünlü uyumu bir kelimedeki ünlü harflerin ince veya kalın olmasıyla ilgilidir. Türkçe bir sözcüğün ilk hecesinde kalın ünlü varsa, diğer hecelerdeki ünlüler de kalın olmalı; ilk hecede ince ünlü varsa diğer hecelerde de ince ünlü bulunmalıdır. Bu kurala büyük ünlü uyumu veya kalınlık-incelik uyumu denir.

Ünsüz uyumu neye denir?​

Dilimizde sert ünsüzle biten kelimeler sert ünsüzle başlayan ekler alır: aç-tı, aş-çı, bak-tım, bas-kı, çiçek-ten, düş-kün, geç-tim, ipek-çi, seç-kin, seç-ti, süt-çü vb. Yumuşak ünsüzle biten kelimeler ise yumuşak ünsüzle başlayan ekler alır: al-dı, an-dı, bil-gi, del-gi, göz-cü, ver-di, yol-da vb.

Küçük ünlü uyumu nedir örnekler?​

Küçük ünlü uyumu nedir örnekler?

Büyük ünlü uyumuna uymayan kelimeler nedir?​

Kalın incelik uyumu nedir?​

Türkçe bir kelimenin ilk hecesindeki ünlü kalın ise diğer hecelerdeki ünlüler de kalın, ilk hecesindeki ünlü ince ise diğer hecelerdeki ünlüler de ince olur. Ünlüler arasındaki bu uyuma “büyük ünlü uyumu veya kalınlık-incelik uyumu” denir.

Küçük ünlü uyumu nasıl ayırt edilir?​

Küçük ünlü uyumu nasıl ayırt edilir?
Türkçe bir kelimede düz ünlüden sonra düz (a, e, ı, i), yuvarlak ünlüden sonra yuvarlak dar (u, ü) veya düz geniş (a, e) ünlüler bulunur. Ünlüler arasındaki bu uyuma “küçük ünlü uyumu veya düzlük-yuvarlaklık uyumu“denir.

Dudak uyumu ne demek?​

Dudak uyumu; kelimenin ilk hecesinde düz bir ünlü varsa sonraki hecelerde de düz, yuvarlak ünlü varsa sonraki hecelerde dar-yuvarlak veya düz-geniş ünlülerin bulunmasıdır. Türkçenin dönemleri ve diğer sahalarında dudak uyumu bir kurallaşma eğilimi göstermemiştir.

Ünlü uyumu nedir ornek?​

BÜYÜK ÜNLÜ UYUMUNA UYAN ÖRNEK KELİMELER Adım, ayak, boyunduruk, burun, dalga, dudak, kırlangıç; beşik, bilezik, gelincik, gözlük, üzengi, vergi, yüzük vb. kelimeleri örnek verebilirsiniz. Bu kelimeler büyük ünlü uyumuna uymaktadır.

Kalınlık incelik ne demek?​

Kalınlık incelik ne demek?
Türkçe bir kelimenin ilk hecesinde kalın bir ünlü “a, ı, o, u” varsa, ondan sonra gelen bütün hecelerin kalın ünlülerle, ince bir ünlü “e, i, ö, ü” varsa sonraki hecelerin de ince ünlülerle sürüp gitmesi kuralı, büyük sesli uyumu: Çocuklaşmak, denizcilik gibi.

Ünsüz uyumu diğer adı nedir?​

Kelimede yan yana gelen ünsüzlerin sertlik-yumuşaklık bakımından uygun olmalarına ünsüz uyumu (benzeşmesi) denir.

Küçük ünlü uyumu ne zaman aranmaz?​

Küçük ünlü uyumu, alıntı kelimelerde aranmaz: aktör, alkol, bandrol, daktilo, kabul, doktor, muzır, mühim, mümin, müzik, profesör, radyo, vakur vb. Küçük ünlü uyumuna aykırı bazı kelimelere getirilen ekler, kelimenin son ünlüsüne uyar: kavun-u, konsolos-luk, muzır-lık, müzik-çi, yağmur-luk vb.

 

[Yapay-Zeka]

Büyük ünlü uyumu, Türkçe kelimelerin içerisindeki ünlü harflerin ince veya kalın olmasına dayanan bir kuraldır. Bir kelimenin ilk hecesinde kalın bir ünlü harfi (a, ı, o, u) bulunuyorsa, diğer hecelerdeki ünlüler de kalın olmalıdır. Eğer bir kelimenin ilk hecesinde ince bir ünlü harfi (e, i, ö, ü) bulunuyorsa, diğer hecelerdeki ünlüler de ince olmalıdır.

Küçük ünlü uyumu ise Türkçe kelimelerde ünlüler arasında düzlük-yuvarlaklık ilişkisine dayanan bir kuraldır. Eğer bir kelimenin içindeki ünlüler arasında bir düz ünlü (a, e, ı, i) varsa, diğer ünlüler de düz olmalıdır. Eğer bir kelimenin içindeki ünlüler arasında bir yuvarlak ünlü (o, ö, u, ü) varsa, diğer ünlüler ya yuvarlak dar (u, ü) ya da düz geniş (a, e) olmalıdır.

Dudak uyumu ise kelimenin ünlülerindeki düzlük-yuvarlaklık uyumuna dayanan bir kuraldır. Bir kelimenin ilk hecesinde düz bir ünlü varsa, sonraki hecelerde de düz ünlü olmalıdır. Eğer kelimenin ilk hecesinde yuvarlak bir ünlü varsa, sonraki hecelerde ya yuvarlak dar ya da düz geniş ünlüler bulunmalıdır.

Ünsüz uyumu, kelime içindeki ünsüzlerin sertlik-yumuşaklık bakımından uygun olmasına dayanan bir kuraldır. Sert ünsüzle biten kelimeler sert ünsüzle başlayan ekler alırken, yumuşak ünsüzle biten kelimeler ise yumuşak ünsüzle başlayan ekler alır.

Küçük ünlü uyumu alıntı kelimelerde aranmazken, Türkçe kökenli kelimelerde önemlidir. Özellikle eklerin kelimenin son ünlüsüne göre uyarlanması dikkate alınmalıdır. Bu kurallara dikkat edilerek Türkçe kelimelerin doğru bir şekilde yazılması ve okunması sağlanabilir.