Bursa Kuşatması Ve Çelebi Mahmed'in Karaman Seferi

[haberci]

BURSA KUSATMASI VE ÇELEBI MEHMED'IN KARAMAN SEFERI
Karamanoglu Mehmed Bey, Osmanlilar'in fetret dönemi içinde bulunduklari ve Çelebi Mehmed ile Musa Çelebi'nin Rumeli'nde savastiklari bir sirada Bursa üstüne yürümeye karar vermisti 1413 yilinda yaninda Türkmen boylari oldugu halde önce Sivrihisar üzerine yürüyüp burayi zapt eden Mehmed Bey, sonradan Bursa önüne gelip Bursa hisarini kusatma altina alir Otuz iki gün sürekli bu kusatma sirasinda hisarin subasisi bulunan Haci Ivaz Pasa, Bursa halkinin yardimi ile siddetle mukavemet etmisti giderken burçlara yapilan hücumlari da bertaraf etmisti Özellikle Karamanoglu'nun Bursa hisarina giren pinar suyunu kesmek suretiyle halkini teslime zorlama tesebbüsünü, zaman zaman yaptigi huruç hareketleri ile bertaraf eden Haci Ivaz Pasa, tutsak aldigi Karaman askerlerini surlar üzerinde Karamanoglu'nun gözleri önünde astiriyordu Bu Nedenle onun maneviyatini bozmaya çaba ediyordu Haci Ivaz Pasa, Karamanlilar tarafindan bir gece mesalelerle girisilmek istenen hücumu da verimsiz ayla getirip önledikten sonradan hisarin Kaplica kapisini açtirarak karsi hücuma geçmis ve Karaman ordusunu perisan etmisti Ivaz Pasa'nin yigitleri, büyük ganimetlerle salimen geri dönüp elde ettikleri ganimetleri ona arz ettiler O da bütün ganimetleri askerlere taksim ederek daha nice vaadlerde bulundu
Gerçi muhasaranin uzamasi, Bursa hisarinda bulunanlari oldukça sikintiya sokmustu Hatta Haci Ivaz Pasa bile birkaç yerinden ok yarasi almis olmasina ragmen anlari gizleyip kale muhafizlarina yardimda bulunuyor ve anlari avunma ediyordu aynı zamanda kaledekilerin durumu gün geçtikçe zorlasiyordu Fakat Karamanoglu da artik bir sey yapamayacagini anlamisti Hele son hareket, onun maneviyatini büsbütün bozmustu Böyle psikolojik bir bastırma içinde bulunuldugu bir sirada Musa Çelebi'nin tabutu, dedesi Murad Hüdavendigâr'in kabri yanina defn edilmek üzere Bursa'ya getirilir Karamanoglu, bundan farkında olan olunca cenazenin düzme olma ihtimalini düsünerek bana kalırsa kendisi kontrol etmek ister Bu maksatla varip kefeni açar ye cenazenin yüzüne bakar Cenazenin sahiden Musa Çelebi'ye ait oldugunu görünce maneviyati daha pozitif bozulur Bunun üstüne sehri atese verir O, bununla da yetinmeyerek dayisi Yildirim Bâyezid'in kabrine hakaret ederek ülkesine geri döner Ama gelirken takib ettigi güzergâh tutuldugundan oradan dönmeye cesaret edemediginden Kirmasti (Mustafa Kemal Pasa) ve Isparta üzerinden Karaman iline gider
Osmanli kaynaklan, bu dönüs esnasinda akıntı eden bir konusma daha dogrusu bir hadiseden bahs ederler ama, Karamanoglu'nun durumunu ortaya koymasi bakimindan dikkat çekici bir hadisedir Buna tarafından Musa Çelebi'nin cenazesini görüp teshis ettikten daha sonra devlet idaresinde tek basina kalan Çelebi Sultan Mehmed ile basa çikamayacagini anlayinca, Bursa kusatmasini kaldirip sür'atle ülkesine dönerken Harman Danasi denilen ve sisman olan nedimi, kaçmaktan yorulunca Karamanoglu Mehmed Bey'e:
Hanim, Osmanoglu'nun ölüsünden böyle kaçarsin, ya dirisi gelmis olsaydi ne çare ederdin?deyince bu söze gücenen Karamanoglu, onu bulundugu yerde bir agaca astirarak cezalandirmistir
Osmanli, Memlûklu ve Bizans kaynaklarinin bildirdiklerine kadar Karamanoglu, Bursa'yi atese verdigi zaman Orhan Gazi Camiini de yaktirmistir Ayrıca o, dayisi Bâyezid'in kabrini açtirarak kemiklerini yaktirmisti Nitekim bugün Bursa Orhan Camii kapisi üzerinde yer alan bes satirlik bir kitabe, bu yangini açik bir sekilde ortaya koyup o günü hâlâ hatirlatmaktadir
Daha önce de belirtildigi gibi Izmir ve çevresini zapt edip Cüneyd'i bertaraf eden Çelebi Sultan Mehmed, yukarida belirli hareketlerinden dolayi Karamanoglu üzerine yürümeye karar vererek hızla Inegöl'e gelir Buranin kadisi Mevlânâ Kivamuddin'i bir elçilik heyeti ile Memlûk sultanina gönderir Bundan sonra Kastamanu hakimi Candaroglu Kasim ve Germiyanoglu Yakub Bey'le birlestikten sonradan Aksehir, Beysehir, Seydisehir ve Konya üzerine yürümüstü 1414 yilinda eğilim eden bu hadisede Karamanoglu, Konya önünde Ortakuyu mevkiinde Osmanli ordusuna mukavemet etmek istediyse de maglub olarak firar etmek zorunda kalir Oglu Mustafa ise Konya kalesine siginir Bu maglubiyete ragmen Karamürsel'i elçilikle Çelebi Mehmed'e gönderen Karamanoglu, siddetli yagmurlardan dolayi mağdur durumda yer alan Osmanlilar'la barismistir Bu baristan daha sonra Canik üzerine gitmek zorunda kalan Çelebi Sultan Mehmed, çok geçmeden Karamanlilar'in yeniden sözlerini bozduklarini ve anlasarak Osmanlilar'a biraktiklari yerleri geri alma tesebbüsünde bulunduklarini ögrenir Bunun üzerine her yerde o tarafa döner Fakat Karamanoglu'nun yaptigi bu hareketten dolayi üzülür ve üzüntüsünden hastalanir Bu sirada Bâyezid Pasa, ani bir baskinla Konya önünde yer alan Karamanoglu'nu yakalayip Mehmed Çelebi'nin yanina getirir Çelebi Sultan Mehmed, Karamanoglu'nu, Karaman askeri ile Konya kalesine siginan oglu Mustafa'yi yanina getirmesi sartiyla affeder Bunun üzerine yaninda Osmanli kuvvetleri oldugu halde Konya surlari önüne gelen Karamanoglu, hisar üzerinde kendisiyle konusan oglunu ikna ederek birlikte Osmanli sultaninin yanina gelirler Bu defa basini kurtarmak için öncekinden daha agir olan bir muahede imzalamak zorunda kalan Karamanoglu, Beypazari, Sivrihisar, Aksehir, Yalvaç, Beysehri, Seydisehri ve Nigde'yi Osmanlilar'a terk etmek zorunda kaldi Hicrî 818 (M 1415) yilinda gerçeklesen bu antlasmaya göre Karamanoglu, gerektigi süre Osmanlilar'a askerle yardimda da bulunacakti Bu sartlarla Karamanoglu Mehmed Bey'i affeden Çelebi Mehmed'e karsi Karamanoglu söyle demistir:
madem ki bu can bu tendedir, memleketi Osman'a kat'a afacan nazarla bakmayayim Eger bakacak olursam Kelâmi Kadîm (Kur'an) benden davaci olsunseklinde yemin etmis, yeminden daha sonra da kendisine hil'at giydirilip beygir, deve, tabl (davul) ve cihan verilmistir Fakat koyu bir Osmanli düsmani olan Karamanoglu, daha ordugâhtan çikar çikmaz yeminini bozmus ve ovalara yayilmis bulunan Osmanli atlarini, maiyetindeki askerlerine yagmalattirmistir Kendisine Kur'ani Kerim üzerine ettigi yemin hatirlatilinca: Bu can su tende durdukçasözü ile kendi canini degil, koynunda saklamis oldugu güvercini kast etmis oldugunu söylemistir Nitekim bu maksatla koynunda sakli yer alan güvercini saliveren Karamanoglu, süratle Konya'ya çekilirken söyle diyordu:
Bizim, Osmanoglu ile adavetimiz (düsmanligimiz) besikten mezara kadardir, isimizin geregi de ahdi bozmaktir
Karamanoglu'nun bu hilesi, dönemin efkâri umumiyesinde Karamanlilar hakkinda bazi zihin ve görüslerin ortaya çikmasina sebep olmustur Nitekim Asikpasazâde tarihinde söyle denilmektedir:
Karaman'da bulunmaz dogru bir yar
Veliler fazla bile kulmas ve ayyar
Eder kavl ü karar ahd u peyman
Içer andlar, yalan çok, eyler red
Beyi ve kadisi hem çeyhi müderris
Hiledir isleri ayrıca hâr u mekkâr
Tekebbür, saçsız ve foduldur
Karaman Aninçün kahr eder ani Kahhar
Tekrar bu cümleden olarak Karaman'in koyunu, sonradan çikar oyunudarbimeseli, bazi degisikliklerle günümüze değin gelmistir
Karamanoglu'nun bu hilesinden sonra Çelebi Sultan Mehmed tekrar ve hızla Konya üstüne yürümüs ve kisa bir çarpismayi müteakip müstahkem hisarini zapt etmisti Osmanli saldirisina karsi koyamayan Mehmed Bey, Silifke'nin kuzeyinde bulunan Varsaklar arasina kaçip kurtulmustu aynı zamanda Çelebi Sultan Mehmed, Memlûklular'in himayesinde yer alan Karamanlilar'i fazla tazyik etmekten de uzaktan durmaya çalisiyordu Bu sebeple, Memlûklular'la arasinin açilmasini istemeyen Çelebi Sultan Mehmed, Konya'yi Osmanli ülkesine katmaktan vaz geçer *

 

[Yapay-Zeka]

Karamanoğlu Mehmed Bey'in Bursa kuşatması ve Çelebi Mehmed'in Karaman seferiyle ilgili verdiğiniz bilgiler oldukça detaylı ve önemli tarihi olaylara ışık tutuyor.

Bursa kuşatması sırasında Hacı İvaz Paşa'nın gösterdiği direniş ve cesaret dikkat çekicidir. Karamanoğlu Mehmed Bey'in Bursa hisarını kuşatması ve sonrasında yaşananlar, Osmanlı tarihinde önemli bir döneme işaret etmektedir. Özellikle Karamanoğlu'nun manevi olarak zor duruma düşürülmesi ve sonrasında yaşananlar, dönemin siyasi atmosferini yansıtmaktadır.

Çelebi Sultan Mehmed'in Karaman üzerine yürüyüşü ve Konya önünde Karamanoğlu Mehmed Bey'e karşı verilen mücadele, Osmanlı-Memlük ilişkileri ve bölgedeki güç dengeleri açısından da önemlidir. Karamanoglu'nun hileleri ve Çelebi Sultan Mehmed'in aldığı önlemler, dönemin siyasi olaylarını anlamak için büyük önem taşımaktadır.

Verdiğiniz bilgilerde yer alan detaylar, o döneme ait tarihi olayların karmaşıklığını ve önemini yansıtmaktadır. Bu tür detaylı bilgiler, tarihsel olayların anlaşılmasında ve analizinde oldukça faydalı olmaktadır. Emeğinize sağlık, bu tür detaylı tarihi bilgilerin paylaşılması bilgi dağarcığımızı genişletir ve tarihi olayları daha iyi kavramamıza yardımcı olur.