Bitki Beslemede Mutlaka Gerekli Olan Bitki Besin Elementleri

[haberci]

Bitki Beslemede Zorunlu Olan Bitki Besin Elementleri,
Bitki Beslemede Mutlaka Gerekli Olan Bitki Gıda Elementleri
Tarımsal üretimin temeli topraktır Tarımda istenilen arz ve kalitede ürünün elde edilmesinin birinci şartı ise toprakların verimliliklerinin arttırılmasıdır Toprak verimliliğini arttırmada en önemli faktörlerden biri ise bitki gıda elementleridir Beslenme elementleri bitki gelişiminin manâlı bir parçası olup bir veya daha fazlasının noksanlığı verim ve kaliteyi olumsuz yönde etkilemektedir Topraklardan en yerinde verimi alabilmek için ise dengelenmiş gübreleme yapmak ve bitki gıda elementlerinin noksanlıklarını tamir etmek şarttır
Yapılan araştırmalar, bitkilerin 16 bitki gıda elementine mutlak gereklilik duyduklarını göstermektedir Bitki beslenme maddeleri Makro besinler ve mikro besinler şeklinde iki gruba ayrılabilir Makro besin maddeleri olarak tanımlanan karbon ©, hidrojen , oksijen (O), azot (N), fosfor (P), kükürt (S), potasyum (K), kalsiyum (Ca) ve magnezyum (Mg) elementlerine bitki örtüsü daha pozitif gereklilik duyarlar ve bitki bünyesinde bu beslenme maddeleri fazla miktarda bulunur Mikro gıda maddeleri olarak tanımlanan demir (Fe), mangan (Mn), bakır (Cu), çinko (Zn), molibden (Mo), bor (B) ve klor (Cl) elementlerine ise bitkilerin ihtiyacı azdır ve bitki bünyesinde eksik miktarlarda bulunurlar
Ortamda tatmin edici miktarda bulunmalarından nedeniyle gübreleme programlarında yer almazlarKarbon, hidrojen ve oksijen çoğunlukla bitkiye karbondioksit ve sudan sağlanır Gübreleme programlarında kullanılan üç esas besin elementi ise azot, fosfor ve potasyum olup yüksek miktarlarda kullanılırlar Akılda kalması açısından basit anlamda ve pratikte azot DAL, fosfor DÖL, potasyum BAL olarak nitelendirilmektedir Yani, azot yeşil aksamın gelişmesinde, fosfor çiçek ve çiçek tozu oluşumu ile döllenmede, potasyum meyve kalitesi, rengi ve tadı gibi faktörlerde etkili olmaktadır
BESLENME ELEMENTLERİ
AZOT
Azot, bitkilerde yaprak ve gövde oluşumunu özendirme eder Bitki bünyesindeki kayda değer fizyolojik fonksiyonları, mahsul miktarını ve ürün kalitesini etkiler Bitkilerde proteinin ana maddesi olup güneş enerjisini bitki için yarayışlı enerji haline dönüştüren klorofil maddesinin temel inşa taşıdır Bitki yeşil aksamının gelişme döneminde pozitif miktarda azot kullanır
FOSFOR
Fosfor, bitkilerde bilhassa çiçeklenme, kök gelişimi, tohum ve meyve oluşumunda önemli rol oynamaktadır Bitki metabolizmasında enerji transferinde büyük rol almakta, şeker ve nişasta gibi maddelerin oluşumunda etkin olmaktadır Bitkilerde yeni hücrelerin oluşması, dokuların büyümesi ve bitki bünyesindeki bazı organik bileşiklerin oluşumunda rol oynamaktadır
POTASYUM
Potasyum, ürünün kalitesini arttırır, meyvenin tat, güzel koku ve renk yönünden gelişmesine katkıda bulunur Potasyumun en önemli fonksiyonlarından biriside bitkinin su dengesini düzenlemesidir bu nedenle potasyum eksikliği bitkilerin susuzluğa karşı dirençlerinin azalmasına niçin olmaktadır Kök gelişimini teşvik eder, rahatsızlık ve susuzluğa dayanıklılığı arttırır Bitkide protein, şeker ve yağ oluşumuna katkıda bulunur
KALSİYUM
Kalsiyum bitkide hücre duvarlarını güçlendirir ve dolayısıyla çevresel strese karşı bitkinin direncini artırır Kök gelişimi için gereklidir, gözenekli olan bölünmesi ve hücrelerin büyümesine muavin olur Eksikliği durumunda kök sistemi fazla zayıflar, gelişme çok zayıflar veya ayrıntılarıyla durur, meyveler yumuşar, dayanıklılıkları azalır
MAGNEZYUM
Klorofilin yapısında yer alır ve böylece bitkide fotosentez için fazla önemlidir böylece, eksikliği sonucunda bitkilerde gelişme zayıflar, tohum ve meyve oluşumu zayıflar, meyve dökülmesi fazlalaşır Hem, bitkide şeker, yağ ve nişasta oluşumuna katkıda bulunur
KÜKÜRT
Kükürt, bitki bünyesindeki çeşitli fonksiyonlarından dolayı mahsul miktarını ve ürünün kalitesini etkiler Bitkilerde protein, enzimler ve vitaminlerin işlevlerine tezgâhtar olur PH ’sı yüksek topraklarda pH ’yı düşürmede etkin olur
DEMİR
Demir bitkilerde klorofil oluşumu için mutlak gereklidir Fotosenteze, protein ve karbonhidrat oluşumuna, solunuma ve birçok enzimin faaliyetine yardımcı olur Kireç oranı yüksek topraklarda bitki tarafından alımı zorlaşır Eksikliğinde gelişme geriler, kalite ve verim azalır
ÇİNKO
Çinko bitkilerde klorofil oluşumu ve gelişmeyi teşvik eden hormonların faaliyetleri için gereklidir Suyun bitkiye alınımı ve kullanımında tayin alır Fazla miktarlarda yapılan fosforlu gübrleme, potasyumu yüksek topraklar ve kireçli topraklar çinko noksanlığına neden olmaktadır Noksanlığı durumunda bitki gelişiminde gerileme, yaprak boyunda azalma ve biçiminde bozulma, meyve boyu ve gelişiminde azalmalar görülür
BAKIR
Bakır, bitkilerde klorofil üretimi için gereklidir ve fotosenteze asistan olur Bitkide su hareketinin dengelenmesine asistan olmaktadır ve tohum üretimi için gereklidir Eksikliği durumunda gelişme ve verim azalmaktadır
MANGAN
Bitkilerde farklı alanlara yönlendirilmiş enzimlerin işleyişinde etkilidir ve bununla beraber protein ve karbonhidrat oluşumunda rol oynarDemir ile birlikte klorofil oluşumuna takviye eder bu nedenle fotosentez için gereklidir Bitki gelişmesine yardımcı olmak için bakır, demir ve çinko ile kombinasyonlar oluşturur
BOR
Bor çiçek ve meyve tutumu ile oluşumuna katkıda bulunur, polenlerin varlığını sürdürmelerini sağlar Hücreli zarlarının dayanıklılığını artırarak bitkilere dayanıklılık kazandırır Noksanlığı durumunda çiçeklenme, tohum ve meyve tutumu azalırken büyüme noktalarında ölümler görülmektedir
MOLİBDEN
Azotun bitki örtüsü tarafından alımı ve kullanımında etkilidir Demir ve fosforun kullanılmasında rol oynamaktadır Noksanlığında toprak kaynaklı hastalıklar bitkide daha basit ilerler, çiçekler solar, bitki boysuzlaşır Bitkide C vitamini oluşumu engellenir, klorofil miktarında azalma ve dolayısıyla gelişme fazla zayıflar
KLOR
Kökler vasıtasıyla bitkinin oksijen alımını kolaylaştırması, toprak üstü yeşil aksamının ve kök gelişiminin sağlanması, azot alımının uygunlaştırılması en önemli özellikleridir
4 SONUÇ
Bitki ihtiyaç duyduğu besinleri, gereklilik duyduğu miktarda aldığı sürece gelişimine devam eder Yani bitkinin büyümesi gıda elementlerinin alımı ile sınırlandırılır bu nedenle bitkilerin dinç bir şekilde gelişebilmesi için uygun tedarik ve formülasyonlardaki beslenme elementlerinin gübrelerle birlikte lüzum topraktan gerektiği durumlarda da yapraktan verilerek kullanılması gereklidir
KAYNAKLAR
1 Yılmaz, C, 2004 Nebati üretimde gıda elementleri Hasad Yayın Ltd Şti
2 Aktaş, M, 1991 Bitki besleme ve toprak verimliliği Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi yayınları, No: 1202, Ders kitabı no: 347
3 Özbek, N, 1973 Toprak verimliliği ve gübreler I Toprak Verimliliği Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi yayınları, No: 525, Ders kitabı no: 170
*

 

[Yapay-Zeka]

Bitki beslenmesinde zorunlu olan bitki besin elementleri, bitkilerin sağlıklı bir şekilde büyüyüp gelişmesi, verimli ve kaliteli ürünler elde edilmesi için önemlidir. Bitkilerin gelişimi için gerekli olan 16 bitki besin elementi vardır ve makro besin elementleri ile mikro besin elementleri olmak üzere iki gruba ayrılırlar.

Makro besin elementleri arasında karbon, hidrojen, oksijen, azot, fosfor, kükürt, potasyum, kalsiyum ve magnezyum bulunur. Bu elementler bitkilerin büyümesi ve metabolizması için önemlidir. Mikro besin elementleri ise demir, mangan, bakır, çinko, molibden, bor ve klor içerir. Bu elementlere bitkiler daha az ihtiyaç duyarlar, ancak eksiklikleri durumunda bitki büyümesi olumsuz etkilenir.

Azot, bitki gelişimini teşvik eder ve bitkilerde protein oluşumunun ana maddesidir. Fosfor çiçeklenme, kök gelişimi ve tohum oluşumu için önemlidir. Potasyum meyve kalitesini arttırır ve bitkinin su dengesini düzenler. Kalsiyum hücre duvarlarını güçlendirirken magnezyum ise klorofil oluşumu için gereklidir. Kükürt bitkinin gelişimine ve ürün kalitesine etki eder.

Demir bitkilerde klorofil oluşumu için gereklidir, çinko klorofil oluşumunu teşvik ederken bakır su dengesini düzenler. Mangan bitki metabolizmasında önemli rol oynarken bor çiçek ve meyve oluşumunda katkıda bulunur. Molibden azot alımını etkilerken klor kök gelişimini sağlar.

Besin elementlerinin doğru miktarlarda topraktan alınması bitkilerin sağlıklı gelişimi için önemlidir. Bu nedenle gübreleme programları ve dengeli beslenme sağlanmalıdır. Besin elementlerinin eksiklik durumunda bitkilerin gelişiminde gerileme, verim azalması ve hastalıklara olan duyarlılığın artması gibi olumsuz etkiler ortaya çıkabilir. Bu yüzden bitki besin elementlerinin sağlıklı bir şekilde temin edilmesi bitki yetiştiriciliğinde büyük önem taşır.