Bilinmeyen Salgın: D Vitamini Eksikliği

[SoruCevap]

D vitamini diyetle bir ölçü alınabilmekle birlikte temel olarak derimizde güneş ışınlarının (Ultraviyole B) fotokimyasal tesiri ile sentezlenen bir vitamindir. Deride sentezlendikten sonra karaciğer ve böbreklerde daha etkin formuna dönüştürülür. Karaciğerde ve yağda depolanabilen bir vitamindir. İngiltere de yapılan bir çalışmada kış ve bahar periyotlarında toplumun yarısından fazlasında D vitamini eksikliği ve yetersizliği saptamışlardır. Yeniden ülkemizde yapılan bir çalışmada emsal olarak %51,8 oranında eksiklik, %20,7 oranında yetersizlik saptanılmıştır. Yani toplumumuzda her üç şahıstan ikisinde D vitamini seviyeleri istenilen düzeyde değildir. Bundan ötürü artık D vitamini eksikliği global bir salgın olarak nitelendirilmektedir.

D vitamini eksikliği belirtileri nelerdir?

Birtakım hastalarda hiçbir belirti görülmez. Birtakım hastalarda yorgunluk, genel beden ağrısı, kemik hassasiyeti ve ileri periyotlarda yürümede zorluğa neden olan güç kayıpları ana belirtilerdir. Lakin günümüzde yapılan bilimsel araştırmalarla D vitamininin bedende birçok işlevi olduğu bundan ötürü enfeksiyona yatkınlık, değişken ruh hali , depresyon, saç dökülmesi, baş ağrısı üzere farklı belirtilerinde olabileceği gösterilmiştir. D vitamini eksikliğinin diabet hastalığını, bilhassa göğüs kanseri başta olmak üzere kanseri ve romatizmal hastalıkları tetikleyebileceği ile ilgili çalışmalar vardır.

D vitamini eksikliğinde daha riskli olan bireyler kimlerdir?

Yaşlılar

Kapalı ortamda çalışanlar ve gereğince güneş ışığına maruz kalmayanlar

Güneş gözetici kullananlar (öz. Yüksek faktörlü )

Böbrek ve karaciğer hastalığı olanlar

Epilepsi ilacı ve kortizon kullananlar

Beslenme bozukluğu olanlar

Çölyak hastalığı olanlar

Gebelik ve emzirme devrindeki bayanlar daha yüksek risk altındaki bireylerdir.
D vitamini eksikliği tedavi usulleri nelerdir?

Öncelikle rastgele bir hastalığı olmayan bireyler için bahar ve yaz aylarında kâfi güneşlenme ile bedenin kendi D vitaminini sentezleyip depolaması sağlanmalıdır. Böylece kâfi güneş görülmeyen kış aylarında bu depo ile beden gereksinimini karşılayacaktır. Güneşlenmede dikkat edilecek ana konu güneş ışınlarının direkt deriye temas etmesi yani güneş kollayıcı kullanılmaması ve camın gerisinden olmamasıdır. Kollar ve yüzden günlük 20-30 dakika kadar güneşlenmek kâfi olacaktır. Güneş ışınlarının ziyanlı tesirlerinden korunmak için güneşin tam dorukta olduğu öğle saatleri tercih edilmemelidir. Karaciğer, yumurta ve balık D vitamini içeren besinler olup diyette kesinlikle yer almadır.

Lakin şikayetleri olan bireylerde destek D vitamini tedavisi verilmelidir. Bunun için enjeksiyon yahut ağızdan alınabilen D vitamini ilaçları vardır. D vitamini bedende depolanabildiği için toksik doza ulaşılmamalıdır. Bundan ötürü dozunu hekiminizin şikayetleriniz ve laboratuvar değerlerinize nazaran belirlemesi yanlışsız olacaktır..

Sonuç olarak; D vitamini hem yetişkin hem de çocuk sıhhati için epeyce kıymetli bir vitamin olup ülkemizde ve dünyada D vitamini eksikliği/yetersizliği hayli yaygın olarak görülmektedir. Gerçek ve şuurlu güneşlenme ve diyet korunmada kıymetlidir. Günümüzde güneş ışınlarından gereğince faydalanılamadığı göz önünde bulundurulduğunda D vitamini takviye tedavisinin kıymeti giderek arttığı söylenilebilir.

Sağlıklı günler…