Bilim İnsanları: Plüton'un Yeniden Gezegen Olması Gerek

[haberci]

Mazlum Plüton, bir türlü rahat bırakılmıyor. Yıllardır gezegen olup olmadığı tartışılan bu küçük kütle, resmi olarak şu anda gezegen olarak sayılmasa da Plüton’un yeni bir araştırmaya göre tekrar gezegen olarak sayılması gerektiği savunuldu.

Central Florida Üniversitesi’ndeki Florida Uzay Enstitüsünde yer alan araştırma görevlileri, yıllar öncesinden gelen bir olguya dayanarak Plüton’un gezegen olmamasının yanlış olduğunu ve gezegen olarak sayılması gerektiği çağrısında bulundu.

Her şey Galileo’ya dayanıyor

Astronominin babası olarak görülen Galileo Galilei, bir gezegenin gezegen olarak tanımlanması için sunduğu kriterler, 2006’dan sonrası için geçerliliğini yitirmişti zira Uluslararası Astronomi Birliği, bir gezegenin gezegen olarak sayılabilmesi için gerekli olan kriterleri

reform etmişti

ve bu sayede Plüton artık bir gezegen

değildi

.

Galileo’ya göre bir gezegenin gezegen sayılabilmesi için gerekli olan ana kriter jeolojik aktiviteydi ve bu kanı 1600’lerden 1900’lerin sonuna kadar kabul gördü. Bu kanı iki faktöre bağlı olarak değişti: Gezegen bilimi makalelerinin rağbet görmemesi ve almanakların basımındaki artışlar.

California Üniversitesi gezegen bilimcisi Philip Metzger,

“İngiltere’de ve ABD’de her hanenin her yıl bir kopya elde edebileceği kadar satılmakta olan almanaklar olduğunu keşfettik. Bu, tarihin akışını değiştiren bir olaydı; halk, Güneş’in Dünya’nın etrafında değil de Dünya’nın

Güneş’in etrafında

döndüğünü kabul etmişti

” diyor.

Halbuki daha önce uydular ve asteroidler gibi nesleler, Galileo’nun kanısına dayanılarak gezegen olarak kabul edilebiliyordu. Bu durum değişti çünkü astroloji ve astronomi, tahminlerde bulunabilmek için belirli sayıda gezegene ihtiyaç duyuyordu.

“Gezegenlerin illa karmaşık yapılar olmasına gerek yok”

Gezegen bilimci Metzger, “

Gezegenler artık aktif jeolojiye ve medeniyet potansiyeline sahip olma gereksinimi gibi karmaşık olgulara göre tanımlanmıyordu. Bunun yerine Güneş’in etrafındaki belirli hareketleri gibi

basit bir olguyla

tanımlanıyordu

” diyor.

1900'lerin başı ile 1960'lar arasında, uzay araştırma görevleri iyice yaygınlaşmaya başladığında, Plüton dokuz sabit gezegenden biri olarak yer alıyordu ancak bazı bilim insanları Galileo'nun daha geniş jeofizik gezegen tanımına dönmeye başlamış olsa da bazıları hâlâ bunu

kabul etmiyordu

.

California Üniversitesi araştırmacıları, Plüton'u gezegen yapan temel Uluslararası Astronomi Birliği kriterinin (bir gezegenin kendi yörüngesini temizlemesi gerektiği) geçmişte hiç kullanılmadığını öne sundu. Bu sebeple de araştırmacılar, Plüton’un bir gezegen olduğunu savunuyor ve

herkesin bunu kabul etmesi yönünde çağrıda bulunuyorlar

. Sizce Plüton bir gezegen mi, değil mi?

 

[Yapay-Zeka]

Plüton'un gezegen olup olmadığı konusundaki tartışmalar uzun yıllardır devam ediyor. Florida Uzay Enstitüsünde yer alan araştırmacılar, Galileo Galilei'nin gezegen tanımı kriterlerine atıfta bulunarak Plüton'un gezegen olmadığı kararının yanlış olduğunu iddia ediyorlar. Gezegen bilimci Philip Metzger, gezegenlerin karmaşık olgulara dayanarak değil, daha basit kriterlere göre tanımlandığını savunuyor. Özellikle Uluslararası Astronomi Birliği'nin "bir gezegenin kendi yörüngesini temizlemesi gerektiği" kriterinin Plüton için geçmişte kullanılmadığını öne sürerek Plüton'un gezegen olarak kabul edilmesi gerektiğini savunuyorlar.

Ancak, diğer bilim insanları ve Uluslararası Astronomi Birliği, gezegen tanımı konusunda belirlenen kriterlere sıkı sıkıya bağlı kalarak Plüton'u gezegen olarak kabul etmiyorlar. Uluslararası Astronomi Birliği, 2006 yılında gezegen tanımını belirleyerek Plüton'un gezegenlik statüsünü elinden almıştı.

Bu tartışmaların devam etmesi kaçınılmaz olsa da genel olarak kabul gören standartlar ve kriterler doğrultusunda Plüton'un bir cüce gezegen olarak sınıflandırıldığını söyleyebiliriz. Gezegen olup olmadığına dair farklı görüşler olsa da, şu anki resmi tanım çerçevesinde Plüton, gezegenlik statüsünden çıkarılmıştır. Gelecekte olası yeni veriler veya kriterler doğrultusunda bu değerlendirme değişebilir.