Bakteri Çeşitleri - Bakteri Çeşitleri Nelerdir? - Bakteri Türleri Nelerdir?
Bakteri Çeşitleri
Bakteriler büyüklükleri mikronla ölçülen küçük canlılardır.Boyları genellikle 1-2 mikron arasındadır.Bakteriler küçük organizmalar olmakla beraber yapı ve hayatsal faaliyetleri yönünden çok çeşitlilik gösterdiklerinden değişik ölçülere
göre çok sayıda sınıflamalar yapılır.
BAKTERİLER
A)Şekillerine Göre Bakteriler:
1-Basil çubuk şeklinde olan bakteriler.
2-Kok yuvarlak bakteriler
Diplokok yan yana bulunan iki kok bakterisi
Streptokok yan yana sıralanmış kok bakterileri
Stafilokok topluluk oluşturan kok bakterileri.
3-Spiral spiral şeklini almış bakterilerdir.
4-Vibrio virgül şeklini almış bakterilerdir.
B)Oksijen Kullanma Durumuna Göre:
1-Aerob oksijenli ortamda yaşayan bakteriler
2-Geçici aerob bakteriler
3-Geçici anaerob bakteriler
4-Anaerob oksijensiz ortamda yaşayan bakteriler.
C)Gram Boyasına Göre:
1-Gram – pozitif bakteriler gram boyası ile boyanır.
2-Gram- negatif bakteriler gram boyası ile boyanamazlar.
D)Beslenme Şekillerine Göre:
1-Hetetrof Bakteriler
2-Ototrof Bakteriler
Bakterilerin Yapısı ve Özellikleri:Bakteriler prokaryot hücleridir.Bakterilerde hücre etrafını çeviren iki tip örtü tabakası vardır.İçte hücre zarı(plazma zarı) onun üzerinde kalın hücre duvarı protein yağ ve karbonhidratlar meydana gelir.Çok sayıda bakteride hücre duvarına ek olarak polisakkaritlerden oluşan bir dış tabaka (kapsül) bulunur.
Bakteri sitoplazmaları içinde glikojen protein ve yağ vardır.Organellerden mitokondri ve endoplazmik retikulum bulunmazken ribozomlar sitoplazma içinde serbest olarak bulunur.
Aerob bakteriler mezozom adı verilen mitokondri zarlarına benzeyen kıvrımlara sahiptir.Solunum enzimleri mezozom zarlarında ve sitoplazmada dağınık halde bulunur.
Bakterilerin çekirdekli hücrelerde olduğu gibi zarla çevrili çekirdekleri yoktur.Kalıtım maddesi DNA’dan yapılmış olup çekirdek sahası denilen kısımlarda yer alır.
Bir çok bakteri çeşidi hücresel çıkıntılara kamçılara sahiptirler ve bu sayede sıvı ortamda yüzebilirler.Yuvarlak bakteriler kamçıları olmadığından pasif hareket ederler.Toz parçacıklarına ve su damlacıklarına tutunarak uzaklara taşınabilir.
Bakterilerde ****bolik olayları düzenleyen ve yöneten enzim sistemleri birçok yönleri ile hayvan ve bitkilerle aynıdır.Pek az bakteri çeşidi ototroftur ve organik madde sentezle bunların dışında kalanlar hetetroftur.
Hetetrof Bitkiler:
a)Saprofit(çürükçül) Bakteriler:Bu tür bakteriler bitki ve hayvan artıklarındaki organik bileşikleri daha basit bileşiklere ayrıştırırlar.Bu şekilde hem kendilerine besin ve enerji elde ederler.Hem de organik bileşiklerce toprağın zenginleşmesini sağlarlar.Bazı bakteriler de humustaki organik maddeleri daha basite ayrıştırarak bitkilerin alabileceği inorganik maddelere dönüştürürler.Madde devirlerini gerçekleşmesinde yardım ederler.Ancak çürüme sonunda açığa çıkan maddeler çoğunlukla kötü kokuludur.Bu olaya kokuşma denir.
b)Parazit Bakteriler:Bazı bakterilerin enzimleri yoktur.Sindirim yapamazlar.Sindirilmiş ve hücre zarından geçebilen glikoz aminoasit gibi maddeleri diğer canlı organizmalardan hazır olarak alırlar.Bu tür bakterilere parazit bakterileri denir.
Parazit bakterilerden bazıları hastalık yapar.Bunlara patojen bakteriler denir.Patojen bakteriler üzerinde yaşadıkları konak canlının ölümüne neden olabilirler.Üzerinde yaşadığı konak canlı ile iyi uyum sağlamış bakteriler ölüme neden olmazlar.Zirakonak canlı öldüğü zaman kendileri de yaşayamazlar.İnsan sindirim sisteminde bakterilerden pek çoğu zarar vermeden yaşadıkları gibi ürettikleri K ve B vitamini insana veren bakteriler de vardır.
Ototrof Bakteri:
a)Fotosentetik Ototrof Bakteriler:Canlılıklarını devam ettirebilmek için gerekli organik maddeleri inorganik maddelerden yapabilen bakterilerdir.Ototrof bakterilerin birkaç çeşidi fotosentez yapabilir.Fotosentetik bakterilerde yeşil bitkilerdeki klorofilden biraz farklı yapıda olan pigmentleri vardır.Bu pigmentler herhangi bir zarla çevrili olmayıp sitoplazmada dağınık halde bulunurlar.
b)Kemosentetik Ototrof Bakterilerrganik maddeleri sentezlemek için gerekli olan enerjiyi amonyakhidrojen sülfür gibi belirli inorganik maddeleri oksitleyerek elde ederler.Elde ettikleri enerjiyi büyüme ve canlılığın devamı için gerekli organik maddenin sentezinde kullanırlar.Bu şekilde kimyasal enerji kullanılarak organik madde üretilmesine kemosentez denir.
Bakteri Çeşitleri
Bakteriler büyüklükleri mikronla ölçülen küçük canlılardır.Boyları genellikle 1-2 mikron arasındadır.Bakteriler küçük organizmalar olmakla beraber yapı ve hayatsal faaliyetleri yönünden çok çeşitlilik gösterdiklerinden değişik ölçülere
göre çok sayıda sınıflamalar yapılır.
BAKTERİLER
A)Şekillerine Göre Bakteriler:
1-Basil çubuk şeklinde olan bakteriler.
2-Kok yuvarlak bakteriler
Diplokok yan yana bulunan iki kok bakterisi
Streptokok yan yana sıralanmış kok bakterileri
Stafilokok topluluk oluşturan kok bakterileri.
3-Spiral spiral şeklini almış bakterilerdir.
4-Vibrio virgül şeklini almış bakterilerdir.
B)Oksijen Kullanma Durumuna Göre:
1-Aerob oksijenli ortamda yaşayan bakteriler
2-Geçici aerob bakteriler
3-Geçici anaerob bakteriler
4-Anaerob oksijensiz ortamda yaşayan bakteriler.
C)Gram Boyasına Göre:
1-Gram – pozitif bakteriler gram boyası ile boyanır.
2-Gram- negatif bakteriler gram boyası ile boyanamazlar.
D)Beslenme Şekillerine Göre:
1-Hetetrof Bakteriler
2-Ototrof Bakteriler
Bakterilerin Yapısı ve Özellikleri:Bakteriler prokaryot hücleridir.Bakterilerde hücre etrafını çeviren iki tip örtü tabakası vardır.İçte hücre zarı(plazma zarı) onun üzerinde kalın hücre duvarı protein yağ ve karbonhidratlar meydana gelir.Çok sayıda bakteride hücre duvarına ek olarak polisakkaritlerden oluşan bir dış tabaka (kapsül) bulunur.
Bakteri sitoplazmaları içinde glikojen protein ve yağ vardır.Organellerden mitokondri ve endoplazmik retikulum bulunmazken ribozomlar sitoplazma içinde serbest olarak bulunur.
Aerob bakteriler mezozom adı verilen mitokondri zarlarına benzeyen kıvrımlara sahiptir.Solunum enzimleri mezozom zarlarında ve sitoplazmada dağınık halde bulunur.
Bakterilerin çekirdekli hücrelerde olduğu gibi zarla çevrili çekirdekleri yoktur.Kalıtım maddesi DNA’dan yapılmış olup çekirdek sahası denilen kısımlarda yer alır.
Bir çok bakteri çeşidi hücresel çıkıntılara kamçılara sahiptirler ve bu sayede sıvı ortamda yüzebilirler.Yuvarlak bakteriler kamçıları olmadığından pasif hareket ederler.Toz parçacıklarına ve su damlacıklarına tutunarak uzaklara taşınabilir.
Bakterilerde ****bolik olayları düzenleyen ve yöneten enzim sistemleri birçok yönleri ile hayvan ve bitkilerle aynıdır.Pek az bakteri çeşidi ototroftur ve organik madde sentezle bunların dışında kalanlar hetetroftur.
Hetetrof Bitkiler:
a)Saprofit(çürükçül) Bakteriler:Bu tür bakteriler bitki ve hayvan artıklarındaki organik bileşikleri daha basit bileşiklere ayrıştırırlar.Bu şekilde hem kendilerine besin ve enerji elde ederler.Hem de organik bileşiklerce toprağın zenginleşmesini sağlarlar.Bazı bakteriler de humustaki organik maddeleri daha basite ayrıştırarak bitkilerin alabileceği inorganik maddelere dönüştürürler.Madde devirlerini gerçekleşmesinde yardım ederler.Ancak çürüme sonunda açığa çıkan maddeler çoğunlukla kötü kokuludur.Bu olaya kokuşma denir.
b)Parazit Bakteriler:Bazı bakterilerin enzimleri yoktur.Sindirim yapamazlar.Sindirilmiş ve hücre zarından geçebilen glikoz aminoasit gibi maddeleri diğer canlı organizmalardan hazır olarak alırlar.Bu tür bakterilere parazit bakterileri denir.
Parazit bakterilerden bazıları hastalık yapar.Bunlara patojen bakteriler denir.Patojen bakteriler üzerinde yaşadıkları konak canlının ölümüne neden olabilirler.Üzerinde yaşadığı konak canlı ile iyi uyum sağlamış bakteriler ölüme neden olmazlar.Zirakonak canlı öldüğü zaman kendileri de yaşayamazlar.İnsan sindirim sisteminde bakterilerden pek çoğu zarar vermeden yaşadıkları gibi ürettikleri K ve B vitamini insana veren bakteriler de vardır.
Ototrof Bakteri:
a)Fotosentetik Ototrof Bakteriler:Canlılıklarını devam ettirebilmek için gerekli organik maddeleri inorganik maddelerden yapabilen bakterilerdir.Ototrof bakterilerin birkaç çeşidi fotosentez yapabilir.Fotosentetik bakterilerde yeşil bitkilerdeki klorofilden biraz farklı yapıda olan pigmentleri vardır.Bu pigmentler herhangi bir zarla çevrili olmayıp sitoplazmada dağınık halde bulunurlar.
b)Kemosentetik Ototrof Bakterilerrganik maddeleri sentezlemek için gerekli olan enerjiyi amonyakhidrojen sülfür gibi belirli inorganik maddeleri oksitleyerek elde ederler.Elde ettikleri enerjiyi büyüme ve canlılığın devamı için gerekli organik maddenin sentezinde kullanırlar.Bu şekilde kimyasal enerji kullanılarak organik madde üretilmesine kemosentez denir.