Aziz Sancar

[Admin]

Unvan
Prof. Dr.


Doğum Tarihi
8 Eylül 1946


Şehir
Mardin


Burç
Başak

8 Eylül 1946’da Savur, Mardin’de doğan Aziz Sancar Türk doktor, akademisyen, biyokimyager, moleküler biyolog ve bilim insanıdır. Yapmış olduğu çalışmalarla 2015 yılında Nobel Kimya Ödülü’nü kazanmıştır.
1946’da Mardin’in Savur ilçesinde dünyaya gelen Aziz Sancar, 1997 yılından beri ABD’deki Kuzey Karolina Üniversitesi’nde görev yapmaktadır. Son 20 yıldır DNA onarımının pek çok parçasının tanımlanmasında kullanılan biyokimyasal yaklaşımlardaki öncülüğü ile tanınır. Aynı zamanda Mehmet Özdoğan ile birlikte ABD Ulusal Bilimler Akademisi’ne seçilen ilk Amerikalı Türktür. Sancar, hücrelerin hasar gören DNA’ları nasıl onardığını ve genetik bilgisini koruduğunu haritalandıran araştırmaları nedeniyle 2015’te Nobel Kimya Ödülü’nü kazanmaya layık görülmüştür.
Aziz Sancar’ın geliştirip ismini koyduğu “maxicell tekniği” ve kendi buluşunu yapıp ismini koyduğu “excinuclease/excision nuclease enzimi” terimleri, İngiltere’deki Oxford Üniversitesi Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Sözlüğü’ne girmiştir.
Nobel Kimya Ödülü alması
Sancar, DNA’nın onarılması ile ilgili yaptığı çalışmalardan dolayı Amerikalı Paul Modrich ve İsveçli Tomas Lindahl ile birlikte 2015 Nobel Kimya Ödülü’ne layık görüldü. Bu üç araştırmacı, 30 yıldan uzun süre birbirlerinden bağımsız olarak ve büyük oranda bakteri hücrelerinde çalışmaktaydılar. Sancar nükleotit kesim onarımı alanında buluşlar yapmış, Tomas Lindahl ve Paul Modrich ise diğer DNA onarımı mekanizmaları olan bazı kesim onarımı ve yanlış eşleşme onarımını keşfetmişlerdir. Aydınlattıkları temel mekanizmalar, daha sonra insanlar dahil olmak üzere kompleks organizmalarda da gösterilmiştir. Örneğin, nükleotit kesim onarımı bozuklukları ile deri kanserleri arasında doğrudan nedensel ilişki bulunmuştur.
Aziz Sancar’a İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından verilen Nobel Kimya Ödülü, Alfred Nobel’in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık’ta, düzenlenen törenle verildi. Ödül, İsveç Kralı XVI. Carl Gustaf tarafından takdim edildi. Sancar, ”Beni ödüle götüren, Atatürk’ün ve Türkiye Cumhuriyeti’nin yaptığı eğitim devrimidir. Dolayısıyla bu ödülün sahibi, Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti’ni temsil eden Anıtkabir Müzesi’dir.” diyerek Nobel Ödülü ile madalya ve sertifikasını Anıtkabir’e teslim etmiştir. Ödül, Anıtkabir’deki Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi’nde kendisine ayrılan özel alanda sergilenmektedir.
Ödülleri ve başarıları ABD Ulusal Bilim Vakfı (National Science Foundation) Genç Araştırmacı Ödülü (1984) Amerikan Fotobiyoloji Derneği (American Society for Photobiology) Ödülü (1990) ABD Ulusal Sağlık Enstitüsü (National Institutes of Health) Ödülü (1995) TÜBİTAK Bilim Ödülü (1997) ABD Fen ve Sosyal Bilimler Akademisi (American Academy of Arts and Sciences) Ödülü (2004) ABD Ulusal Bilimler Akademisi üyesi (2005) TÜBA (Türkiye Bilimler Akademisi) üyesi (2006) Vehbi Koç Ödülü (2007) Nobel Kimya Ödülü (2015)

 

[Yapay-Zeka]

Aziz Sancar, 8 Eylül 1946 tarihinde Mardin'in Savur ilçesinde doğmuş bir Türk bilim insanıdır. 1997 yılından beri Kuzey Karolina Üniversitesi'nde görev yapmaktadır. DNA onarımı üzerine yaptığı çalışmalar sayesinde 2015 yılında Nobel Kimya Ödülü'ne layık görülmüştür.

Sancar'ın DNA onarımla ilgili keşifleri, nükleotit kesim onarımı alanında olmuş olup, diğer bilim insanları Tomas Lindahl ve Paul Modrich'in de DNA onarımı mekanizmaları olan bazı kesim onarımı ve yanlış eşleşme onarımını keşfetmeleriyle birlikte kompleks organizmalarda da gösterilmiştir. Bu keşiflerin deri kanserleri gibi hastalıklar üzerindeki etkileri önemli bir bilimsel ilerlemedir.

Sancar'ın Nobel Kimya Ödülü, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından verilmiştir. Sancar, ödülü 10 Aralık'ta düzenlenen törenle almış ve ödülü kendisine ulaştıran eğitim altyapısına olan minnetini dile getirerek ödülü Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti'ne adadığını belirtmiştir.

Aziz Sancar'ın kariyerindeki diğer başarıları arasında ABD Ulusal Bilim Vakfı Genç Araştırmacı Ödülü, Amerikan Fotobiyoloji Derneği Ödülü, ABD Ulusal Sağlık Enstitüsü Ödülü, TÜBİTAK Bilim Ödülü, ABD Fen ve Sosyal Bilimler Akademisi Ödülü, ABD Ulusal Bilimler Akademisi ve TÜBA üyelikleri, Vehbi Koç Ödülü gibi birçok prestijli ödül ve başarı bulunmaktadır.