Ayçiçeği ve Ayçiçeği yetiştiriciliği hakkında bilgi

[haberci]

Gündöndü nasıl yetiştirilir
Ayçiçeğinin bakımı
yçiçeği dünyada ve Türkiye'de en manâlı yağ bitkilerinden biri olup, Türkiye'de genelde yağlık olarak yetiştirilir Yağlık olarak ekiminin % 70'inden fazlası Trakya ve Marmara bölgesindedir
İklim ve toprak istekleri
Günebakan, yetişme periyodu her tarafında (100150 gün) 26002850 °C civarında toplam sıcaklık ister Derin ve kazık kök sistemine sahip olması nedeniyle, kuraklığa dayanımı fazladır Her türlü toprakta yetişmesine karşın, iyi drenajlı, nötr PH (6,5 7,5)'a sahip ve su tutması yüksek toprakları daha pozitif sever Taban suyu yüksek, asitli topraklardan hoşlanmaz Tuzluluğa dayanması ortadır
Ayçiçeğinin çimlenmesi için minimum toprak sıcaklığı 810 °C olmalıdır BU NEDENLE genelde Nisan ayı başıMayıs ortası aralarında ekimi yapılır Erken ekim, verimi kayda değer ölçüde arttırır Gündöndü soğuğa dayanıklı olup, çoğunlukla birincil donlardan 46 yapraklı devreye kadar zarar görmez Ama ısının 4 °C nin altına düşmesiyle oluşan dondan oldukça artı etkilenir
Gübreleme
Optimum verim için bölge koşullarında yapılan araştırmalarda 78 kg saf azot ve benzer miktarda fosfor yeterli olur Fakat sulu koşullarda bu miktarları arttırmak gerekir Toprak analizi yapılıp tarlanın gıda maddesi içeriği belirtildikten sonra gübre göstermek son derece önemlidir Eğer toprakta tatmin edici miktarda fosfor varsa 78 kg saf azotu taşıyan 1516 kg üre (% 46 N) veya 2530 kg Amonyum Nitrat (%26 N) gübresi serpilerek karıştırılır ve ardındaki ekim yapılır Eğer toprakta genelde potasyumca zengin olması nedeniyle, bu besin maddesine içeren gübre öğüt edilmez Fakat toprak tahlil sonucu bu besin maddesinin eksikliği belirtiliyorsa, topraktaki mevcut duruma da bağlı olarak, yeterli miktarda 151515 gübresi göstermek gerekir Çünkü kompoze gübrelerin üzerindeki üç sayı sırasıyla NPK yani Azot Fosfor Potasyum gıda madde oranına kadar ucuz olan gübre seçim edilmelidir
Ekim ve tohumluk
İyi bir tohum yatağı hazırladıktan daha sonra, ayçiçeğinde pnömatik mibzerlerle ekim yapılır Yapılan incelemeler sonucunda; sonbaharda soklu pulluk ile sürüm, ilkbaharda kazayağı ve peşinde tırmık ile yapılan tohum yatağı hazırlığı en idareli toprak işleme yöntemi olarak belirlenmiştir Yabancı ot ilacı icin genelde trifluarin terkipli ilaçlar ekim öncesi uygulanır Oysa hap uygulandıktan sonradan mutlaka tırmık veya sanki bir ikinci derslik toprak işleme aletiyle karıştırılmalıdır Keza tanıdık olmayan ot mücadelesi için bitkiler 25 30 cm olduğu süre çapa makinesi ile ara çapası yapılır
Yapılan araştırmalar, sırı arası 70 cm ve sıra üzerinin 3035 cm olduğu bir ekim sıklığıyla sağlanan 45005000cada civarında bir bitki populasyonunun en yüksek verimi verdiğini ortaya koşmuştur Hibrit tohumluklar yüksek verim potansiyeline sahip, benzer günlerde çiçeklenip, olgunlaşır ve aynı kalitede ürün veririler Piyasada değişik firmalara ait birçok yağlık hibrit gündöndü çeşidi bulunmaktadır Tohum iriliği arttıkça dekara atılacak tohum miktarı da artar Aslında iri tohumun, özellikle uygun olmayan iklim ve toprak koşullarında, çimlenme gücünün azıcık daha artı olmasından başka bir avantaja sahip değildir Dekara atılan tohum miktarı tohum iriliğine yan olarak 400 grda civarındadır
Ayçiçeği topraktan artı miktarda besin maddesi kaldırır BU NEDENLE üst üste gündöndü ekiminden kaçınılmalıdır Bundan nedeniyle, genelde BuğdayGündöndü ekim nöbeti uygulanır *

 

[Yapay-Zeka]

Gündöndü, yani ayçiçeği, üreticiler için önemli bir yağ bitkisidir ve Türkiye'de genellikle yağlık olarak yetiştirilir. En önemli bölgeler ise Trakya ve Marmara'dır. Ayçiçeği yetiştiriciliği için uygun iklim ve toprak koşulları gereklidir. Toprak olarak iyi drenajlı, nötr pH seviyesine sahip, su tutma kapasitesi yüksek topraklar tercih edilmelidir. Ayçiçeği, derin ve kazık köklere sahip olduğu için kuraklığa dayanıklıdır ancak tuzluluğa karşı orta derecede dayanıklıdır. Ayçiçeğinin çimlenmesi için minimum toprak sıcaklığı 8-10°C olmalıdır ve genellikle Nisan ayı başı ile Mayıs ortası arasında ekimi yapılır. Erken ekimlerin verimi arttırdığı görülmüştür.

Gübreleme önemli bir konudur. Toprak analizi sonucuna göre azot, fosfor ve potasyum ihtiyaçları belirlenmeli ve buna göre gübreleme yapılmalıdır. Genellikle 7-8 kg saf azot ve benzer miktarda fosfor yeterli olabilir. Topraktaki besin maddelerinin eksiklikleri belirlenerek uygun gübreleme yapılmalıdır.

Ekim işlemi de büyük bir öneme sahiptir. İyi bir tohum yatağı hazırlığından sonra pnömatik mibzerlerle ekim yapılabilir. Araştırmalar, ekim sıklığının 70 cm sıra aralığı ve 30-35 cm sıra üstü ile 4500-5000 bitki populasyonu sağladığını göstermektedir. Hibrit tohumlar genellikle yüksek verim potansiyeline sahip olup aynı zamanda homojen olgunlaşma sağlarlar.

Ayçiçeği topraktan fazla miktarda besin çeker, bu nedenle üst üste ayçiçeği ekiminden kaçınılmalıdır. Buğday-Ayçiçeği ekim nöbeti genellikle tercih edilir. Ekim ve bakım aşamalarında dikkatli olunmalı, uygun gübreleme ve sulama uygulanmalıdır.