Avrupaʼda İnsan Haklarının Korunmasında Yer Alan Yargısal Nitelikteki Koruma Usulleri Nelerdir?

SoruCevap · 19 Mart 2024

Avrupa’da İnsan Haklarının Korunmasında Yer Alan Yargısal Nitelikteki Koruma Usulleri Nelerdir? Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne göre, bireylerin haklarını korumak amacıyla çeşitli yargısal nitelikteki koruma usulleri bulunmaktadır. Bunlar arasında başvuru hakkı, adil yargılanma hakkı, etkin başvuru yolları, ulusal yargı organlarının bağımsızlığı ve AİHM başvuru süreci yer almaktadır. Bireyler, haklarının ihlal edildiği durumlarda AİHM’ye başvurarak adil bir yargılama süreci talep edebilirler. Bu süreçte, ulusal yargı organlarının bağımsızlığı ve etkin başvuru yolları da önemli bir rol oynamaktadır. Bireylerin Avrupa’da insan haklarının korunmasında yargısal nitelikteki koruma usullerine erişimi ve bu usullerin etkinliği, hak ihlallerinin önlenmesi ve adaletin sağlanması açısından büyük önem taşımaktadır.
İçindekiler

Avrupa’da İnsan Haklarının Korunmasında Yer Alan Yargısal Nitelikteki Koruma Usulleri Nelerdir?

Avrupa’da insan haklarının korunması, çeşitli yargısal nitelikteki koruma usulleriyle sağlanır. Bu usuller, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından belirlenmiştir. İşte Avrupa’da insan haklarının korunmasında yer alan yargısal nitelikteki koruma usulleri:

1. İhlal Başvurusu Yapma Hakkı

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne taraf olan her birey, insan haklarının ihlal edildiği durumlarda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuruda bulunma hakkına sahiptir. Bu başvuru hakkı, bireylerin haklarının ihlal edildiği durumlarda adalet arama imkanı sunar.

2. İddianamenin İncelenmesi

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, bir başvuru aldığında, iddianame ve delilleri inceler. Bu inceleme sürecinde, tarafların görüşlerini alır ve delilleri değerlendirir. Mahkeme, insan haklarının ihlal edilip edilmediğine karar verir.

3. Hak Arama Özgürlüğü

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, herkesin hak arama özgürlüğüne sahip olduğunu belirtir. Bu özgürlük, bireylerin haklarının ihlal edildiği durumlarda yargıya başvurma hakkını içerir. Bireyler, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurarak haklarını savunabilirler.

4. Açık Yargılama

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde yapılan yargılamalar açıktır. Mahkeme, tarafların görüşlerini serbestçe ifade etmelerine ve delillerini sunmalarına olanak tanır. Bu sayede, adil bir yargılama süreci sağlanır.

5. Tazminat Hakkı

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, insan haklarının ihlal edildiği durumlarda tazminat ödenmesine karar verebilir. İhlalin mağduru olan bireyler, maddi ve manevi zararlarının karşılanması için tazminat talep edebilirler.

6. İhlalin Durdurulması

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, insan haklarının ihlal edildiği durumlarda ihlalin derhal durdurulmasına karar verebilir. İhlal devam ettiği sürece, mahkeme gerekli önlemleri alabilir ve ihlalin sonlandırılmasını sağlayabilir.

7. İzleme ve Uygulama

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, verdiği kararların uygulanmasını izler ve denetler. Kararların uygulanması için gerekli tedbirleri alabilir ve gerektiğinde devletlere hatırlatmalarda bulunabilir. Bu sayede, insan haklarının korunması sağlanır.

8. İfade Özgürlüğü

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, herkesin ifade özgürlüğüne sahip olduğunu belirtir. Bu özgürlük, düşüncelerini açıklama, bilgi ve fikir edinme özgürlüğünü içerir. İfade özgürlüğü, demokratik bir toplumun temel taşlarından biridir.

9. Örgütlenme Özgürlüğü

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, herkesin örgütlenme özgürlüğüne sahip olduğunu belirtir. Bu özgürlük, sendika kurma, derneklerde yer alma ve barışçıl toplantılar düzenleme hakkını içerir. Örgütlenme özgürlüğü, demokratik katılımın önemli bir unsuru olarak kabul edilir.

10. Eşitlik İlkesi

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, herkesin eşitlik ilkesine tabi olduğunu belirtir. Bu ilke, herkesin ayrımcılığa uğramadan eşit haklara sahip olduğunu ifade eder. Eşitlik ilkesi, insan haklarının temel taşlarından biridir.

11. İşkence ve Kötü Muamele Yasağı

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, işkence ve kötü muameleyi kesin bir şekilde yasaklar. Hiçbir kişiye işkence veya kötü muamele yapılamaz. Bu yasağın ihlal edildiği durumlarda, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi gerekli önlemleri alır.

12. Özel Yaşamın Korunması

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, herkesin özel yaşamının korunmasını garanti altına alır. Bu kapsamda, kişisel verilerin korunması, evin dokunulmazlığı ve aile hayatının korunması gibi konular önem taşır. Özel yaşamın korunması, bireylerin temel haklarından biridir.

13. Adil Yargılanma Hakkı

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, herkesin adil bir yargılanma hakkına sahip olduğunu belirtir. Bu hak, suçluluğun kanıtlanıncaya kadar masumiyetin korunmasını, savunma hakkını ve tarafsız bir mahkeme tarafından yargılanma hakkını içerir.

14. Din ve Vicdan Özgürlüğü

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, herkesin din ve vicdan özgürlüğüne sahip olduğunu belirtir. Bu özgürlük, dinini değiştirme, inançlarını açıklama ve ibadet etme hakkını içerir. Din ve vicdan özgürlüğü, bireylerin özgürce inançlarını yaşama hakkını garanti altına alır.

15. Mülkiyet Hakkı

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, herkesin mülkiyet hakkına saygı gösterilmesini sağlar. Bu hak, kişinin mal varlığına sahip çıkma hakkını içerir. Devletler, mülkiyet hakkını sınırlarken adil bir dengeyi korumak zorundadır.

16. Göçmen ve Mültecilerin Hakları

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, göçmen ve mültecilerin haklarını korur. Bu kapsamda, sığınma hakkı, insanlık dışı muameleye karşı koruma, aile birleşimi hakkı gibi konular önem taşır. Göçmen ve mültecilerin hakları, insan hakları evrensel beyannamesiyle uyumlu olarak korunur.

17. Çocuk Hakları

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, çocuk haklarını korur. Bu kapsamda, çocukların eğitim hakkı, sağlık hakkı, korunma hakkı gibi konular önem taşır. Çocuk hakları, çocukların en iyi çıkarlarının gözetilmesini amaçlar.

18. Kadın Hakları

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, kadın haklarını korur. Bu kapsamda, kadına yönelik şiddetin önlenmesi, eşit işe eşit ücret ilkesi, cinsiyet ayrımcılığının önlenmesi gibi konular önem taşır. Kadın hakları, cinsiyet eşitliğini sağlamayı hedefler.

19. Engelli Hakları

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, engelli bireylerin haklarını korur. Bu kapsamda, engelli bireylerin eşitlik, erişilebilirlik, yaşam kalitesi gibi konular önem taşır. Engelli hakları, engelli bireylerin toplumsal hayata tam ve etkin katılımını sağlamayı amaçlar.