SoruCevap
Yeni Üye
- Katılım
- 17 Ocak 2024
- Mesajlar
- 350.999
- Çözümler
- 1
- Tepkime puanı
- 17
- Puan
- 308
- Yaş
- 36
Ataturk ve spor hakkında cok kısa bilgiler
Ataturk ve Spor
Turk sosyal bunyesinde spor hareketlerini duzenlemekle gorevli olanlar, Turk cocuklarinin spor hayatini yukseltmeyi dusunurken, sadece gosteris icin herhangi bir yarismada kazanmak emeliyle bir spor cizmezler Esas olan, butun, her yastaki Turkler icin beden egitimi saglamaktadir
Ataturk, her alanda oldugu gibi sporda da bilim yolundan ayrilmamayi tavsiye ederken, sporun onemi uzerinde de durmus ve ona yeni bir benlik kazandirmistir Musbet bilimlerin temellerine dayanan, guzel sanatlari seven, fikir terbiyesinde oldugu kadar, beden terbiyesinde de kabiliyeti arttirmis ve yukselmis olan erdemli, kuvvetli bir nesil yetistirmek, ana siyasetimizin acik dilegidir sozleriyle de bunu kanitlamistir Ulu Onderin Turk sporundaki ilk imzasini izcilikte gormekteyiz
1915 yilinda, Osmanli Genc Dernekleri Genel Mufettisligine atanmasindan kisa sure sonra bir rapor hazirlayarak zamanin hukumetine sunar Bu raporunda okullardaki cimnastik saatlerinin arttirilmasini teklif etmektedir Acik ve kati soyleyeyim ki, sporda muvaffak olmak icin her turlu muavenetten ziyade, butun milletce sporun mahiyeti ve kiymeti anlasilmis olmak ve ona kalben muhabbet ve onu vatani vazife telakki eylemek lazimdir diyen Ataya gore spor, her seyden once bir vatan vazifesidir Nitekim bunu, onun Canakkale Savasi ile ilgili bir anisinda da gormemiz mumkundur Soyle ki: Canakkale Savasi sirasinda kesif gorevine cikan bir Turk askeri, yakaladigi Ingiliz askerini girtlagindan tutup Mustafa Kemal Pasanin karsisina getirir Pasa, Ingiliz askerine, memleketinden kalkip buralara nicin geldigini sordugunda, Spor icin cevabini alir Mustafa Kemal: Bizim neferi nasil buldun? diye sorar Esir asker, Spor bilmiyor diye cevaplar Bunun uzerine Mustafa Kemal; Bana spor nedir? diye sorarlarsa verecegim cevap sudur: Spor, vatan ve milletin yuksek menfaatlerine tecavuz edenleri girtlagindan yakalayip memleket ve millet hadimlerinin huzuruna getirebilmek kabiyeti maddiyesi ve maneviyesidir demistir
Turkiyenin ilk spor teskilati olan Turkiye Idman Cemiyetleri Ittifaki 1922′de Istanbulda kurulmustu Cumhuriyet ilkelerine bagli olarak kurulun bu ilk spor cemiyetlerinin yoneticileri secimle belirlenmekte, bu yoneticiler de secimle her federasyonun (Atletizm, Futbol, Gures) yoneticilerini secmekteydiler Ilk Idman Cemiyetlerinin baskanligina Ali Sami Yen, asbaskanliklara da Burhan Felek ve Ali Seyfi getirilmisti Ataturk, Turk sporunun bu sekilde duzenlenmesine cok memnun olmus, Esas olan, butun, her yastaki Turkler icin beden terbiyesini saglamaktir diyerek, sporda hedefin halkin sagligi ve toplum sporu olduguna isaret etmistir Daha sonra, bu ittifakin yasal bir kurulus olan Beden Terbiyesi Genel Mudurlugune donusturulmesi 1938 yilinda yine Ataturkun direktifleriyle olmustur 18 Agustos 1923 tarihli hukumet programinda su cumlelere rastliyoruz; Maarifin vazifelerinden birincisi; cocuklarin terbiye ve talimi, ikincisi; halkin terbiye ve talimi, ucuncusu; milli guzidelerin yetistirilmesi icin lazim gelen vasitalarin izhar ve teminidir Goruluyor ki, Ataturk, cocuklar ve gencler kadar, halkin da egitilmesini ve spor yapmasini istemektedir Bu konuyu da hukumet programina alacak kadar ciddi bulmaktadir Turklerde sporun gecmisi hayli eski olmasina ragmen, spora modern bicimde egilinmesi, gereken onem ve degerin verilmesi ancak Cumhuriyetin ilanindan sonra mumkun olmustur Bunda Cumhuriyetin kurucusu Ataturkun cok onemli rolu vardir Bunun en carpici ornegine birkac aylik Cumhuriyet Turkiyesinde rastlanir Uzun suren savaslardan yeni cikmis, her tarafi yikik ve Osmanli doneminden cok agir dis borc yuklenmis olarak kurulan Turkiye Cumhuriyeti, o yokluklara ragmen butcesinden spora cok onemli bir pay ayirmistir Cumhuriyetin ilanindan iki bucuk ay sonra Bakanlar Kurulunun, Ataturk baskanliginda yapilan toplantisinda Idman Cemiyetleri Ittifakinin emrine 17000 TL verilmistir Bu para ile sporcularin, Pariste yapilacak Olimpiyat Oyunlarina en iyi bicimde hazirlanarak katilmalari saglanmistir Bir altinin 10 TL oldugu bir donemde yapilan 17000 TLlik bu yardim, Turkiye Cumhuriyeti devleti icin gercekten buyuk bir fedakarliktir Nitekim 1924 yili butcesine, Turk sporcularinin pek yararli ve gelecek icin umut verici calismalarinda yardim gorecekleri sozlerinin acik bir kaniti olarak, spor icin Ataturkun talimatiyla 50000 TL odenek konulmustur Yine 1924 yilinda yayinlanan Koy Yasasi, koylerde nisan alma, cirit, gures gibi koy oyunlarini ozendirici hukumlere yer vermistir
Ataturk, spor yapmaya da spora olan hayranligi kadar onem vermistir Istanbula her gelisinde Floryada denize girdigi, sik sik sandalla acilarak, bol bol kurek cektigi bilinmektedir Turk sporcusunda yalniz beden kuvveti ve yetenek degil, ayni zamanda iyi ahlak ve zekanin da bulunmasini istemis ve bu dusuncesini de; Ben sporcunun zeki, cevik ve ayni zamanda ahlaklisini severim sozleriyle dile getirerek, bir sporcunun nasil bir insan olmasi gerektigini anlatmistir Ata en iyi binen yalniz Turk erkekleri degildir Turk kadini da bu isi cok iyi bilir diyen Ataturkun sevdigi sporlardan biri de ata binmektir Savaslarda surekli ata binmis, sonra da firsat buldukca serbest bir spor olarak yapmistir Avrupa parkurlarinda Ataturkun Suvarileri adiyla nam salan Cevat Kula, Saim Polatkan, Cevat Gurkan ve Eyup Oncu adli dort subay binicimizden olusan Turk ekibinin uluslar arasi basarilari da Atayi cok memnun etmistir
Sporlar arasinda guresi de cok sevdigi bilinmektedir Bu nedenle guresle ilgili anilari coktur Italyanlari yenen Milli Gures Takimimizi Floryadaki Cumhurbaskanligi Koskunde yemege davet etmis, tek tek kutlamis ve agir siklet sampiyonumuz Coban Mehmete Beni de yener misin diye takilmistir Turk milleti anadan dogma sporcudur Henuz yurumeye baslayan koy cocuklarini bile harman yerinde guresirken gorursunuz sozu ile guresi, Turklerin milli sporu olarak nitelemistir Genc Turk cocuklari top oyunlarinda herhangi bir milletin cocuklari kadar talimli ve aliskin gorunmeyebilir Bundan muteessir olmaya luzum ve mahal yoktur demesine ragmen, o gunlerde Rusya ile yapilan macta yenilgi nedenleri konusunda Gunduz Kilici da siki bir sorguya cekmeyi ihmal etmemistir
1930 yilinda cikarilan Belediye Yasasi, belediyeler cocuk bahceleri, spor alanlari, yerel ihtiyaclara uygun stadyumlar yapmak ve isletme gibi yukumlulukler getirmistir 1932 yilinda Ataturkun talimatiyla kurulmakta olan halkevlerinin yapmasi gereken calismalar arasina spor da eklenir Halkevleri Teskilatinin Umumi Esaslarindan spor ve beden hareketleri, genclik terbiyesinin ve milli terbiyenin vazgecilemeyecek asli ve muhim bir bolumudur Bu nedenle Turk gecliginde ve Turk halkinda spor ve beden hareketlerine sevgi ve alaka uyandirmali, bunlar bir kitle hareketi, milli bir faaliyet haline getirilmelidir diyen buyun onder daha o yillarda, sporu kitle hareketinin de otesinde bir milli hareket olarak dusunmustur Boylece Onun ne kadar ilerici oldugu sporda da gozler onune serilmektedir Ataturk yarim asir once Istikbal goklerdedir diyerek havaciligin onemini vurgulamis ve spor dali olarak da benimsenmesini arzulamistir
3 Mayis 1935 gunu kurulan Turk Kusu ulu onderin Turk havaciligina en buyuk armaganidir Milli mucadeleye baslamak, Misaki Milliyi ilan etmek ve Kuvayi Milliyeyi kurmak amaciyla, Samsunda Anadolu topraklarina ayak bastigi 19 Mayis 1919 gununu de TBMMnin 20 Haziran 1938 tarihinde 3466 sayili karari ile Genclik ve Spor Bayrami olarak kabul edilmesini saglamistir Ataturkun direktifleriyle hazirlanan ve bugun de Turk Spor Orgutunun temelini olusturan 3530 sayili Beden Terbiyesi Kanunu 29 Haziran 1938 gunu kabul edilmistir Atanin hastaligi yuzunden, TBMMnin 1 Kasim 1938′deki acilisinda Basbakan Celal Bayar tarafindan okunan nutkunda spor icin soyledigi son sozleri soyledir: Her cesit spor faaliyetlerini, Turk gencliginin milli terbiyesinin ana unsurlarindan saymak lazimdir Bu iste hukumetin simdiye kadar oldugundan cok daha ciddi ve dikkatli davranmasi, Turk gencliginin spor bakimindan da milli heyecan icinde itina ile yetistirilmesi onemli tutulmalidir Turk gencliginin kulturde oldugu gibi spor sahasinda da idealine ulastirilmasi icin Yuksek Kurultayin kabul ettigi Beden Terbiyesi Kanununun takibine gecildigini gormekle memnunum Ataturkun olumu uzerine donemin en unlu gunluk spor gazetesi LAuto (Fransa)da yayinlanan makale aynen soyledir: Dunyada ilk defa beden egitimini zorunlu kilan devlet adamiydi Soylev ve kagit uzerinde kalmayan icraatlariyla, stadyumlar ve spor tesisleri yaptirdi Doneminde Turkiyede spor gittikce artan onem ve deger kazandi
Ataturk ve Spor
Turk sosyal bunyesinde spor hareketlerini duzenlemekle gorevli olanlar, Turk cocuklarinin spor hayatini yukseltmeyi dusunurken, sadece gosteris icin herhangi bir yarismada kazanmak emeliyle bir spor cizmezler Esas olan, butun, her yastaki Turkler icin beden egitimi saglamaktadir
Ataturk, her alanda oldugu gibi sporda da bilim yolundan ayrilmamayi tavsiye ederken, sporun onemi uzerinde de durmus ve ona yeni bir benlik kazandirmistir Musbet bilimlerin temellerine dayanan, guzel sanatlari seven, fikir terbiyesinde oldugu kadar, beden terbiyesinde de kabiliyeti arttirmis ve yukselmis olan erdemli, kuvvetli bir nesil yetistirmek, ana siyasetimizin acik dilegidir sozleriyle de bunu kanitlamistir Ulu Onderin Turk sporundaki ilk imzasini izcilikte gormekteyiz
1915 yilinda, Osmanli Genc Dernekleri Genel Mufettisligine atanmasindan kisa sure sonra bir rapor hazirlayarak zamanin hukumetine sunar Bu raporunda okullardaki cimnastik saatlerinin arttirilmasini teklif etmektedir Acik ve kati soyleyeyim ki, sporda muvaffak olmak icin her turlu muavenetten ziyade, butun milletce sporun mahiyeti ve kiymeti anlasilmis olmak ve ona kalben muhabbet ve onu vatani vazife telakki eylemek lazimdir diyen Ataya gore spor, her seyden once bir vatan vazifesidir Nitekim bunu, onun Canakkale Savasi ile ilgili bir anisinda da gormemiz mumkundur Soyle ki: Canakkale Savasi sirasinda kesif gorevine cikan bir Turk askeri, yakaladigi Ingiliz askerini girtlagindan tutup Mustafa Kemal Pasanin karsisina getirir Pasa, Ingiliz askerine, memleketinden kalkip buralara nicin geldigini sordugunda, Spor icin cevabini alir Mustafa Kemal: Bizim neferi nasil buldun? diye sorar Esir asker, Spor bilmiyor diye cevaplar Bunun uzerine Mustafa Kemal; Bana spor nedir? diye sorarlarsa verecegim cevap sudur: Spor, vatan ve milletin yuksek menfaatlerine tecavuz edenleri girtlagindan yakalayip memleket ve millet hadimlerinin huzuruna getirebilmek kabiyeti maddiyesi ve maneviyesidir demistir
Turkiyenin ilk spor teskilati olan Turkiye Idman Cemiyetleri Ittifaki 1922′de Istanbulda kurulmustu Cumhuriyet ilkelerine bagli olarak kurulun bu ilk spor cemiyetlerinin yoneticileri secimle belirlenmekte, bu yoneticiler de secimle her federasyonun (Atletizm, Futbol, Gures) yoneticilerini secmekteydiler Ilk Idman Cemiyetlerinin baskanligina Ali Sami Yen, asbaskanliklara da Burhan Felek ve Ali Seyfi getirilmisti Ataturk, Turk sporunun bu sekilde duzenlenmesine cok memnun olmus, Esas olan, butun, her yastaki Turkler icin beden terbiyesini saglamaktir diyerek, sporda hedefin halkin sagligi ve toplum sporu olduguna isaret etmistir Daha sonra, bu ittifakin yasal bir kurulus olan Beden Terbiyesi Genel Mudurlugune donusturulmesi 1938 yilinda yine Ataturkun direktifleriyle olmustur 18 Agustos 1923 tarihli hukumet programinda su cumlelere rastliyoruz; Maarifin vazifelerinden birincisi; cocuklarin terbiye ve talimi, ikincisi; halkin terbiye ve talimi, ucuncusu; milli guzidelerin yetistirilmesi icin lazim gelen vasitalarin izhar ve teminidir Goruluyor ki, Ataturk, cocuklar ve gencler kadar, halkin da egitilmesini ve spor yapmasini istemektedir Bu konuyu da hukumet programina alacak kadar ciddi bulmaktadir Turklerde sporun gecmisi hayli eski olmasina ragmen, spora modern bicimde egilinmesi, gereken onem ve degerin verilmesi ancak Cumhuriyetin ilanindan sonra mumkun olmustur Bunda Cumhuriyetin kurucusu Ataturkun cok onemli rolu vardir Bunun en carpici ornegine birkac aylik Cumhuriyet Turkiyesinde rastlanir Uzun suren savaslardan yeni cikmis, her tarafi yikik ve Osmanli doneminden cok agir dis borc yuklenmis olarak kurulan Turkiye Cumhuriyeti, o yokluklara ragmen butcesinden spora cok onemli bir pay ayirmistir Cumhuriyetin ilanindan iki bucuk ay sonra Bakanlar Kurulunun, Ataturk baskanliginda yapilan toplantisinda Idman Cemiyetleri Ittifakinin emrine 17000 TL verilmistir Bu para ile sporcularin, Pariste yapilacak Olimpiyat Oyunlarina en iyi bicimde hazirlanarak katilmalari saglanmistir Bir altinin 10 TL oldugu bir donemde yapilan 17000 TLlik bu yardim, Turkiye Cumhuriyeti devleti icin gercekten buyuk bir fedakarliktir Nitekim 1924 yili butcesine, Turk sporcularinin pek yararli ve gelecek icin umut verici calismalarinda yardim gorecekleri sozlerinin acik bir kaniti olarak, spor icin Ataturkun talimatiyla 50000 TL odenek konulmustur Yine 1924 yilinda yayinlanan Koy Yasasi, koylerde nisan alma, cirit, gures gibi koy oyunlarini ozendirici hukumlere yer vermistir
Ataturk, spor yapmaya da spora olan hayranligi kadar onem vermistir Istanbula her gelisinde Floryada denize girdigi, sik sik sandalla acilarak, bol bol kurek cektigi bilinmektedir Turk sporcusunda yalniz beden kuvveti ve yetenek degil, ayni zamanda iyi ahlak ve zekanin da bulunmasini istemis ve bu dusuncesini de; Ben sporcunun zeki, cevik ve ayni zamanda ahlaklisini severim sozleriyle dile getirerek, bir sporcunun nasil bir insan olmasi gerektigini anlatmistir Ata en iyi binen yalniz Turk erkekleri degildir Turk kadini da bu isi cok iyi bilir diyen Ataturkun sevdigi sporlardan biri de ata binmektir Savaslarda surekli ata binmis, sonra da firsat buldukca serbest bir spor olarak yapmistir Avrupa parkurlarinda Ataturkun Suvarileri adiyla nam salan Cevat Kula, Saim Polatkan, Cevat Gurkan ve Eyup Oncu adli dort subay binicimizden olusan Turk ekibinin uluslar arasi basarilari da Atayi cok memnun etmistir
Sporlar arasinda guresi de cok sevdigi bilinmektedir Bu nedenle guresle ilgili anilari coktur Italyanlari yenen Milli Gures Takimimizi Floryadaki Cumhurbaskanligi Koskunde yemege davet etmis, tek tek kutlamis ve agir siklet sampiyonumuz Coban Mehmete Beni de yener misin diye takilmistir Turk milleti anadan dogma sporcudur Henuz yurumeye baslayan koy cocuklarini bile harman yerinde guresirken gorursunuz sozu ile guresi, Turklerin milli sporu olarak nitelemistir Genc Turk cocuklari top oyunlarinda herhangi bir milletin cocuklari kadar talimli ve aliskin gorunmeyebilir Bundan muteessir olmaya luzum ve mahal yoktur demesine ragmen, o gunlerde Rusya ile yapilan macta yenilgi nedenleri konusunda Gunduz Kilici da siki bir sorguya cekmeyi ihmal etmemistir
1930 yilinda cikarilan Belediye Yasasi, belediyeler cocuk bahceleri, spor alanlari, yerel ihtiyaclara uygun stadyumlar yapmak ve isletme gibi yukumlulukler getirmistir 1932 yilinda Ataturkun talimatiyla kurulmakta olan halkevlerinin yapmasi gereken calismalar arasina spor da eklenir Halkevleri Teskilatinin Umumi Esaslarindan spor ve beden hareketleri, genclik terbiyesinin ve milli terbiyenin vazgecilemeyecek asli ve muhim bir bolumudur Bu nedenle Turk gecliginde ve Turk halkinda spor ve beden hareketlerine sevgi ve alaka uyandirmali, bunlar bir kitle hareketi, milli bir faaliyet haline getirilmelidir diyen buyun onder daha o yillarda, sporu kitle hareketinin de otesinde bir milli hareket olarak dusunmustur Boylece Onun ne kadar ilerici oldugu sporda da gozler onune serilmektedir Ataturk yarim asir once Istikbal goklerdedir diyerek havaciligin onemini vurgulamis ve spor dali olarak da benimsenmesini arzulamistir
3 Mayis 1935 gunu kurulan Turk Kusu ulu onderin Turk havaciligina en buyuk armaganidir Milli mucadeleye baslamak, Misaki Milliyi ilan etmek ve Kuvayi Milliyeyi kurmak amaciyla, Samsunda Anadolu topraklarina ayak bastigi 19 Mayis 1919 gununu de TBMMnin 20 Haziran 1938 tarihinde 3466 sayili karari ile Genclik ve Spor Bayrami olarak kabul edilmesini saglamistir Ataturkun direktifleriyle hazirlanan ve bugun de Turk Spor Orgutunun temelini olusturan 3530 sayili Beden Terbiyesi Kanunu 29 Haziran 1938 gunu kabul edilmistir Atanin hastaligi yuzunden, TBMMnin 1 Kasim 1938′deki acilisinda Basbakan Celal Bayar tarafindan okunan nutkunda spor icin soyledigi son sozleri soyledir: Her cesit spor faaliyetlerini, Turk gencliginin milli terbiyesinin ana unsurlarindan saymak lazimdir Bu iste hukumetin simdiye kadar oldugundan cok daha ciddi ve dikkatli davranmasi, Turk gencliginin spor bakimindan da milli heyecan icinde itina ile yetistirilmesi onemli tutulmalidir Turk gencliginin kulturde oldugu gibi spor sahasinda da idealine ulastirilmasi icin Yuksek Kurultayin kabul ettigi Beden Terbiyesi Kanununun takibine gecildigini gormekle memnunum Ataturkun olumu uzerine donemin en unlu gunluk spor gazetesi LAuto (Fransa)da yayinlanan makale aynen soyledir: Dunyada ilk defa beden egitimini zorunlu kilan devlet adamiydi Soylev ve kagit uzerinde kalmayan icraatlariyla, stadyumlar ve spor tesisleri yaptirdi Doneminde Turkiyede spor gittikce artan onem ve deger kazandi