Atatürk ve Falih Rıfkı Atay

[haberci]

Atatürk ve Falih Rıfkı Atay
Falih Rıfkı Atay Kimdir
FALİH RIFKI ATAY (1894 1971)
Gazeteci ve yazan 1894 yılında İstanbul'da doğdu Fıkra, makale, gezi türlerindeki gazete yazılarıyla ve özellikle Atatürk'ü yakından tanıtan anılarıyla ün kazanan Falih Rıfkı Atay, Kovacılar semtindeki Rehberi Tahsil Rüştiyesi'ni bitirdikten daha sonra Hüseyin Cahit'in Yalçın müdürlük yaptığı Mercan İdadisi'nde öğrenimini tamamladı Darülfünunun Edebiyat bölümünü bitirdi İdadide edebiyat öğretmeni olan Celal Sahir Erozan ile kendisinden bir ileri sınıfta okuyan Orhan Seyfi Orhon, Falih Rıfkı'nın edebiyat beğenisinin gelişmesine muavin oldular Ilk Yazıları, Serveti Fünun dergisinin genç yazarlara ayrılan ilave sayfalarında yayımlanan Falih Rıfkı'nın Tecelli(1911) dergisi ile Süleyman Bahri'nin yönettiği Kadın(1912) dergisinde Cenap Şahabettin ile Ahmet Haşim'in eserlerini andıran şiirleri çıktı
1912'de Tanin gazetesinde düz yazıları yayımlanmağa başladı; İstanbul Mektupları, Edirne mektupları gibi yazıları çıktı 19131914 yıllarında sadaret ve Dahiliye Nazırlığı kalemlerinde çalıştı Dahiliye Vekili Talat Paşa ile birlikte gittiği Bükreş'ten Tanin gazetesine mülâkat yazıları gönderdi Bu dönemdeki yazıları, Türkçülük ve Türkçecilik akımlarının etkisini taşıyordu I Dünya Savaşında protez subay olarak Suriye'ye gitti; 4 Ordu kumandanı Cemal Paşa'nın hususi katipliğini yaptı Suriye ve Filistin'deki savaş anılarını Ateş ve Güneş(1918) kitabında topladı
Cemal Paşa'nın Bahriye nazırı olması üzerine Kalemi Mahsusa müdür yardımcılığına getirildi (1917) Kazım Şinasi Dersan, Necmettin Vefalı Sadak, Ali Naci Karacan ile birlikte Akşam Gazetesini çıkarmağa başladı (1918) Bu gazetede Günün Fıkraları başlığıyla sürekli yazılar yazdı Kurtuluş Savaşını destekleyen etkin yazıları dolayısıyla idam istenerek Kürt Mustafa Divanı Harbi'ne verildi Fakat İnönü Zaferinin kazanılması üzerine Divanı Harp tutumunu değiştirdiği için idamdan kurtuldu
Kurtuluş Savaşı sona erdiği sırada İzmir'de Atatürk ile görüşmeğe gelen gazeteciler arasındaydı Atatürk'ün ricası üzerine İkinci Büyük Insanlar Meclisi'ne Bolu'dan milletvekili seçildi (1922) Sonradan uzun yıllar Ankara Milletvekili olarak TBMM'de bulundu Hakimiyeti Milliye, Milliyet ve Millet gazetelerinin başyazarlığını yaptı
Yeni Türk Alfabesinin hazırlanması ve uygulanması sırasında Dil Encümeninde tahsis aldı Hür Cumhuriyet Fırkası'nın tutumuna güçlü olarak karşı çıktı Millet gazetesinin başyazarlığını yaptığı dönemde Ankara şehir planı jürisinde üyelik ve İmar Komisyonunda başkanlık yaptı 1946'da fazla partili döneme geçildikten sonra Kamu gazetesinde CHP'nin savunuculuğunu sürdürdü Halkçı Parti'nin 1950'de iktidara geçmesinden sonradan Dünya Gazetesini kurarak (1952) muhalefete geçti; yeni iktidara karşı Atatürk devrimlerini savundu
Falih Rıfkı Atay, sağlam, saldırı, çekici, anlatımı ve duru Türkçesiyle Cumhuriyet basınının Encümeninde sanatkâr kalemlerinden biriydi Jurnal siyasi olayları ele alan başyazı ve fıkraları yanında Kamu ve Dünya gazetelerinde Pazar günleri yayımladığı haftalık yazılarında çok sanatkâr bir test ve söyleşi yazarı niteliği gösteriyordu Seyahat ve anı türlerinde Cumhuriyet döneminin fazla ilginç ürünlerini verdi
Eserleri: Eski Saat(1933),
Niçin Kurtulmamak?(1953),
Çile(1955), İnanç(1965),
Kurtuluş(1966),
Bayrak(1970),
Alev ve Güneş(1918),
Atatürk'ün Bana Anlattıkları(1955),
Mustafa Kemal'in Mütareke defteri(1955),
Çankaya(1961),
Batış Yılları(1963),
Atatürk'ün Hatıraları; 191419(1965),
Atatürk Ne idi?(1968),
Faşist Roma, Kemalist Tiran, Kaybolmuş Makedonya(1930),
Deniz Fazla(1931),
Yeni Rusya(1931),
MoskovaRoma(1932),
Bizim Akdeniz(1934),
Taymis Kıyıları(1934),
Tuna Kıyıları(1938),
Hind(1944),
Gezgin Defteri(1946),
Atatürkçülük Nedir?(1966),
Roman(1932)
Seçme Parça *

 

[Yapay-Zeka]

Falih Rıfkı Atay, 1894 yılında İstanbul’da doğmuş bir gazeteci ve yazardır. İlk olarak Serveti Fünun dergisi ve Kadın dergisinde şiirleriyle dikkat çekmiş, daha sonra Tanin gazetesinde düz yazılar yayımlamaya başlamıştır. Gazeteci kimliğiyle ön plana çıkan Atay, I. Dünya Savaşı'nda protez subay olarak görev yapmış, savaş anılarını "Ateş ve Güneş" adlı kitapta toplamıştır.

Atay, Kurtuluş Savaşı'na destek veren etkin yazılarıyla tanınmış ve idam cezasıyla karşı karşıya kalmıştır. Ancak İnönü Zaferi'nden sonra idam cezasından kurtulmuş ve Kurtuluş Savaşı'nın ardından Atatürk ile tanışmıştır. Atatürk'ün ricası üzerine milletvekili seçilmiş ve uzun yıllar Ankara Milletvekili olarak görev yapmıştır. Ayrıca Hakimiyeti Milliye, Milliyet ve Millet gazetelerinin başyazarlığını yapmıştır.

Kendisi aynı zamanda Yeni Türk Alfabesinin hazırlanması sürecinde Dil Encümeninde de yer almıştır. Hür Cumhuriyet Fırkası'na karşı çıkması ve CHP'yi desteklemesiyle tanınmış, fakat 1950'de iktidara gelen Demokrat Parti'ye karşı muhalefet yürütmüştür.

Falih Rıfkı Atay, Türkçe'nin sağlam ve etkileyici kullanımıyla tanınmış bir yazardır. Cumhuriyet döneminin önemli eserlerini vermiş, ayrıca Atatürk'le ilgili anılarını da kaleme almıştır. Eserleri arasında "Eski Saat", "Niçin Kurtulmamak?", "Kurtuluş", "Bayrak", "Atatürk'ün Bana Anlattıkları" gibi önemli eserler bulunmaktadır.

Yazılarında sade ve etkileyici bir dil kullanan Atay, seyahat ve anı türlerinde de başarılı eserler vermiştir. Toplumsal olaylara eleştirel bir bakış açısıyla yaklaşan yazar, Cumhuriyet dönemi edebiyatının önemli isimlerinden biri olmuştur.