Artroskopik Ön Çapraz Bağ Cerrahi Sonrası Rehabilitasyon

[SoruCevap]

Ön çapraz bağ femur lateral kondili posteromedialinden başlar,anterir-mediale yanlışsız devam edip tibiada medial interkondiler çıkıntının ön kısmına yapışır. Çapraz bağın fizyolojik yapısını ağır kollajen lifleri oluşturur. Fasiküllerin az bir kısmı elastik liflerden oluşmuştur. Çapraz bağın birincil işlevi femur ve tibia ortasındaki hareketi hudutları sınırlayarak stabiliteyi sağlamasıdır. Hiperekstansiyonu tesirler. İkinci olarak anatomik-fizyolojik hudutların ötesinde rotasyonların önlenmesi ve varus-valgus streslerinde yan bağlara dayanak olur.

Kronik mikrotravmalar yahut akut travmalar sonucu öçb parsiyel ve tam rüptüre uğrayabilir. Yaralanmaya sebep olan temel sebep eklemin ve bağların fizyolojik stabilite hudutlarının üstünde zorlanmasıdır. Süratli koşuda ani duruşlar yahut yüksek sıçrayıştan tek bacak üzerine düşme kopma sebeplerinde kıymetli yer meblağ.

Ön çapraz bağ kombine yırtıkları;

Fleksiyondaki dizin sabit tibia üzerinde femurun internal rotasyonu-abduksiyonu ile birlikte ,tibia üzerinde femurun adduksiyon,fleksiyon ve eksternal rotasyonu sonucunda gelişir. Bu yaralanma formları düz koşudan farklı olarak sabit bacak üstünde ani rotasyon ve koşu sırasında ani taraf değiştirmelerden kaynaklıdır. Yaralanma lokasyon ve şiddetini travma şiddeti ve formu belirler. Ön çapraz yaralanmaları yahut kopmaları art çapraz bağdan çok daha fazla görülür.

Akut evrede belirtiler ;

Ağrı

Şişlik

Hareket limitasyonu

Travma esnasında önemli ses,yırtılma ve boşa basma hissiyatı,

Yürüme ve basma zorluğu
Görüntüleme formüllerini haricinde Lachman Testi,Öne çekmece testi ve Pivot Shift testi kopma hakkında fikir verecek fizikî testlerdir. Öçb yırtıkları 3 evreye ayrılabilir. Evre 1: Bağda gerilme yahut küçük bir yrıtık vardır. Evre 2:öçb de kısmi yırtık vardır bağ uzunluğu zorlanmaya bağlı artmıştır.

Ön çapraz bağda parsiyel yırtık varsa ve artroskopik rekonstrüksiyon cerrahisi yapılmışsa rehabilitasyon örneği şu biçimde olabilir.

Ön çapraz bağ cerrahisi sonrası rehabilitasyonu fazlara ayırarak şöyle özetleyebiliriz:

.

Erken fazda (0-2 hafta)

️hekim tavsiyesi ile dizlik kullanımı

️Ağrı ve ödem denetimi

️Tam pasif diz ekstansiyon sağlanması

️Kademeli diz fleksiyonu çalışması( gaye 90 derece)

️Qdc kas denetimi sağlanması

️Bağımsız yürüme çalışmaları

️Buz uygulaması

️Elevasyon

️Qdc izometrik egz.

️Köprü egz

️NMES

.

Faz-1(2-4 hafta)

️Tam diz extansiyon çalışması

️Diz fleksiyonu dereceli artışa devam edilecek

️Qdc antrenmanlarına devam

️Patellar mobilizasyon

️yumuşak hamstring germe

️Yüzüstü askı antrenmanı

️Yüzükoyun izometrik diz fleksiyon antrenmanları

️Dirençli dbk idmanı

️Köprü antrenmanı

️therabanla Clam idmanları

️Leg press egz.

️Kalça kas kuvvetlendirme

️Therabandla 4 istikamet kas kuvvetlendirme

️Denge ve propriosepsiyon egz.

.

Faz-2 (5-8 hafta)

️Lateral plank durumunda clam idmanı

️Qdc,hamstring ve iliotibial bant idmanları

️Dirençsiz sabit bisiklet antrenman

️Dirençli hamstring kuvvetlendirme idmanları

️Dirençli köprü antrenmanı

️Dört tarafa tekmeleme idmanları

️Squat ve lunge egzersizi(uygun açılarda)

️Basamak idmanları

️Denge ve proprisepsiyon egzersizleri(pertürbasyon eklendi)

️Therabandla yürüme antrenmanları

.

Faz -3

️Dirençli açık kinetik Qdc idmanları

️denge ve propriosepsiyon antrenmanları

️Squat egzersizleri(uygun açılarda)

️Theraband ve kum torbaları ile rezistif idmanlar

️ Faz 2 egzersizlerindr ilerleme

️ Kuvvetlendirme idmanları

.

Faz -4(3-6 ay)

️Denge,kuvvetlendirme ve propriosepsiyon antrenmanlarına devam

️ilgili Spora spesifik antrenmanlar

️Pliometrik idmanlar

️İleri seviye koşu ve çeviklik çalışmaları