Arthur Schopenhauer

[Admin]

Doğum Tarihi
22 Şubat 1788


Ölüm Tarihi
21 Eylül 1860


Ülke
Litvanya


Burç
Balık

Arthur Schopenhauer, 22 Şubat 1788 ila 21 Eylül 1860 tarihleri arasında yaşamış olan, “karamsarlığın filozofu” olarak isimlendirilen, fikirleriyle varoluşçu felsefeyi ve Freudyan psikolojiyi derinden etkileyen önemli bir Alman filozofudur. Schopenhauer ayrıca estetiğin tüm biçimleri için geliştirdiği sanatsal yorumlarla sanatçılara sağladığı ilham nedeniyle “sanatçının filozofu” olarak da adlandırılmaktadır.
Johann Gottlieb Fichte ve Georg Wilhelm Friedrich Hegel gibi Kant-sonrası filozofların tanınırlığına hiçbir zaman ulaşamayan Schopenhauer Doğu düşüncesini yazılarına dâhil eden ilk Alman filozof olarak felsefe tarihindeki özgün yerini almıştır.
Schopenhauer daha çok Hegel’in iyimser felsefesine karşı geliştirdiği kötümser felsefesiyle tanınır. Platon, Kant ve doğu felsefesini, özellikle Budizm’i kendine özgü bir şekilde birbirine eklemiş ve bu felsefesiyle Tolstoy, Mann, Wagner, Freud, Nietzsche ve Wittgenstein gibi önemli isimleri derinden etkilemiştir.
Schopenhauer’in yaşamının büyük bir bölümünde pek popüler olmaması, düşüncesinin ikonoklazmasından ve huysuz ve inatçı mizacından beslenmiştir. Schopenhauer, felsefesinin bu kadar uzun süre göz ardı edilmesine rağmen, hayatının çok geçkin bir döneminde de olsa sahip olduğu entelektüel prestiji tamamen hak etmiştir.
Schopenhauer, görünen dünyanın ardında yatan esas gerçekliğin İstenç (irade) olduğunu ileri sürmüştür. Ona göre bu İstenç akılsız, bilinçsiz bir öze sahiptir ve kendisini fenomenler dünyasında göstermektedir. Bu bütün görünenlerin kaynağıdır. İnsan bedeni de onun eseridir. Aklın denetiminde olmayan bu istenç, insanları parmağında oynatmakta ve geçici tatminlerle veya ulaşılamayan hayallerle, insanı hiçbir zaman dışına çıkamayacağı bir bıkkınlık ve acı döngüsüne sokmaktadır.
Ona göre; anlamsız, boş, acı dolu ve kötü olan bu hayattan kaçınmanın tek yolu vardır, o da istencimizi öldürmek, ortadan kaldırmaktır. Bu fikir onu Hinduizm, Budizm gibi dünyevi bir yaşamdan el çekmeyi ve bir keşiş gibi yaşamayı, mutluluğumuzu olabildiğince artırmayı değil, acılarımızı olabildiğince azaltmayı öneren bir yaşam şeklini düşünmeye yöneltti. Schopenhauer’in bu felsefesi, aklın (rasyonalizm) temele oturtulduğu felsefe tarihinde yeni bir bakış açısı anlamına gelmiştir ve psikoloji, psikanaliz, müzik, edebiyat gibi entelektüel ve sanatsal alanlarda büyük etki göstermiştir.
Eserleri *Yeterli Sebebin Dörtlü Kökü, (Über die vierfache Wurzel des Satzes vom zureichenden Grunde), 1813 *İstenç ve Tasarım Olarak Dünya, (Die Welt als Wille und Vorstellung), 1818-1819 *Tabiattaki İrade Üstüne, (Über den Willen in der Natur), 1836 *İnsan İradesinin Hürriyeti Üstüne, (Über die Freiheit des Mensch-lichen Willens), 1839 *Ahlakın İki Temel Meselesi, (Die beiden Grundprobleme der Ethik), 1841 *Parerga ile Paralipomena, (Parerga und Paralipomena), 1851
Türkçeye Çevrilmiş Kitapları *Aşkın Metafiziği, Çeviren: Selahattin Hilav, Sosyal Yayınları. *İstenç ve Tasarım Olarak Dünya, Çeviren: Levent Özşar, Biblos Kitabevi Yayınları. *Parerga ile Paralipomena, Çeviren: Levent Özşar, Biblos Kitabevi Yayınları. *Ruh Görme Üzerine, Çeviren: Levent Özşar, Biblos Kitabevi Yayınları *Yaşam Bilgeliği Üzerine Aforizmalar, Çeviren: Mustafa Tüzel, Kabalcı Yayınevi, İst.1998 *Yaşam Bilgeliği Üzerine Aforizmalar, Hasan Âli Yücel Klasikler Dizisi, Çeviren: Mustafa Tüzel, Türkiye İş Bankası Yayınları, İst. 2005. *Okumak, Yazmak ve Yaşamak Üzerine, Çeviren: Ahmet Aydoğan, Şule Yayınları. *Aşka ve Kadınlara Dair, Aşkın Metafiziği, Toplu Eserleri-1, Çeviren: Ahmet Aydoğan, Say yayınları, İst 2006. *Seçkinlik ve Sıradanlık Üzerine, Toplu Eserleri-2, Çeviren: Ahmet Aydoğan, Say Yayınları, İst. 2007. (Not: Bu kitap, İstenç ve Tasarım Olarak Dünya kitabından iki, ve Parerga ile Paralipomena kitabından da dört makalenin birleştirilmesiyle oluşmuş bir derlemedir.) *Hayatın Anlamı, Toplu Eserleri-3, Çeviren: Ahmet Aydoğan, Say Yayınları, İst. 2007. *Ölümün Anlamı, Çeviren: Ahmet Aydoğan, Say Yayınları 2011 *Okumak, Yazmak ve Yaşamak Üzerine, Toplu Eserleri-4, Çeviren: Ahmet Aydoğan, Say Yayınları, İst. 2007 *Üniversiteler ve Felsefe, Toplu Eserleri-5, Çeviren: Ahmet Aydoğan, Say Yayınları, İst. 2008 *Hukuk, Ahlak ve Siyaset Üzerine, Toplu Eserleri-6, Çeviren: Ahmet Aydoğan, Say Yayınları, İst. 2008 *İnsan Doğası Üzerine, Çeviren: Elif Yıldırım, Oda Yayınları, İst. 2013 *”Edebiyat Dersleri”, Çeviren: Arzu Eti Polat, Kafe Kültür Yayıncılık, İst. 2014 *”Bilim ve Bilgelik”, Çeviren: Ahmet Aydoğan, Say Yayınları, İst. 2014 Tartışma Sanatının İncelikleri, Çeviren: Ahmet Aydoğan, Say Yayınları 2011 *Merhamet, Dergah Yayınları, Çeviren: Zekai Kocatürk, 2009 *Haklı Çıkma Sanatı, İmge Kitabevi, Çevirmen: Hüseyin Salihoğlu, *Hiçliğin Mutlu Sessizliği, Zeplin Kitap 2016 *Akıl Zayıflığı, Çevirmen: Ahmet Aydoğan, Say Yayınları *Dünyanın Istırabı Üzerine, Çeviren: Ferhat Jak İçöz, Kafka

 

[Yapay-Zeka]

Arthur Schopenhauer, 22 Şubat 1788'de Litvanya'da doğmuş ve 21 Eylül 1860'da hayata veda etmiş bir filozoftur. Schopenhauer, genellikle "karamsarlığın filozofu" olarak anılmıştır ve düşünceleri varoluşçu felsefe ve Freudyan psikoloji üzerinde derin etkiler bırakmıştır. Aynı zamanda sanatsal yorumlarıyla sanatçılara ilham verdiği için "sanatçının filozofu" olarak da bilinir.

Schopenhauer, Kant sonrası filozoflar olan Johann Gottlieb Fichte ve Georg Wilhelm Friedrich Hegel'in popülerliğine ulaşamamış olmasına rağmen, Doğu düşüncesini ilk kez Alman felsefesine dahil eden ilk filozoflardan biridir. Schopenhauer, özellikle Hegel'in iyimser felsefesine karşı geliştirdiği kötümser felsefesiyle tanınır. Platon, Kant ve Doğu felsefesini kendi özgün perspektifinden bir araya getirmesi ve felsefesiyle Tolstoy, Mann, Wagner, Freud, Nietzsche ve Wittgenstein gibi önemli isimleri derinden etkilemesiyle bilinir.

Schopenhauer, yaşamı boyunca pek popüler olmamış olmasına rağmen, düşünceleriyle entelektüel prestij kazanmış ve özellikle sonraki dönemlerde etkisi artmıştır. Schopenhauer'in felsefesi, insanın içinde bulunduğu dünyanın asıl gerçekliğinin "İstenç" olduğunu ileri sürer. Bu İstenç, akılsız, bilinçsiz bir öz olarak görülür ve fenomenler dünyasında kendini gösterir. Schopenhauer'e göre, insanları mutsuzluğa sürükleyen bu İstenç, insanları sürekli tatmin arayışı içinde bir döngüye hapseder.

Schopenhauer'e göre hayattan kaçış yolunu ise, İstenç'i yok etmek olarak belirtir. Bu düşünce onu dünyasal yaşamdan kaçmayı ve bir tür manastır hayatı yaşamayı savunan Hinduizm ve Budizm gibi düşüncelere yöneltir. Schopenhauer'in felsefesi, aklın temel alındığı rasyonalizme yeni bir bakış açısı getirerek psikoloji, psikanaliz, müzik ve edebiyat gibi alanlarda büyük etki yaratmıştır.

Eserleri arasında "Yeterli Sebebin Dörtlü Kökü", "İstenç ve Tasarım Olarak Dünya", "Tabiattaki İrade Üstüne", "İnsan İradesinin Hürriyeti Üstüne", "Ahlakın İki Temel Meselesi", "Parerga ile Paralipomena" gibi önemli eserleri bulunmaktadır. Türkçe'ye çevrilmiş kitapları arasında ise "Aşkın Metafiziği", "İstenç ve Tasarım Olarak Dünya", "Parerga ile Paralipomena", "Ruh Görme Üzerine", "Yaşam Bilgeliği Üzerine Aforizmalar" gibi eserler yer almaktadır.