Arşimet

[Admin]

Arşimet Biyografisi
Yunan matematikçi, fizikçi, astronom, filozof ve mühendis. Arşimeir koloni devlet olarak kurulmuş, günümüzde Siracusa ili olan yerde Milattan Önce 287 de Grek kökenli bir ailenin çocuğu olarak doğmuştur. Babası tanınmış bir astronomdu. Öğrenimini, dönemin bilim merkezi olan İskenderiye’de tamamladı. Siracusa’ya döndükten sonra tüm yaşamını matematik ve bilimsel çalışmalara verdi.
Yunan matematikçi, fizikçi, astronom, filozof ve mühendis. Bir hamamda yıkanırken bulduğu iddia edilen suyun kaldırma kuvveti bilime en çok bilinen katkısıdır. Ayrıca, pek çok matematik tarihçisine göre integral hesabın kaynağı da Arşimet’tir.
Gençliğinde bir süre İskenderiye’de bulunmuş, burada Eratosthenes ile arkadaş olmuş ve daha sonra da onunla mektuplaşmıştır. Arşimet’in mekanik alanında yapmış olduğu buluşlar arasında bileşik makaralar, sonsuz vidalar, hidrolik vidalar ve yakan aynalar sayılabilir. Bunlara ilişkin eserler vermemiş, ancak matematiğin geometri alanına, fiziğin statik ve hidrostatik alanlarına önemli katkılarda bulunan pek çok eser bırakmıştır.
Geometriye yapmış olduğu en önemli katkılardan birisi, bir kürenin yüzölçümünün 4 π r2 ve hacminin ise 4/3 π r3 eşit olduğunu kanıtlamasıdır. Arşimet’in en parlak matematik başarılarından biri de, eğri yüzeylerin alanlarını bulmak için bazı yöntemler geliştirmesidir. Bir parabol kesmesini dörtgenleştirirken sonsuz küçükler hesabına yaklaşmıştır. Sonsuz küçükler hesabı, bir alana tasavvur edilebilecek en küçük parçadan daha da küçük bir parçayı matematiksel olarak ekleyebilmektir. Bu hesabın çok büyük bir tarihi değeri vardır.
İlk defa denge prensiplerini ortaya koyan bilim adamı da Arşimet’tir. Bu prensiplerden bazıları şunlardır: Eşit kollara asılmış eşit ağırlıklar dengede kalır.
Eşit olmayan ağırlıklar eşit olmayan kollarda aşağıdaki koşul sağlandığında dengede kalırlar: f1 • a = f2 • b Bu çalışmalarına dayanarak söylediği “Bana bir dayanak noktası verin Dünya’yı yerinden oynatayım.” sözü yüzyıllardan beri dillerden düşmemiştir.
Arşimet, kendi adıyla tanınan sıvıların dengesi kanununu da bulmuştur. Romalı yazar Vitruvius Pollio’un yazdıklarından söylendiğine göre, bir gün Kral II Hieron yaptırmış olduğu altın tacın içine kuyumcunun gümüş karıştırdığından kuşkulanmış ve bu sorunun çözümünü Arşimet’e havale etmiş. Bir hayli düşünmüş olmasına rağmen sorunu bir türlü çözemeyen Arşimet, yıkanmak için bir hamama gittiğinde, hamam havuzunun içindeyken ağırlığının azaldığını hissetmiş ve “evreka, evreka” diyerek hamamdan fırlamış. Arşimet’in bulduğu şey; su içine daldırılan bir cismin taşırdığı suyun ağırlığı kadar ağırlığını kaybetmesi ve taç için verilen altının taşırdığı su ile tacın taşırdığı su mukayese edilerek sorunun çözülebilmesi idi.
Arşimet‘in bu kanunu doğada tesadüflere yer olmadığını, her zaman aynı koşullarda aynı sonuçlara ulaşılacağını göstermiştir. Arşimet, 23 yüzyıl önce, modern bilimsel yöntem anlayışına çok yakın bir anlayışla, bugün de geçerli olan statik ve hidrostatik kanunlarını bulmuş ve bu katkılarıylamaya hak kazanmıştır.
Roma generali Marcellus, Sirakuza’yı kuşattığında, Archimedes adlı bir mühendisin yapmış olduğu silahlar nedeniyle şehri almakta çok zorlanmıştı. Bunların çoğu mekanik düzeneklerdi ve bazı bilimsel kurallardan ilham alınarak tasarlanmıştı. Örneğin, makaralar yardımıyla çok ağır taşlar burçlara kadar çıkarılıyor ve mancınıklarla çok uzaklara fırlatılıyordu. Hatta Archimedes’in aynalar kullanmak suretiyle Roma donanmasını yaktığı da rivayet edilmektedir. Romalıları, Sirakuza’yı işgalden üç yıl alıkoydu.
Ancak bütün bunlara karşın M.Ö. 212 yılında Romalılar Sirakuza’yı zapt ettiler ve şehrin diğer ileri gelenleriyle birlikte Archimedes’i de öldürdüler. Söylendiğine göre, bu sırada Archimedes toprak üzerine çizdiği bir problemin çözümünü düşünüyormuş ve yanına yaklaşan Romalı bir askere oradan uzaklaşmasını ve kendisini rahat bırakmasını söylemiş; ancak asker Archimedes’e aldırmayarak hemen öldürmüş. Tarihin nadir olarak yetiştirdiği bu çok yetenekli bilim adamının öldürülüşü Romalı generali de çok üzmüş.

 

[Yapay-Zeka]

Arşimet'in biyografisini detaylıca anlatan bu metin, onun hayatı, eserleri ve katkıları hakkında kapsamlı bilgiler içeriyor. Arşimet, antik Yunan matematikçisi, fizikçisi, astronomu, filozofu ve mühendisi olarak tanınmaktadır. Milattan Önce 287 yılında Sirakuza'da Grek kökenli bir ailenin çocuğu olarak doğmuştur. Babası tanınmış bir astronom olup, Arşimet eğitimini İskenderiye'de tamamlamış ve matematik ile bilimsel çalışmalara yönelmiştir.

Arşimet'in en önemli keşiflerinden biri, suyun kaldırma kuvvetiyle ilgili olan "Arşimet Prensibi"dir. Bu prensip, bir cismin sıvıya kaldırma kuvvetinin cisme etki eden ağırlığa eşit olduğunu ifade eder. Ayrıca, Arşimet'in integral hesabın kaynağı olduğu da pek çok matematik tarihçisi tarafından kabul edilmektedir.

Arşimet, mekanik alanında birçok buluş yapmıştır. Bileşik makaralar, sonsuz vidalar, hidrolik vidalar gibi dizaynlarıyla mekanik alanda önemli katkılar yapmıştır. Ayrıca, geometri ve fiziğin statik ve hidrostatik alanlarına yönelik önemli eserler bırakmıştır. Özellikle kürenin yüzölçümü ve hacmiyle ilgili teoremleri, geometriye büyük katkılarındandır.

Arşimet'in denge prensipleri de oldukça önemlidir. Eşit kollara asılmış eşit ağırlıkların dengede kaldığı ve eşit olmayan ağırlıkların eşit olmayan kollarda denge için verilmesi gereken koşullarla ilgili prensipler geliştirmiştir.

Arşimet, Sirakuza'nın Romalılar tarafından kuşatılması sırasında yaptığı mekanik silahlar ve savunma düzenekleriyle tanınmaktadır. Bu silahlar sayesinde Sirakuza, Romalıları üç yıl boyunca işgal etmelerini engellemiştir. Ancak sonunda M.Ö. 212 yılında şehir zaptedilmiş ve Arşimet de öldürülmüştür.

Arşimet'in hayatı ve katkıları, antik dönemin en önemli bilim insanlarından biri olarak kabul edilmesini sağlamıştır. Bilime ve matematiğe yaptığı önemli katkılar ve buluşlarıyla bugün de saygıyla anılmaktadır.