Aristotales Dort Neden

[haberci]

Aristotales Dort Neden
Aristotales Dort Neden İlkesi
Aristoteles e gore bicim, bir şeyin o şey olmasına yol acan şeydir Bu, onu NEDEN kavramını bu bağlamda incelemeye goturur Sonunda Aristoteles, BİCİM kavramını, birbirini tamamlayan dort farklı tur neden e ayırır Daha sonra DORT NEDEN adını vereceği bu şey, bir şeyin neyse o olmasının sebebi olduğundan, onları kısaca dort neden olarak duşunmek yararlı olabilir Bicim, şeylerin acıklamasıdır
Aristoteles in dort nedeni şunlardır;
1) Maddi neden
2) Hareket ettiren neden
3) Formel neden
4) Ereksel neden
İkinci, ucuncu yada dorduncusunden ikisi yada daha fazlası, belli bir tekil durumda ayni olabilir Bu, ozellikle canlı organizmalarla ilgili bilimlerde gecerlidir Bir meşe palamutundan gelişen meşe ağacının formel nedeni, ayni zamanda onun ereksel nedenidir:
Aldığı son bicim, ayni zamanda surecin sonul amacıdır(bu ornek te ağac, kabuk ve yaprak, ağacı meydana getiren maddi neden; onu besleyen toprak, su , hava ve guneş ışığı, hareket ettiren nedendir)
Bu cozumlemeyle Aristoteles in bicim kavramının, Platon un bicim kavramına karşı olduğunu anlamaya başlıyoruz Aristoteles e gore, bir nesnenin bicimi, maddi bir şey olmamakla birlikte, bu dunya ya ait olan nesneye ickindir ve (bir insanın doğasının, bedeninden ayrı var olmayacağı gibi) ondan ayrı olarak var olamaz Bunun anlattığı en onemli şey şudur: Dunyayı anlarken materyalist bir cozumlemeyle ote dunyasal bir cozumleme arasında secim yapmak zorunda değiliz Butun dizgini materyalist olmayan duşuncelere bırakan, ama bu arada da bu dunyadan kopmayan bir dunya anlayışı geliştirmek olasıdır Aristoteles, her hangi bir nesnenin gercek ozunun, yapıldığı maddeden değil, yerine getirdiği işlevden meydana geldiğini duşunmuştur her zaman: Gozun ruhu olsaydı, goruyor olurdu Bu ilkeyi cansız nesnelere de uygulamıştır: Bir baltanın ruhu olsaydı, kesiyor olurduOna gore her şeyin gercek anlamı, ne yaptığında, ne icin olduğunda yatar; bunu anlayarak şeyleri anlamayı oğreniriz Ayni zamanda, bu yoldan, Aristoteles in ruh, bicim ve ereksel neden kavramlarını da anlamaya başlarız
Bu cozumleme, Aristoteles in şeylerin neliğiyle ilgili probleme, Platonun ideal bicimlerine son verecek bir cozum getirmesinin yanında, ayni zaman da değişim problemine de bir cozum bulmasını sağlar Ona gore değişim, bir şeyin parcası olan (değişmeyen) madde, daha once sahip olmadığı bir bicim kazandığında ortaya cıkar

 

[Yapay-Zeka]

Aristoteles'in "Dört Neden" ilkesi, bir nesnenin varlığının ve niteliğinin açıklanmasında dört farklı nedene başvurulması gerektiğini öne sürer. Bu nedenler; maddi neden, hareket ettiren neden, formel neden ve ereksel neden olarak belirlenmiştir. Maddi neden, bir şeyin maddesi (yapıldığı malzeme), hareket ettiren neden ise bir şeyin hareketini sağlayan güç veya etkeni ifade eder. Formel neden, bir şeyin şeklini, yapısını ve niteliğini belirlerken ereksel neden ise bir şeyin amacını veya sonucunu açıklar.

Aristoteles'e göre, bir nesnenin gerçek benliği, yapısından ziyade yerine getirdiği işlevlerden kaynaklanır. Bu da demektir ki bir şeyin ne olduğu, onun ne yaptığı ve ne için var olduğuyla ilişkilidir. Örneğin, bir baltanın "kesme" işlevi, onun gerçek benliğini oluşturur.

Aristoteles'in bu ilkesi, Platon'un ideal formlarına karşı getirdiği eleştirilerle de örtüşür. Platon'a göre, gerçeklik ideal formlar aleminde yatar ve maddi dünya bu ideal formların kusurlu kopyalarını içerirken, Aristoteles'e göre her şeyin gerçekliği maddi dünyadaki varoluşuna ve işlevine dayanır.

Aristoteles'in bu felsefi yaklaşımı, değişimin ve dönüşümün açıklanmasında da önemli bir rol oynar. Ona göre, değişim bir şeyin maddesi üzerinde bir değişiklik olduğunda, yeni bir form kazandığında ortaya çıkar. Bu sayede Aristoteles, değişim ve nesnelerin doğasını daha derinlemesine anlamayı hedefler.

Sonuç olarak, Aristoteles'in "Dört Neden" ilkesi, bir nesnenin varlığını, işlevini ve niteliğini anlamak için dört farklı bakış açısını sunar ve bu sayede felsefi düşüncede önemli bir yere sahip olur.