Anlamca Kaynaşmış Bileşik Fiiller

[theking]

bileşik fiillerin özellikleri - bileşik eylemler - bileşik fiiller nasıl oluşur - dilbilgisi dersi konu anlatımı

Anlamca kaynaşmış bileşik eylemler, bir araya gelen ad ve eylemden kimi zaman birinin kimi zamanda her ikisinin gerçek anlamlarından uzaklaşarak anlamca kaynaşmasıyla oluşan bileşik eylemlerdir.

Anlamca kaynaşmış bileşik eylemler, şu yollarla oluşabilir:

-Bir eylemin, eylemsi ya da yardımcı eylemle birleşmesiyle meydana gelebilirler.

Örnek:

Göresi gel(mek)

Ağlayacağı tut(mak) Bu bileşik eylemde, ikinci sözcük (eylem) gerçek anlamından uzaklaşmıştır.

Bilmezlikten gel(mek) .

Bitirmiş ol(mak)

-Ad soylu sözcüklerle bir eylemin birleşmesinden meydana gelebilirler.

Örnek:

Hasta düş(mek) Bu bileşik eylemlerde, ad soylu sözcükler

Acı çek(mek) gerçek anlamını korurken, eylemler

Nasihat ver(mek) gerçek anlamından uzaklaşır.

Yalan at(mak)


-Hem ad hem de eylemin gerçek anlamından uzaklaşarak bir deyim grubu oluşturmasından meydan gelen birleşik eylemler.

Örnek:

Abayı yak(mak)


Çam devir(mek)


Başı göğe er(mek)


Kaşıkla yedirip sapıyla göz çıkar(mak)


UYARI: Ad eylemin gerçek anlamını yitirdiği ancak deyim oluşturmayan ve bitişik yazılan birleşik eylemler de vardır.


Örnek:

Varsay(mak)


Vazgeç(mek)

Elver(mek)

Öngör(mek)


-Cümlenin öğelerine ayrılmasında birleşik eylemler bir bütün olarak ele alınmalı, aynı öğeyi oluşturduklarına dikkat edilmeli, bölünmemelidir.





alıntı