Anayasaya aykiriligi kimler tarafindan ileri surulebilir?

[Admin]

Anayasaya aykırılığı kimler tarafından ileri sürülebilir?​

Kanunların, kanun hükmündeki kararnamelerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün veya bunların belirli Madde ve hükümlerinin şekil ve esas bakımından Anayasaya aykırılığı iddiasıyla Anayasa mahkemesinde doğrudan doğruya iptal davası açabilme hakkı, Cumhurbaşkanına, iktidar ve ana muhalefet partisi Meclis grupları …
Itiraz kim veya kimler tarafından ileri sürülebilir?
İtiraz başvurusunda bulunan merci bir mahkeme olmalıdır. Görülmekte olan bir dava bulunmalıdır. Anayasa’ya aykırılığı ileri sürülen kanun, kanun hükmünde kararname ya da Cumhurbaşkanlığı kararnamesi davada uygulanacak kural niteliğinde olmalıdır.

Anayasaya aykırı kanun olur mu?​

Aksi takdirde, ciddi bulmama ihtimali dikkate alındığında, konu Ana yasa Mahkemesine intikal etmeyecektir. Bu halde, Anayasaya Mahkemesi Yargılamasından geçmeyen kanun maddesinin Anayasaya aykırı olup olmadığı öğrenilemeyecektir. Anayasaya aykırı olduğu konusunda şüpheli kanun olarak kalacaktır.
Kanunların anayasaya aykırı olmaması gerekir bunun denetimi nasıl gerçekleşir?
Anayasanın, yasama organının yaptığı yasaların anayasaya aykırı olamayacağı yönündeki emredici hükmüne rağmen, yasa koyucu, anayasaya aykırı işlem yapar ise; kanunların anayasaya uygunluğunun yargısal denetimini yapacak bir mekanizma oluşturulmuştur ki; buna Anayasa Mahkemesi, bu yargıya da anayasa yargısı denmiştir.
Kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün veya bunların belirli madde ve hükümlerinin şekil ve esas bakımından anayasaya aykırılığı iddiasıyla Anayasa Mahkemesi’nde doğrudan doğruya açılan davaya iptal davası denmektedir (Anayasa m.150).
Kanunların esas bakımından anayasaya aykırılığı iddiasıyla iptal davası açma süresi kaç gündür?
Ancak, olağanüstü ve savaş hallerinde çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin şekil ve esas bakımından anayasaya aykırılığı iddiasıyla Anayasa Mahkemesi’nde dava açılamaz. Dava açma süresi iptali istenen normun resmî gazetede yayımlanmasından başlayarak 60 gündür.

Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin anayasaya aykırı olması nedeniyle açılan iptal davasına hangi mahkeme bakar?​

Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasa’ya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetler.
Anayasa Mahkemesine iptal davası açma yetkisi kimler açabilir?
Maddesine göre iptal davası açabilme yetkisi Cumhurbaşkanına, Türkiye Büyük Millet Meclisinde en fazla üyeye sahip iki siyasi parti grubuna ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az beşte biri tutarındaki üyelere aittir.

Kanunların anayasaya aykırılığı halinde hangi yol izlenir?​

Anayasa Mahkemesi, kanunların, kanun hükmünde kararnamelerin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetler. Anayasa değişikliklerini ise sadece şekil bakımından inceler ve denetler.
Anayasaya aykırılık iddiası nedir?
Bakılmakta olan bir davada mahkeme, davaya uygulanacak bir kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin hükümlerinin Anayasa’ya aykırı olduğu kanaatine varırsa veya taraflardan birinin bu yöndeki iddiası ciddi görürse anayasaya aykırılık iddiasıyla dosyayı Anayasa Mahkemesine gönderir (Anayasa 152).
Şekil bakımından denetleme, Cumhurbaşkanınca veya Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin beşte biri tarafından istenebilir. Kanunun yayımlandığı tarihten itibaren on gün geçtikten sonra, şekil bozukluğuna dayalı iptal davası açılamaz; def’i yoluyla da ileri sürülemez.”