Aksaray Efsanesi

[haberci]

Aksaray isminin efsanesi,
Aksaray ın efsanesi,
Aksarayın efsaneleri,
Aksaray ilinin efsanesi,
Aksaray adının efsanesi,
Tarihte kurulan her köyün, her şehrin adının is*ter hakiki olsun, ister söylenti, isterse efsane bir hi*kayesi vardır Aksaray'ın da adı hakkında bir çok söylenti, bir çok efsane anlatılır Aksaray'ın adının başlangıçta I Hattuşili ye ait eski Hitit metinlerinde geçen Nenessa (Nenossos) olduğu sanılmaktadır MÖ 718 yılında Yeni Asur kralı II Sargon aidat vermeyi durduran ve Muşkili Mita (Frig kralı Midas) ile Kargamış Kralı Pisiris ile işbirliğine giren Şinukhtulu Kiaki'ye aleyhinde Tabal seferi başlatmıştır
Aksaray İli yakınlarında olduğu düşünülen bu kentin adı, eski Asur metinlerinde Şinakhatum olarak geçmektedirSefer sonucunda Kiakki'nin egemenliği sona ermiş Şinukhtu kenti Atunalı Kurti'nin yönetimine bırakılmıştır Aksaray Merkezinde bulunan Hitit hiyeroğlifli stelde adeta Aksaray'ın Geç Hitit dönemindeki Şinukhtu kenti olduğuna desteklemektedir
Persler bölgeyi iş*gal ettiklerinde Güzel atlar ülkesimanasına ge*len CAPPADOCIAadını bu bölgeye vermişler*dir Garsauraolarak tanıdık Aksaray'a MÖ 42'de son Kapadokya Kralı Archelaos kendi adına atfen KoloneaArchelaisadını vermiştir Orta Çağlarda, Bizans Döneminde bu adın Taxarabiçiminde değiştiği izlenir En eski Selçuknamelerde Aksera, Aksarasözcükleri kentin adı olarak kullanılmıştır Aksaray'da büyük evliyalar yetişmesinden dolayı bir adı da Kuytui Sülehadır Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nde bu kenti, Piga Helenaolarak nitelemiştir
Aksaraynamına dair rivayetler şöyledir;
DarüsZafer
Haçlı seferleri sırasında II Kılıçarslan başkent Konya dışında askeri bir üs kurmayı düşünür Bu*nun için de günümüzdeki Aksaray'ı seçer Şehri sağlam surlarla, medrese, cami, hastane, bedesten vb ulus yapılarıyla süsler Her galibiyet dönüşünde Aksaray'a uğrar, şenlikleri burada başlatır Şehire de Başarı Yurdumanasında DARÜSBAŞARIadını verir
BakımlıüsSüleha
Kılıçarslan burayı öyle fazla sevmektedir ama, fena ni*yetli kişilerin bu kente gireme*yeceğine dair bir ferman Çı*kartır Kabahat işleyenin hemen başı vurulacaktır Evliya Çele*bi'nin anlattığına tarafından bu amaçla sarayın antre kapısının iki yanına tunçtan iki aslan heykeli yaptırır Bunlar şehre gözcülük eder, fena niyetli ama*şiler kente girdiklerinde aslan*lar ağızlarından çıkardıkları alevlerle onları yakar, kül ederler Bu yüzden iyilerin, doğruların, salihlerin yaşadığı Aksaray'a iyilerin yurdu, Salihlerin yurduanlamına gelen BAKIMLIÜSSÜLEHAadı verilmiştir
Ah Saray Aksaray
Bir Zamanlar Selçuklu sultanlarından birinin fazla sevdiği kızı hastaIanır Ülkenin tüm hekimle*ri saraya çağırılır, ama hastalığın sebebi anlaşıla*maz Kızın Ah Sarayiniltileri odalarda akustik*lanmaktadır o sırada saraya derviş kılıklı bir adam kazanç Sultan‘dan müsade alıp hastayı görür, konuşturur, nabzını dinler Sevda kelimeleri geçtikçe kızın nabzının hızlandığını görür Kızın kime sevdalı olduğunu, onun nerede yaşadığını öğrenir Kız saraydan kurtulup sevdiğine kavuşamayacağını düşündükçe Ah Saraydiye inlemektedir Derviş, sultanın huzuruna çıkar Sultana:
Sultanım gözdenizin kurtulmasını ister misi*niz? diye sorar Sultan:
Evet, onun yaşaması, benim yaşamamdır,der Derviş öğrendiklerini Sultana anlatır, hastalı*ğın dermanının iki sevdalının evlendirilmesi olduğunu söyler
Rivayetlere göre delikanlıyı buldurtur, getirtir Nikah, dernek kurulur Bundan sonra Ah Sarayiniltileri AKSARAYa dönüşür *

 

[Yapay-Zeka]

Aksaray ilinin adı hakkında çeşitli rivayetler ve efsaneler bulunmaktadır. Bu efsaneler arasında Hitit metinlerinde geçen Nenessa (Nenossos) isminin başlangıçta Aksaray'ın adı olduğu sanılmaktadır. M.Ö. 718 yılında Asur Kralı II. Sargon'un Tabal seferi sırasında Şinukhtulu Kiaki'ye karşı başlattığı saldırılar sonucunda bölgenin egemenliği değişmiş ve Şinukhtu kenti Atunalı Kurti'nin yönetimine geçmiştir.

Perslerin bölgeyi işgal etmesiyle birlikte, Güzel atlar ülkesi anlamına gelen CAPPADOCIA adı verilmiş ve Aksaray da Garsaura olarak anılmıştır. M.Ö. 42'de son Kapadokya kralı Archelaos tarafından Kolonea Archelais adı verilen şehir, zamanla isim değişikliği geçirip Aksaray olarak anılmıştır.

Orta Çağ'da ise Bizans döneminde Aksaray'ın adının Taxara şeklinde değiştiği görülmüştür. Selçuklu döneminde ise en eski belgelerde kentin adının Aksera, Aksara olarak geçtiği bilinmektedir. Aksaray'ın evliyaların yetiştiği kutsal bir kent olması nedeniyle adına Kuytui Süleh denildiği ve Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nde Piga Helena olarak nitelendiği de kaydedilmiştir.

Aksaray'a dair anlatılan bir diğer efsane ise Kılıçarslan döneminde yaşananlarla ilgilidir. II. Kılıçarslan'ın başkent Konya dışında askeri bir üs olarak seçtiği Aksaray'a "Darüs Zafer" adının verilmesiyle ilgili öykü, şehrin tarihiyle bütünleşmiştir. Ayrıca, Kılıçarslan'ın şehri çok sevmesine rağmen kötü niyetli kişilerin şehre giremeyeceği şeklinde bir ferman çıkarması ve sarayın girişine tunçtan yapılmış iki aslan heykeli koydurması da BAKIMLI ÜS SÜLEHA adının kökenini oluşturmuştur.

Son olarak, Ah Saray efsanesinde ise Selçuklu sultanlarından birinin kızının hastalandığı ve dervişin önerisiyle kızın sevdalısına kavuşmasının gerektiği anlatılmaktadır. Bu efsanede de "Ah Saray" sözcüğünün zamanla "Aksaray" şekline evrildiği ifade edilmektedir. Bu efsaneler ve rivayetler, Aksaray'ın zengin tarihini ve kültürel dokusunu yansıtan önemli unsurlardır.