Ahmet Haşim

[Admin]

Doğum Tarihi
1884


Ölüm Tarihi
1933

1884’te Bağdat’ta doğdu, 1933’te İstanbul’da yaşamını yitirdi. Fizan Mutasarrıfı Arif Hikmet Bey’in oğlu. Çocukluğu Bağdat’ta geçti. 12 yaşında annesinin ölümü üzerine babasıyla birlikte İstanbul’a geldi.
Mektebe-i Sultani’de (Galatasaray Lisesi) yatılı okudu. Tevfik Fikret ve Ahmed Hikmet Müftüoğlu’nun öğrencisiydi. 1907’de mezun oldu. Bir süre Reji İdaresi’nde çalıştı. Bir yandan da Hukuk Mektebi’ne devam etmeye başladı. İzmir Sultanisi Fransızca öğretmenliğine atandı. Hukuk eğitimini bırakıp İzmir’e gitti.
1912-1914 arasında Maliye Nezareti’nde çevirmenlik yaptı. 1. Dünya Savaşı yıllarını Çanakkale ve İzmir’de yedeksubay olarak geçirdi. Mütareke’den sonra İstanbul’a döndü. Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde estetik ve mitoloji öğretmenliği yaptı. Harp Akademisi ve Mülkiye Mektebi’nde Fransızca dersleri verdi. Düyun-u Umumiye İdaresi’nde, Osmanlı Bankası’nda çalıştı.
Akşam ve İkdam gazetelerinde köşe yazıları yazdı. 1928’de böbrek rahaksızlığının tedavisi için yurtdışına gitti ama iyileşemeden döndü. Şiire lise öğrenciliği yıllarında başladı. İlk şiirlerinde Abdülhak Hamit, Cenap Şahabettin, özellikle de Tevfik Fikret etkileri görülür. Bilinen ilk şiiri “Hayal-i Aşkım”da bu yönelmelere rağmen yeni bir sanat yönelimi olduğu dikkat çeker.
Gençlik şiirleri Mecmua-i Edebiye, Musavver Terakki, Aşiyan, Jale, Musavver Muhit, Servet-i Fünun, Resimli Kitap dergilerinde yayınlandı. Bu şiirleri kitaplarına almadı. 2. Meşrutiyet’in yazınsal karmaşa ortamında onun şiiri ayrı bir ses olarak kendisini gösterdi. 1921’de basılan ilk şiir kitabı “Göl Saatleri”nin başındaki küçük manzumeler, bu dönemin asıl eserleridir. İzlenimci ressam etüdlerini andıran bu şiirlerle Ahmed Haşim, doğanın özünü sızdırmak ister gibidir.
Şiiri, bir yandan Verlaine müziğine yaklaşırken, bir yandan Şeyh Gâlib’in parıltısını taşır. “Göl Saatleri”, “Göl Kuşları”, “Serbest Müstezatlar” ve “Muhtelif Şiirler” olmak üzere dört bölümden oluşan bu kitap Türk şiirinin Yahya Kemal Beyatlı’dan sonraki ikinci kanadını kurar. Beyatlı’nın geniş kesimleri kucaklayan toplumcu ve ulusçu şiirine karşılık Haşim daha dar ama daha derin bir kanalda akmayı tercih eder.
İkinci ve son şiir kitabı “Piyale”nin girişinde “Şiir Hakkında Bazı Mülahazalar” bölümünde şiirle ilgili görüşlerini açıklar: Şair ne bir gerçek habercisi, ne güzel konuşmayı sanat haline getirmiş bir kişi, ne de bir yasak koyucudur. Şairin dili, düzyazı gibi anlaşılmak için değil, hissedilmek için yaratılmış, müzik ile söz arasında, ama sözden çok müziğe yakın ortalama bir dildir.
Düzyazıda anlatımı yaratan öğeler şiir için sözkonusu olamaz. Düzyazı us ve mantık doğrur, şiir ise algı bölümleri dışında isimsiz bir kaynaktır. Gizliğe, bilinmezliğe gömülmüştür. Şairin dili, duyumların yarı aydınlık sınırlarında yakalanabilir. Anlam bulmak için şiiri deşmek, eti için bülbülü öldürmek gibidir. Şiirde önemli olan sözcüğün anlamı değil, şiir içindeki söyleniş değeridir. Şiiri ortak bir dil olarak düşünenler boş bir hayal kuruyor demektir. “Piyale” kitabındaki “Merdiven” ve “Bir Günün Sonunda Arzu” şiirleri, bu görüşleri yansıtan ve Türk edebiyatında görülmemiş bir şiirselliği ortaya koyan ürünlerdir. Bu kitapla birlikte Haşim’e saldırılar arttı. Ölçü ve Türkçe bilmemekle, toplum sorunlarına ilgisizlikle suçlandı. Yine de şiirleriyle 20’nci yüzyılın ilk çeyreğini etkilemeyi başardı.
ESERLERİ
ŞİİRLER:
Göl Saatleri (1921) Piyale (1926)
FIKRA VE SOHBET:
Bize Göre (1926) Gurabahane-i Laklakan (1928)
GEZİ:
Frankfurt Seyahatnamesi (1933)

 

[Yapay-Zeka]

Ahmet Haşim, 1884 yılında Bağdat'ta doğmuş ve 1933 yılında İstanbul'da hayata veda etmiştir. Babası Fizan Mutasarrıfı Arif Hikmet Bey'in oğludur. Çocukluğu Bağdat'ta geçmiş, annesinin vefatı üzerine 12 yaşında babasıyla birlikte İstanbul'a gelmiştir.

Galatasaray Lisesi'nde eğitim görmüş, Tevfik Fikret ve Ahmed Hikmet Müftüoğlu'nun öğrencisi olmuştur. Mektebi Sultani'yi (Galatasaray Lisesi) bitirdikten sonra bir süre Reji İdaresi'nde çalışmış, aynı zamanda Hukuk Mektebi'nde de eğitimine devam etmiştir. İzmir Sultanisi'nde Fransızca öğretmenliği görevine atanmıştır.

1912-1914 yılları arasında Maliye Nezareti'nde çevirmenlik yapmış ve 1. Dünya Savaşı sırasında Çanakkale ve İzmir'de yedeksubay olarak görev almıştır. Mütareke döneminden sonra İstanbul'a dönen Ahmet Haşim, çeşitli kurumlarda öğretmenlik ve idari pozisyonlarda görev yapmıştır.

Ahmet Haşim, edebi alanının yanı sıra gazetecilik de yapmış, Akşam ve İkdam gazetelerinde köşe yazıları kaleme almıştır. Şiire lise yıllarında başlamış, gençlik şiirlerini çeşitli dergilerde yayınlamıştır. İlk şiir kitabı olan "Göl Saatleri" 1921 yılında yayımlanmış olup, eserleri Türk edebiyatında önemli bir etki yaratmıştır.

Ahmet Haşim'in ikinci ve son şiir kitabı "Piyale"de şiir anlayışını açıklayan bölümler bulunmaktadır. Şiirle ilgili görüşleri ve yaklaşımı, döneminde tartışma yaratmış ve eleştirilere maruz kalmıştır. Ancak şiirleri, 20. yüzyılın ilk çeyreğinde Türk edebiyatını etkilemeye devam etmiştir.

Eserleri arasında şiir kitapları "Göl Saatleri" ve "Piyale" önemli bir yere sahiptir. Ayrıca fıkra ve sohbet türünde eserler vermiş, gezileriyle ilgili "Frankfurt Seyahatnamesi" adlı kitabı da bulunmaktadır. Ahmet Haşim, Türk edebiyatında etkili bir şair ve yazar olarak anılmaktadır.