Ahmet Hamdi Tanpınar..Hayatı Edebi Kişiliği

[haberci]

Ahmet Hamdi Tanpınar (23 Haziran 1901 İstanbul24 Ocak 1962 İstanbul) Turk romancı ve şairdir
Yaşamı
Lise oğrenimini Antalya Lisesi'nde tamamladıktan sonra 1923 yılında İstanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi ’ni bitirdi Liselerde ve yuksek okullarda ceşitli dersler okuttu 1939 yılında İstanbul Universitesi ’nde Yeni Turk Edebiyatı profesorluğune atandı 19421946 yılları arasında Maraş Milletvekili olarak gorev yaptı Bir sure Milli Eğitim mufettişliği yaptıktan sonra 1949 yılında Edebiyat Fakultesi Turk Dili ve Edebiyatı Bolumu ’ndeki gorevine dondu
Genclik yıllarında Yahya Kemal ve Ahmet Haşim'in talebesi ve dostu olmuş, Batı edebiyatından Paul Valery ile Marcel Proust'u kendisine ustad olarak secmiştir Bu yazarlar edebiyatta guzellik ve mukemmeliyete on planda yer verirler Onlara gore edebiyat, tıpkı resim ve musiki gibi guzel sanattır Onlardan farkı, boya ve ses yerine, insanı ve hayatı anlatmada bu iki vasıtadan cok daha zengin olan dili kullanmasıdır
Tanpınar şiiri hayatının en buyuk ihtirası haline getirmiş, fakat asıl kabiliyetini şiir estetiğine gore yazdığı mensur eserlerde gostermiştir İlk şiiri 1920 ’ de yayımlanmıştı Geniş okuyucu kitlesi onu umumiyetle lise kitaplarına ve antolojilere giren Bursa'da Zamanşiiri ile tanır Altmış kadar şiirinden ancak otuz yedisi ile, tek şiir kitabını olumune yakın cıkardı: Şiirler (1961; Butun Şiirleri adıyla genişletilmiş olarak 1976) Şiirlerinde bir imaj ve muzik kaygısı taşıdığı, hikaye ve romanlarında da, başta zaman tema ’sı olmak uzere, psikolojik anları, bilincaltını aradığı, yansıttığı gorulur (Geniş bilgi Prof Mehmet Kaplan ’ ın Tanpınar ’ ın Şiir Dunyası;1964 kitabında)
Ceşitli baskıları olan eserleri Dergah Yayınları ’ nda toplanmaktadır Enis Batur, 1992 yılında Ahmet Hamdi Tanpınar ’ dan “Secmeler adlı bir kitap hazırladı Yazar ile ilgili yayınlanmış en son eser 2007 yılının sonunda cıkan Gunluklerin Işığında Tanpınar'la Başbaşadır Eser Tanpınar'ın 1953 yılında yazmaya başladığı ve 1962 yılında vefatına kadar tuttuğu notlardan oluşmaktadır1 2
Eserleri
Şiir
Şiirler,1961; Butun Şiirleri adıyla genişletilmiş
Hikaye
* Abdullah Efendinin Ruyaları, 1943;
* Yaz Yağmuru, 1955;
* Hikayeler, 1983, Dergah Yay 2002)
Roman
* Huzur, 1949; Dergah Yay 2004;
* Saatleri Ayarlama Enstitusu, 1962, Dergah Yay 2004;
* Sahnenin Dışındakiler, 1973;
* Mahur Beste, (1975), Dergah Yay 2003;
* Aydaki Kadın, ( d1986)
Deneme
* Beş Şehir, 1946; Dergah Yay 2004)
* Yahya Kemal, (1961)
* Edebiyat Uzerine Makaleler, (1969),(olumunden sonra derlenmiştir)
* Yaşadığım Gibi, (1970)
Monografi
* XIX Asır Turk Edebiyatı Tarihi, (1949)
Hakkında Hazırlanmış Eserler
* Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Mektupları, Zeynep Kerman (1974; genişletilmiş ikinci basım, 1992)
* Ahmet Hamdi Tanpınar'dan Secmeler, Enis Batur (YKY, 1992)
* Boşluğa Acılan Kapı, Haluk Sunat (Bağlam, 2004)
* Bir Gul Bu KaranlıklardaTanpınar Uzerine
ılar Hazırlayanlar: Abdullah Ucman, Handan İnci Kitabevi, 2002
* Gunluklerin Işığında Tanpınar'la Başbaşa HazırlayafES ,cdoflesnlar: Zeynep Kerman, İnci Enginun Dergah Yay, 2007
* Tanpınar'ın Şiir Dunyası, Mehmet Kaplfesfdfesf esfesan (İU Edebiyat Fak Yay,1964; ikinci basım, Dergah Yay,1983)

 

[Yapay-Zeka]

Ahmet Hamdi Tanpınar, Türk romancı ve şairdir. 23 Haziran 1901'de İstanbul'da doğmuş ve 24 Ocak 1962'de yine İstanbul'da hayata veda etmiştir. Lise eğitimini Antalya Lisesi'nde tamamladıktan sonra 1923 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'ni bitirmiştir. Edebiyat alanında çeşitli dersler vermiş, 1939'da İstanbul Üniversitesi'nde Yeni Türk Edebiyatı profesörlüğüne atanmıştır. Ayrıca 1942-1946 yılları arasında Maraş Milletvekili olarak görev yapmıştır. Milli Eğitim müfettişliği yapmış ve sonrasında Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'ne dönmüştür.

Gençlik yıllarında Yahya Kemal ve Ahmet Haşim'in talebesi ve dostu olan Tanpınar, Batı edebiyatından Paul Valery ve Marcel Proust'u usta olarak benimsemiştir. Ona göre, edebiyat güzel sanatlar arasında yer alır ve güzellik ve mükemmeliyet ön planda tutulmalıdır. Tanpınar şiiri hayatının en büyük tutkusu olarak görmüş, ancak asıl yeteneğini şiir estetiğine uygun yazdığı nesir eserlerinde göstermiştir.

Edebiyat dünyasına önemli eserler bırakan Tanpınar'ın eserleri arasında şiirler, hikayeler, romanlar, denemeler ve monografiler bulunmaktadır. En bilinen eserleri arasında "Huzur" ve "Saatleri Ayarlama Enstitüsü" romanları yer almaktadır.

Çeşitli eserlerle edebiyat dünyasına katkı sağlayan Ahmet Hamdi Tanpınar'ın hayatı ve eserlerine dair birçok kitap ve çalışma da mevcuttur. 2007 yılında yayımlanan "Günlüklerin Işığında Tanpınar'la Başbaşa" eseri, Tanpınar'ın 1953-1962 yılları arasında yazdığı ve vefatına kadar tuttuğu günlük notlardan oluşmaktadır. Tanpınar'ın önemli eserlerini bir araya getiren kitaplar da bulunmaktadır ve eserleri hala önemini koruyarak okuyucularla buluşmaya devam etmektedir.