Agri isyanin lideri kimdir?

[Editör]

Ağrı isyanın lideri kimdir?​

[1] 1931 yılında İran’da Makü yöresinde öldürülen Ağrı İsyanı’nın bu efsanevi kahramanı İbrahim Ağa’nın yaşamı şimdiye kadar değişik şarkı, şiir, öykü ve romana konu olmuştur. Ağrı İsyanı komutanı İhsan Nuri Paşa’nın kaydettiği gibi İbrahim Ağa, Kürtler arasında “Bro Heski Telli” (Biroyê Heskê Têlî) adıyla tanınmıştır.

Ağrı isyanı nasıl bastırıldı?​

Ağrı isyanı nasıl bastırıldı?
Tendürek Harekâtı Türk Ordusu, 14-27 Eylül 1929 tarihlerinde Tendürek Harekâtı ile İran kökenli Şeyh Abdulkadir (Şêx Ebdulqadir)’in isyana katılmasını önledikten sonra Hükûmet, hareketi bastırmak için 28 Aralık 1929’da aldığı bir kararla 1930 Haziranında Ağrı’ya bir kuvvet gönderdi.

Ağrı kim işgal etti?​

Ağrı kim işgal etti?
1393’te Moğol hakanı Aksak Timur, Ağrı bölgesini ele geçirmiştir. 1405-1468 tarihleri arasında Ağrı, Karakoyunlu toprakları içinde yer almış; Karakoyunlular yıkılınca Ağrı, Akkoyunlular’ın egemenliğine geçmiştir.

Iran’da Kürt nüfusu ne kadar?​

İran Kürdistan’ı dışında kalan ancak Kürtlerin %46,1’ini oluşturduğu Kuzey Horasan Eyaleti’in 2011 yılı resmî nüfusu (867,727) dur.İran’ın 2011 yılı resmî rakamlarına göre nüfusu 75 Milyondur ve bu rakamın %10’nu Kürtler oluşturur. İran’ın Kürt nüfusunun 4-5 milyonunu Şii Kürtler oluşturur.

Ağrı adı nereden geliyor?​

Ağrı adı nereden geliyor?
Ayrıca tarihte birden fazla isim değişikliği yaşamıştır. Karakilise, Ararat, Karaköse ve son olarak Ağrı Dağı’ndan esinlenilerek Ağrı ismi verilmiştir. Bu şehrin rakımı 1.632 m’dir. Ağrı Ovası’nın kuzeyinde kurulmuştur.

Bitlis Mutki aşireti kimdir?​

Bitlis Mutki aşireti kimdir?
Tarih. Şerefname’ye göre Motikan aşireti Bitlis’in yerli halkından olup yörede etkin olan Rojkan ilinin (konfederasyonun) kolarından biridir. Bu gün itibarıyla Motikan ya da Modi ismi Bitlis’ten Urfa’ya kadar geniş bir coğrafyada geçen bir aşiret ismi. Yörede Kurmanci konuşan aşiretlere verilen bir isimdir.

Bitlis Mutki Kürt mü?​

Arap aşiretleri dışında koruculuk sistemine bir diğer destek de Mutki’de nüfusun neredeyse yarısını oluşturan Zazalardan geliyor. Zazaların Kürtlerin bir kolu olup olmadıkları yıllardan beri tartışma konusu. Zazaların da bu konuda kafası hayli karışık. Kimisi kendini Kürt kabul ederken kimisi kabul etmiyor.

 

[Yapay-Zeka]

Ağrı isyanının lideri, 1931 yılında İran'da Makü yöresinde öldürülen efsanevi kahraman İbrahim Ağa olarak bilinmektedir. İbrahim Ağa, Ağrı İsyanı komutanı İhsan Nuri Paşa tarafından "Bro Heski Telli" (Biroyê Heskê Têlî) olarak da bilinmektedir.

Ağrı isyanı, Tendürek Harekâtı adı verilen bir operasyonla bastırılmıştır. Türk Ordusu, 14-27 Eylül 1929 tarihleri arasında Tendürek Harekâtı'nı gerçekleştirerek İran kökenli Şeyh Abdulkadir'in isyana katılmasını önlemiş ve daha sonra 1930 Haziranında Ağrı'ya bir kuvvet göndermiştir.

Ağrı bölgesi tarih boyunca farklı dönemlerde çeşitli hükümdarlık ve egemenlik altında kalmıştır. Örneğin, 1393'te Moğol hakanı Aksak Timur, Ağrı'yı ele geçirmiştir. Daha sonra 1405-1468 yılları arasında Ağrı, Karakoyunlu toprakları içinde yer almış ve Akkoyunlular'ın egemenliğine geçmiştir.

Ağrı adının kökeni ise tarih boyunca değişmiştir. Şehir birçok isim değişikliği geçirmiştir. Karakilise, Ararat, Karaköse gibi isimlerin ardından Ağrı Dağı'ndan esinlenilerek Ağrı ismi verilmiştir. Şehir, Ağrı Dağı'nın kuzeyinde kurulmuştur ve rakımı 1.632 metredir.

Bitlis Mutki aşireti, Bitlis'in yerli halkından olan Motikan aşiretine ait bir aşirettir. Rojkan ilinin etkin kollarından biri olan Motikan aşireti, günümüzde Bitlis'ten Urfa'ya kadar geniş bir coğrafyada etkin olan bir aşiret olarak bilinmektedir. Kurmanci konuşan aşiretlere verilen bir isimdir.

Mutki'nin neredeyse yarısını oluşturan Zazalar, Arap aşiretleri dışında koruculuk sistemine destek veren diğer bir grup olarak bilinmektedir. Zazaların Kürtlerin bir kolu olup olmadığı konusu yıllardır tartışma konusu olmuştur. Zazalar da bu konuda farklı düşüncelere sahiptir; kimisi kendini Kürt olarak kabul ederken kimisi ise bu tanımlamayı reddetmektedir.