Ağız ve diş sağlığı haftası ile ilgili yazı

haberci

Yeni Üye
Katılım
4 Şubat 2025
Mesajlar
52.415
Tepkime puanı
1
Puan
1
ağız ve diş sağlığı ile ilgili yazılar,
ağız ve diş sağlığı hakkında yazı,
ağız ve diş sağlığı haftası ile ilgili yazılar
19yuzyıla kadar berberler, nalbantlar, kırıkcıkıkcılar gibi ehil olmayan kişiler tarafından bilimsel olmayan ve cok tehlikeli şekilde icra edilmeye calışılan diş hekimliği mesleğinde 1908 yılında İstanbul ’da acılan ilk Dişcilik Yuksek Okulu olan“ Dişci Mektebi Aliyesi ile yeni bir donem başlamış, 1928 tarihli ve 1219 sayılı Tababet Ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun ile de diş hekimliği mesleği tanımlanmıştır
Acılan ilk dişcilik yuksek okulu 1964 yılında tıp fakultesinden ayrılarak İstanbul Universitesi Diş hekimliği Fakultesi kurulmuştur Gunumuz Cumhuriyet Turkiyesi ’nde ise 18 diş hekimliği fakultesi ve 4921 ’i Sağlık Bakanlığı ’nda olmak uzere yaklaşık 20 bin kişilik diş hekimi camiası halkımıza hizmet vermektedir
Ağız diş sağlığı hizmetleri başta diş hekimleri olmak uzere, ulkemizdeki yaklaşık 7 bin diş protez teknisyeni, diş protez laboratuarları,diğer sağlık calışanları ve dental firmaların da dahil olduğu 1 milyar dolarlık gayrı safi hasılası ile dev bir sektordur Ancak kişi başı ağız diş sağlığı harcaması Avrupa Birliği Ulkelerinde yaklaşık 220 Dolar iken ulkemizde 15 Dolar civarındadır Bunun yanı sıra, Avrupa Ulkelerinde diş hekimine yıllık başvuru sayısı 5 iken Turkiye ’de bu sayı sadece 07 ’dir Buradan anlıyoruz ki, ulkemizde ağız diş sağlığı hizmetlerine olan ihtiyac cok yuksek olmasına rağmen, bu hizmetlere olan talep o oranda duşuktur
Dunya Sağlık Orgutune gore sağlık; bireyin fiziksel, zihinsel ve sosyal bir butun olarak tam bir iyilik halidir Bireylerin fiziksel sağlığı ise vucuttaki tum organ ve dokuların sağlıklı olması ile mumkundur Bu nedenledir ki ağız ve diş sağlığını bozan faktorler bireyin vucut sağlığını da doğrudan etkilemekte, diş curukleri ile dişeti hastalıkları; kalpdamar hastalıkları, yuksek tansiyon, kemik erimesi, şeker hastalığı ve kadınlarda erken doğum ve duşuk doğum ağırlığı risklerini artırmaktadır
Kotu ağız hijyeninin yol actığı diş curukleri ve dişeti hastalıklarından korunmada oncelikle kişiler kendi sağlıklarının bilincinde olmalı ve bireylere duzenli fırcalama alışkanlığı, diş ipi kullanımı, beslenme alışkanlıklarının duzenlenmesi ve duzenli olarak diş hekimine gitme alışkanlığının kazandırılması gerekmektedir
Curukten korunmada sabah kahvaltı sonrası ve gece yatmadan once 2 ’şer dakikalık etkili bir fırcalama işlemi yeterlidir Fırcalama işleminde diş etlerine masaj yapacak tarzda dairesel hareketler yapılmalıdır Fırcalarken aşırı kuvvet uygulamanın diş eti cekilmesine neden olacağı unutulmamalıdır
Diğer yandan etkili bir diş fırcalama işlemi dişlerin gorunen yuzeylerinin temizliğini sağlamakla birlikte, bakteri plağının diş aralarından uzaklaştırılmasını sağlamaz Bu nedenle diş araları gunde bir kez tercihen gun sonunda diş ipi ile temizlenmelidir Diş ipi gunluk ağız bakımının ayrılmaz bir parcası olmalıdır
Diş sağlığımız icin bol bol peynir, sut ve yoğurt tuketmeli, şekerli yiyecekleri tukuruk akışının en yoğun olduğu ana oğunler sırasında yenmelidir Sağlıklı ve guzel diş ve dişetleri icin oğun aralarında da aburcuburla değil elma, havuc gibi iyi yıkanmış, taze meyve ve sebze ile beslenmeliyiz
Curuğu engellemenin başka bir yolu da dişlerin curuğe karşı direncini artırmaktır Diş yuzeylerine diş hekimi tarafından fluor uygulanması suretiyle dişler daha direncli hale getirilir Fluor bircok besinde doğal olarak bulunan bir elementtir Fluor elementinin uygun dozda ve surekli olarak ağız ortamında bulunması diş curuğu oluşumunu engeller Ozellikle başlangıc halindeki curuklerde diş minesinden kaybolan minerallerin tekrar kazanılmasını ve hasar gormuş diş dokusunun guclenmesini sağlar
Ayrıca ozellikle erken yaşlarda diş curuklerinin genellikle azı ve kucuk azı dişlerinin ciğneyici yuzeylerinde bulunan ve fissur adı verilen cukurcuklarda başlaması nedeniyle diş hekiminin uygun gorduğu durumlarda bu cukurcukların uzeri fissur ortuculerle kapatılarak, curuk oluşumunun başlaması engellenir Fissur ortucu uygulamaları dişin minesine yapıldığı icin lokal anesteziye de gerek duyulmaz
Halk arasında sut dişlerinin onemli olmadığına dair yanlış bir inanış vardır Oysa ağız ve diş sağlığında dişlerin onemi sut dişlerinin surmesiyle başlar Sut dişleri cocuğun beslenmesinin yanı sıra duzgun konuşmasını da sağlamaktadır Sağlıklı sut dişleri ciğneme işlemini gercekleştirirken aynı zamanda altında bulunan daimi dişin korunmasını ve zamanında surmesini sağlar Yani sağlıklı sut dişi sağlıklı kalıcı dişlerin en buyuk garantisidir Tedavi edilmeyen sut dişleri ağrı, koku, konuşma ve ciğneme zorluğu ve beslenme bozukluğuna sebep olur Sut dişlerinin tedavi edilmeyip zamanından once cekilmesi kalıcı dişlerin capraşık cıkmasının ve cene gelişimindeki bozukluğun en onemli sebebidir Bu sebeplerden dolayı sut dişleri nasıl olsa değişecek mantığı ile ihmal (bilgi yelpazesinet) edilmemeli, belirli aralıklarla diş hekimi tarafından mutlaka kontrol edilmelidir Bunun yanı sıra ilk suren daimi dişimiz olan ve 6 yaş dişi olarak da adlandırılan 1 buyuk azı dişlerinin de genellikle sut dişleriyle karıştırılması ve tedavi edilmemesi sonucu cocuklarımız hayatları boyunca ağızlarında taşıyacakları bu dişleri cok erken yaşlarda kaybetmektedirler Hatta bu dişi sut dişi sanan vatandaşlar, cekilen bu daimi dişin yerine yeni bir diş surmemesini de cekim sırasında yapılan anesteziye bağlamak gibi bir yanlış inanışa kapılmaktadırlar
Diş curuğunun ve diş eti iltihabının oncelikli sebebi bakteri plağıdır Bakteri plağı; dişlerimizi duzenli olarak fırca ve diş ipiyle temizlemediğimiz takdirde diş yuzeyinde oluşan ve icinde bol miktarda bakteri ve besin artığı bulunduran yapışkan bir tabakadır Diş taşı ise, bakteri plağının dişler uzerinden uzaklaştırılmaması halinde tukurukteki kalsiyum tuzlarının plağa yapışması ile gelişen sert birikintilerdir Diş taşları diş fırcası ve diş ipi ile uzaklaştırılması mumkun olmayan birikintilerdir Diş taşları sadece diş hekimleri tarafından profesyonel temizlik ile kaldırılabilir Diş taşı varlığında sağlıklı diş etlerinden soz edilmesi mumkun olmadığı gibi diş taşları ve ilerlemiş dişeti hastalığı nefesin de kotu kokmasına sebep olmaktadır
Bir diğer husus da ozel bakıma ihtiyacı olan bireylerin ağız ve diş sağlığı sorunlarıdır Engelli bireylerin ağız ve diş bakımları genellikle ihmal edilmekte olup, bu hususta ailelerin yeterli bilince sahip olmadıkları gorulmektedir Engelli cocuklarımızı dişleri surer surmez en az 6 ayda bir diş hekimine goturmeli ve gunluk ağız bakımlarını yapmayı asla ihmal etmemeliyiz
Gelişmiş ulkelerde yıllar once toplumun ağız diş sağlığı problemleri değerlendirilmiş, koruyucu tedbirler alınmadığında ortaya cıkan diş hastalıklarının tedavisi icin ayrılan butcenin ulke ekonomisini olumsuz yonde etkilediği tespit edilmiştir Onlenebilir hastalıklar grubuna giren diş hastalıklarının alınacak koruyucu tedbirlerle oluşmadan onlenmesi halinde maliyetin cok ciddi oranlarda duşerek 12 kat azalacağı yapılan araştırmalarla ortaya konmuştur
Koruyucu tedavi, hastalık kişide başlamadan once hastalığın onlenmesidir Koruyucu tedavi ile cozulmeyen durumlarda tedavi edici hizmetler on plana gecer Koruyucu hizmetlerin etkinliğinin artırılması tedavi edici hizmetlerin kalitesini de artıracaktır
TC Sağlık Bakanlığına bağlı birinci basamak sağlık kuruluşları olan sağlık ocakları, ana cocuk sağlığı ve aile planlaması merkezleri ile sağlık merkezlerinde koruyucu ve onleyici diş hekimliği hizmetlerinin yanı sıra, imkanlar olcusunde dolgu, diş taşı temizliği gibi tedavi edici diş hekimliği hizmetlerinin bir bolumu de verilebilmektedir
Ozel şartlar ve yardımcı sağlık personeli gerektiren ptotez, ortodonti, ağızdişcene hastalıkları ve cerrahisi uygulamaları ikinci ve ucuncu basamak(universiteler) sağlık kurumlarında yapılmaktadır Bakanlığımıza bağlı 2 diş hastanesi, 34 ağız diş sağlığı merkezi, 107 diş tedavi protez merkezi ve devlet hastaneleri bunyesindeki 581 diş polikliniğinde ikinci basamak ağız diş sağlığı hizmetleri sunulmaktadır
Bununla birlikte Bakanlığımızca yurutulen diş hekimliği hizmetlerinin daha etkin ve verimli bir şekilde sunumu amacıyla diş hastaneleri ve ağız diş sağlığı merkezlerimizde; 015 yaş grubu cocuklara tedavi edici ve koruyucu diş hekimliği hizmetlerinin verildiği “Pedodonti Klinikleri, sağlık kurumunun tanıtımıuygulanacak tedaviler ve ortaya cıkabilecek komplikasyonlar hakkında hastaların bilgilendirildiği “Hasta Bilgilendirme ve Rehberlik Uniteleri, bedensel ve zihinsel engelli hastalara uygun fiziki ve teknik ortam oluşturarak diş hekimliği hizmetlerinden en ust duzeyde yararlanmalarını sağlamak amacıyla “Engelliler Kliniği ve dezenfeksiyonsterilizasyon hizmetlerinin yurutulmesi ve denetlenmesi amacıyla “Enfeksiyon Kontrol Komiteleri oluşturulmuştur
Ulkemizde diş ve dişeti hastalıklarının toplumda %85 ’lere varan sıklıkta gorulmesi, bu iki hastalığın onemli bir halk sağlığı sorunu olarak değerlendirilmesini ve her iki hastalığın yaygınlık ve şiddetinin azaltılmasına yonelik toplumu hedef alan calışmaların yapılmasını gerektirmektedir Var olan bu sorunun cozumlenmesinde koruyucu hizmetlere oncelik ve ağırlık verilmesi tedavi edici hizmetlerdeki maliyet, insan gucu ve zaman kaybını ortadan kaldıracaktır Bu bağlamda (bilgi yelpazesinet) Sağlık Bakanlığı olarak hazırlamakta olduğumuz Surekli Ağız Diş Sağlığı Eğitim programı ile toplumun doğumdan itibaren eğitim yolu ile ağız diş sağlığı bilgilerinin artırılması, doğru tutum ve alışkanlıkların oluşturulması ve koruyucu uygulamalar ile hastalıkların yaygınlık ve şiddetinin azaltılması suretiyle yaşam kalitesinin artırılması ve tedavi edici diş hekimliğine başlama yaşının yukseltilmesi amaclanmaktadır
Cocuk ve genclerin gelişim donemlerinde edindikleri tutum ve davranışlar, ileriki yaşlarda hem genel sağlıklarını hem de ağız ve diş sağlıklarını şekillendirmesi acısından cok onemlidir ve bu donemde cocuk ve gencler uzerinde akranları kadar, ailelerinin, oğretmenlerinin ve medyanın da cok onemli etkisi olduğu bilinen bir gercektir
Bu nedenledir ki Sağlık Bakanlığı olarak 2127 Kasım Ağız ve Diş Sağlığı Haftası vesilesiyle butun ebeveynlerimizi, oğretmenlerimizi, konuyla ilgili sivil toplum kuruluşlarını, medya kuruluşlarını ve toplumumuzun tum uyelerini ağız diş sağlığı konusunda duyarlı olmaya ve yetkileri olmadığı halde diş hekimliği mesleğini icra ederek tehlike sacan kişilere karşı dikkatli olmaya davet ediyor ve bu meşakkatli yolda emek veren tum diş hekimlerimizin 22 Kasım Diş hekimliği Gununu kutluyoruz
Alıntı
 
Ağız ve diş sağlığı konusunda oldukça detaylı ve önemli bilgiler içeren bu yazı oldukça aydınlatıcı. Sağlık alanında özellikle ağız ve diş sağlığının ne kadar önemli olduğunu vurgulamış, tarihten günümüze dek olan gelişmeleri ve bugünkü durumu anlatmış.

Özellikle diş hekimliği mesleğinin bilim ışığında nasıl geliştiğine dair bilgiler vermişsiniz. 1908 yılında İstanbul'da açılan ilk Dişcilik Yüksek Okulu ile başlayan süreçten günümüze 18 diş hekimliği fakültesi ve 20 bin kişilik diş hekimi camiasına ulaşıldığını belirtmişsiniz. Bu, ülkemizdeki ağız ve diş sağlığı alanındaki gelişmelerin ne kadar hızlı ilerlediğini gösteriyor.

Ayrıca, ağız ve diş sağlığının genel sağlıkla olan ilişkisine de değinmişsiniz. Diş çürükleri ve diş eti hastalıklarının kalp-damar hastalıkları, yüksek tansiyon, kemik erimesi, şeker hastalığı ve erken doğum gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini vurgulamışsınız. Bu noktada ağız ve diş sağlığının genel sağlığımız için ne kadar kritik olduğunu tekrar hatırlatmış oluyorsunuz.

Aynı zamanda, ağız ve diş sağlığının korunmasında bireylerin kişisel sorumluluklarının altını çizmişsiniz. Düzenli fırçalama alışkanlığı, diş ipi kullanımı, düzgün beslenme alışkanlıkları ve periyodik diş hekimi kontrollerinin öneminden bahsetmişsiniz. Bu gibi basit adımların ağız ve diş sağlığını korumak için ne kadar kritik olduğu üzerinde durmuşsunuz.

Son olarak, Sağlık Bakanlığı'nın yürüttüğü ağız ve diş sağlığı hizmetlerine ilişkin bilgiler vermişsiniz. Bakanlığın sunduğu koruyucu ve tedavi edici diş hekimliği hizmetlerinin yanı sıra özel durumları olan bireylerin ihtiyaçlarına yönelik kliniklerin oluşturulması ve ağız-diş sağlığı çalışmalarına önem verilmesinden bahsetmişsiniz.

Genel olarak, ağız ve diş sağlığının bireylerin genel sağlığı için ne kadar hayati öneme sahip olduğunu anlatan çok değerli bir yazı paylaşmışsınız. Bu bilgilerin toplumda farkındalık yaratmada ve daha sağlıklı bir yaşam için önemli bir rol oynayacağını belirtmek isterim. Teşekkürler.
 
Geri
Üst